ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روایت دخترانگی در سه سریال تلویزیون ایران (پخششده در سه دهه 1370، 1380 و 1390)
دوران نوجوانی در مقایسه با کلیت عمر آدمی دوران پرتعلیقی است و در این میان دوران بلوغ دختران از حساسیتهای دامنهدارتری برخوردار است. از اواخر قرن نوزدهم، تألیفات فمنیستی و ضدفمنیستی، روانشناختی، انسانشناسی، جامعهشناسی و نظریههای فرهنگی، دختران و دخترانگی را دورهای تأثیرگذار در تغییرات فرهنگی معرفی کردهاند. در این تحقیق هدف اصلی پی بردن به برساخت مفهوم دخترانگی در برنامههای تلویزیون است. بدین منظور سه سریال دبیرستان خضراء (دهه 1370)، دوران سرکشی (دهه 1380)، آسمان همیشه ابری نیست (دهه 1390) از سه دهه مختلف انتخاب شدند تا دریابیم چه روایتی از دخترانگی در این سریالها برساخته میشود و در طی سه دهه اخیر چه تغییری در روایت سریالها از دخترانگی بوجود آمده است؟ اتخاذ رویکرد بازنمایی برساختی و استفاده از روش تحلیل روایت گریماس نشان داد که با همة تفاوتهای سه سریال، گفتمان و شیوه روایی هر سه متمایل به گفتمان «دختران در خطر» است. هر سه سریال با «نفی فردیت دختران» در ساخت هویت خویش، بازنمایی آنها در دوگانه «خانه ـ مدرسه» و پرداخت به مسائل آنها در رویکردی «نسلی»، دختران را صرفا به گونهای نمایش دادهاند که در گفتمان «در خطر» بگنجند. بزرگترهایی مثل والدین و مسئولین امور تربیتی در گفتمان «مراممدار» بازنمایی شدهاند، همچون قهرمانانی که وظیفه ارشاد دختران را دارند. مفهوم دخترانگی بدون تغییر در سه سریال دهههای اخیر بهطور سنتی بهعنوان عرصهای برای چالش، ابهام، تردید، ترس و نگرانی جامعة بزرگسال به تصویر کشیده شده و به دختران همچون ابژههای منفعل نیازمند مراقبت، توجه و کمک بزرگسالان برای گذار به بزرگسالی امن و هنجارمند نگریسته شده است.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57034_1a35ebc48ea5cdbece6c60910dd4dbbe.pdf
2016-02-20
9
38
10.22059/jsr.2016.57034
دختران نوجوان
دخترانگی
روایت
مجموعه تلویزیونی
گفتمان دخترانگی
مهدی
منتظر قائم
mmontazer@ut.ac.ir
1
استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
هاجر
پاک
2
کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
استوری، جان. (1385). مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه. ترجمه حسینی پاینده، تهران: نشر آگه
1
آسابرگر، آرتور. (1380). روایت در فرهنگ عامه، رسانه و زندگی روزمره. ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
2
بارکر،کریس. (1387). مطالعات فرهنگی (نظریه و عملکرد). ترجمه مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی.
3
بنت، اندی. ( 1386). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمه چاوشیان و جوافشانی. تهران: نشر اختران.
4
پورغلامآرانی، زهرا. (1384). بررسیگرایشها و رفتارهای خردهفرهنگی دختران نوجوان و عوامل موثر بر آن. پایاننامه برای اخذ مدرک کارشناسیارشد. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
5
حسینی سروری، نجمه؛ طالبیان، حامد؛ مولایی، محمدمهدی. (1390). فراز و فرود نقش رزمنده در روایت سهگانه اخراجیها. مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات. سال دوازدهم. شماره پانزدهم.
6
خراسانی، فهیمه. (1389). بررسی ساختار روایی داستان سیاوش بر پایه نظریه نشانه. پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.
7
ذکایی، محمد سعید. (1386). جامعهشناسی جوانان ایران. تهران: نشرآگه.
8
ذکایی، محمد سعید و قاراخانی، معصومه. (1386). پژوهش زنان. دوری 5، شماره 1، صص 82-59
9
رضوانی، سعیده. (1390). چگونگی بازنمایی آسیبهای اجتماعی کودکان و نوجوانان در مستندهای اجتماعی پس از انقلاب اسلامی. پایاننامه برای اخذ مدرک کارشناسیارشد. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
10
سلیمی، علی؛ داوری، محمد. (1380). جامعه شناسی کجروی. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
11
شعیری، حمیدرضا؛ قبادی، حسینعلی؛ هاتفی، محمد. ( 1388). معنا در تعامل متن و تصویر، مطالعه نشانه معناشناختی دو شعر دیداری از طاهره صفارزاده. پژوهشهای ادبی. شماره 25.
12
شعیری، حمیدرضا؛ وفایی، ترانه. (1388). ققنوس راهی به نشانه معناشناسی سیال. چاپ نخست، تهران: علمی و فرهنگی.
13
شعیری، حمیدرضا. (1386). بررسی انواع نظامهای گفتمانی از دیدگاه نشانه معناشناسی. هفتمین همایش زبانشناسی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی.
14
شمالی، بهزاد. (1386). فلسفه فیلم ایرانی. مجله خردنامه همشهری، شماره 13 و 14، صص 50-51.
15
قاراخانی، معصومه. (1386). دختران جوان و ارزشهای زنانگی (پژوهشی در میان دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران). فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی وارتباطات.
16
کاظمی، عباس و آهویی. (1387). تبعیض سنی: ارزیابی گفتمان سیاست فرهنگی در هویت بخشی به جوانان ایرانی. نامه علوم اجتماعی، شماره 33، صص 53-23.
17
گریسی،کریستین. (1388). زیبایی شناسی و کیفیت در نمایش تلویزیونی عامهپسند، ترجمه ابوالفضل مسلمی. مجله زیبا شناخت، شماره 21، صص 188-167.
18
لوته، یاکوب. ( 1386). مقدمهای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه امید نیک فرجام، تهران: مینوی خرد.
19
محمدی، مجید. (1383). دین و ارتباطات، تهران: کویر.
20
مهدیزاده، محمد. (1387). رسانههاوبازنمایی. دفتر مطالعات وتوسعه رسانهها.
21
نیاز، آزاده. (1391). بررسی الگوی دینی تعالی دختران و مقایسه آن با تصویر ارائهشده از دختران در سریالهای سیما. پایاننامه برای اخذ مدرک کارشناسیارشد. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
22
Amanda, R. (2007). An Exploratory Study of High Achieving Women's Difinition ofSuccess. The State University of New Jersey.
23
Chesney-Lind, M. & Irwin, K. (2004). From badness to meanness: Popular constructions of contemporary girlhood. In A. Harris (Ed.), All about the girl: Culture, power and identity, (pp. 45-56). New York: Routledge.
24
De Lauretis, T. (1987). Technologies of Gender: Essays on Theory, Film, and Fiction.Bloomington: Indiana University Press.
25
Harris, A. (2004). Future Girl: Young women in the twenty-first century. New York, NY: Routledge.
26
Kearney, M. C. (2006). Girls make media. New York: Routledge.
27
Kehily, Mary Jane. (2008). Taking centre stage? Girlhood and the contradictions of femininity across three generations. Girlhood Studies, 1 (2), pp. 51–71.
28
Mazzarella, S. R. &Pecora, N. O. (2007b).Revisiting girls’ studies: Girls creatingsites for connection and action. Journal of children and media, 1 (2), 105-121.
29
Schilt, K. (2003). “I’ll resist with every inch and every breath”: Girls and zine making as a form of resistance. Youth & Society, 35 (1), 71-97.
30
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر تغییردین از اسلام به مسیحیت
پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل موثر بر تغییردین از اسلام به مسیحیت شکل گرفت و به این پرسشها میپردازد که چرا تغییردین از اسلام به مسیحیت در ایران رخ میدهد و فرایند تغییردین چگونه اتفاق میافتد. پژوهش به روش کیفی و با استفاده از تکنیکهای مصاحبه عمیق و مشاهده، تغییردین را در 21 نمونه بررسی میکند. گرچه استراتژی نمونهگیری بر معیار سهولت دسترسی و دسترسی به نمونهها به روش گلوله برفی بوده است، اما تلاش شده تا نمونهها از تنوع کافی برخوردار باشند. چهارچوب مفهومی یا مفاهیم حساسساز پژوهش، چون «زمینه»، «بحران»، «جستجو» و «مواجهه» همگی از نظریه لوئیس رمبو (1993) گرفتهشدهاند که حاصل تلفیق، اصلاح و تکمیل نظریههای تغییردینی پیش از خود است.
یافتههای پژوهش حاکی از آن است که وضعیت بحرانی، موتور آغاز فرایند تغییردین به شمار رفته و گروندگان را به جستجوی پاسخی برای خروج از وضعیت بحرانزا سوق میدهد. «دین اجتماعی» یا درآمیختگی دین با زمینه اجتماعی زندگی گروندگان و سرایت تنش با محیط به دین، سبب میشود که دین اسلام نتواند در چنین مواقعی پاسخگو و حمایتگر نیازهای گروندگان باشد. علاوهبراین، تفاوتهای ساختاری و محتوایی مسیحیت و اسلام بهزعم گروندگان و پیوند این تفاوتها با خلاءها و بحرانهای زندگی آنان و «اگزوتیسم» یا جذابیت امر متفاوتِ مسیحی، از دیگر دلایل تغییردین محسوب میشود. در نهایت با گروش به مسیحیت، موقعیت «حذف ادغامی» این افراد تشدید شده و هویتی متمایز بهعنوان «دیگری مضاعف» مییابند.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57035_3bd682cc100451440352fe5fb5f8416e.pdf
2016-02-20
39
61
10.22059/jsr.2016.57035
تغییردین
گروندگان
بحران
دین اجتماعی
حذف ادغامی
دیگری مضاعف
اگزوتیسم
مریم
انصاری
maryamanssari@gmail.com
1
کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
علیرضا
شجاعی زند
shojaeez@modares.ac.ir
2
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
سارا
شریعتی مزینانی
smazinani@ut.ac.ir
3
استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
انجیل عیسیمسیح (ع)، ترجمه هزاره نو.
1
بلیکی، نورمن. (1384). طراحی پژوهشهای اجتماعی. ترجمه حسن چاووشیان. تهران: نشر نی.
2
ذکایی، محمدسعید. (1381). نظریه و روش در تحقیقات کیفی. فصلنامه علوم اجتماعی. ش 17.
3
فلیک، اووه. (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. مترجم هادی جلیلی. تهران: نشرنی.
4
کاستلز، امانوئل. (1380). عصر اطلاعات، قدرت هویت. ترجمه حسن چاووشیان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
5
Atkinson, P. & Silverman, D. (1997). Kundera’s Immortality: The interview society and the invention of self. Qualitative inquiry, 3.
6
Fontana, A & H. Frey, J. (2000). The Interview: From structured Questions to Negotiated Text. In N. Denzin & Y.S Linclon (eds), Handbook of qualitative research (2n edition). London: SAGE.
7
Granqvist, Pehr. (2003). Attachment Theory and Religious Conversions: A Review and a Resolution of the Classic and Contemporary Paradigm Chasm. Review of Religious Research. 2: 172-187.
8
Pitulac, Tudor & Nastuta, Sebastian. (2007). choosing to be stigmatized: rational calculus in religious conversion. JSRI. no 16- spring2(www.jsri.ro).
9
Rambo, Lewis R. (1993). Understanding of Religious Conversion. New York: Yale University Press.
10
Richardson, James T. (1978). Conversion Careers: In and Out of New Religions. Beverly Hills: Sage Publication.
11
ORIGINAL_ARTICLE
فرهنگ سیاسی علمای سنتی دوران مشروطه؛ با تاکید بر آرای شیخ ابوالحسن نجفیمرندی و محمدحسین تبریزی
فرهنگ شامل عقاید و ارزشها و احساسات است. نظامهای فرهنگی از سویی محصول اعمال و باورهای انسانی متعددیاند و از سویی دیگر، در ابعاد مختلف، اعمال و باورهای انسانی را محدود میکنند. سیاست از مهمترین حوزههایی است که فرهنگ نقشی تعیینکننده در آن دارد. میتوان در قالب مفهوم فرهنگ سیاسی، تاثیرات دیرپای عوامل فرهنگی بر مواضع و جهتگیریهای سیاسی را مورد مطالعه قرار داد. این مقاله درصدد بررسی فرهنگ سیاسی علمای سنتی دوران مشروطه بهعنوان جریان سیاسی مستقل است. در مطالعات انجامپذیرفته، کمتر بهطور مستقل به این جریان سیاسی پرداخته شده است و مواضع این جریان غالبا ذیل جریان طرفدار شیخ فضلالله نوری بررسی شدهاند. آثار مکتوب معدودی از نویسندگان متعلق به این جریان در دست است. دو رسالة مشهور متعلق به این جریان، «دلایل براهین الفرقان فی بطلان قوانین نواسخ محکمات القرآن» نوشتة شیخابوالحسن نجفیمرندی دولتآبادی و «کشفالمراد من المشروطه و الاستبداد» نوشتة محمدحسینبنعلیاکبر تبریزی هستند. در تدوین چارچوب مفهومی این پژوهش، از الگویی ترکیبی با محوریت دیدگاههای گابریل آلموند و جی. بینگهام پاول استفاده شده است. در تکمیل این الگو از دستاوردهای صاحبنظرانی چون وربا و لوسین پای و رونالد اینگلهارت و ولزل و ... نیز استفاده شده است. روش تحقیق این پژوهش تحلیل محتوای مضمونی است و در مراحل مختلف طبقهبندی مضامین، از تکنیکهای کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. بررسی آثار مذکور بر مبنای چارچوب مفهومی تدوینشده، حاکی از آن است که الگوی واحدی از فرهنگ سیاسی، در ابعاد و مولفههای مختلف، بر دو اثر حاکم است. میتوان گفت مبنای ارزشی هر دو نویسنده، «اقتداری»؛ بهلحاظ ظرفیتهای فرهنگی و سیاسی، رویکرد آنها «انحصارگرایانه»؛ و موضع سیاسی هر دو نویسنده نسبت به وضعیت نظام سیاسی در دوران مشروطه «اعتراضی» است.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57036_b67989401fc868452d9dd2e443ea5184.pdf
2016-02-20
63
100
10.22059/jsr.2016.57036
فرهنگ سیاسی
علمای سنتی
دوران مشروطه
نخبگان
نظام سیاسی
صابر
جعفری کافی آباد
saberjafari65@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری جامعهشناسی نظری - فرهنگی
LEAD_AUTHOR
آجدانی، لطفالله (1383)؛ «علماء و انقلاب مشروطیت ایران»، تهران: اختران.
1
آجدانی، لطفالله (1386)؛ «روشنفکران ایران در عصر مشروطیت»، تهران: اختران.
2
آشوری، داریوش (1389)؛ تعریفها و مفهوم فرهنگ، تهران: نشر آگاه.
3
آلغفور، سیدمحمدتقی (1375)؛ «نقش فرهنگ در ساختار سیاسی ایران معاصر»، فصلنامة نقد و نظر، شمارة سوم و چهارم.
4
آلموند، گابریل؛ پاول، جی.بینگهام (1375)؛ «جامعهپذیری سیاسی و فرهنگ سیاسی»، ترجمة علیرضا طیب، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شمارة پنجم و ششم، شمارة پیاپی114-113، صفحات 31-22.
5
آلموند، گابریل؛ پاول، جی.بینگهام (1381)؛ «چارچوبی نظری برای بررسی سیاست تطبیقی»، ترجمة علیرضا طیب، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
6
ازکیا، مصطفی؛ دربان آستانه، علیرضا (1389)؛ «روشهای کاربردی تحقیق»، تهران: کیهان.
7
اینگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریستین (1389)؛ «نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی»، ترجمة یعقوب احمدی، تهران، انتشارات کویر.
8
اینگلهارت، رونالد (1381)؛ «فرهنگ و دموکراسی»، ترجمة سیدعلی مرتضویان، ارغنون، شمارة 13، پاییز، صفحات: 1- 33.
9
پای، لوسین. دبلیو؛ بانیدر، لئونارد؛ کلمن، جیمز. اس و دیگران (1380)، «بحرآنها و توالیها در توسعة سیاسی»، ترجمة غلامرضا خواجه سروی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10
پای، لوسین (1370)؛ «فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی»، ترجمه مجید محمدی، نامه فرهنگ، سال دوم، شماره 1و 2، صفحات 37-47.
11
پناهی محمد حسین، و حسین کردی (1389)؛ «فرهنگ سیاسی و عوامل اجتماعی آن»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 50، زمستان 1389.
12
پناهی، محمد حسین، و سمیه شالچی (1391)؛ «دموکراسی تاملی، بدیل ها و چالشهای آن دموکراسی: از مقوله ای سیاسی تا امری فرهنگی.» فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم. سال 15، شماره 58، تابستان 91.
13
تاجداری، علیرضا (1386)؛«خاستگاههای اجتماعی و گفتمانهای نیروهای سیاسی در انقلابهای مشروطه و اسلامی»، رسالة دکتری جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
14
تبریزی، محمدحسینبنعلیاکبر (1390)؛ «رسایل مشروطیت: مشروطه به روایت موافقان و مخالفان»، به کوشش غلامحسین زرگرینژاد، جلد اول، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
15
جمالزاده، ناصر (1376)، «اندیشه سیاسی علمای شیعه در زمینة مشروطهخواهی (از جنبش تحریم تنباکو تا به توپ بسته شدن مجلس ]1287-1270 / 1891-1908[)»، پایاننامة کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس.
16
جمالزاده، ناصر (الف 1377)؛ «تنوع گفتمانی علمای شیعه در آغاز استیلای مغولان»، مجله پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، شماره 6 و 7، صفحات 78-45.
17
جمالزاده، ناصر (ب 1377)؛ «تنوع گفتمانی علمای شیعه در عصر مشروطیت»، مجله پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، شماره 8، صفحات 202-177.
18
چیلیکوت، رونالد (1378)؛ «نظریههای سیاست مقایسهای»، ترجمة وحید بزرگی و علیرضا طیب، موسسة خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول.
19
دال، رابرت (1378)؛ «دربارة دموکراسی، سیر تحول و شرایط تحقق آن»، ترجمة فیروز سالاریان، تهران: نشر چشمه.
20
زرشناس، شهریار (1383)؛ «نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران: پیدایش روشنفکری در ایران و نسل اول روشنفکران مشروطه»، تهران: کتاب صبح، جلد اول.
21
سرشار، حمید (1390)؛ «تیپولوژی فرهنگ سیاسی و عوامل موثر بر آن؛ مطالعة موردی دانشجویان دانشگاه کردستان»، پایاننامة کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
22
شریف، محدرضا (1381)؛ انقلاب آرام: درآمدی بر تحول فرهنگ سیاسی در ایران معاصر، تهران: روزنه.
23
شهرامنیا، سیدامیرمسعود (1385)؛ «جهانیشدن و دموکراسی در ایران»، نشر نگاه معاصر، چاپ اول.
24
علم، محمدرضا (1379)؛ «سهم فرهنگ سیاسی ایران در ناپایداری احزاب سیاسی از مجلس اول تا سقوط قاجاریه»، رساله دکتری دانشگاه شهید بهشتی.
25
کاظمی، علیاصغر (1376)؛ بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران معاصر، تهران: نشر قومس.
26
کردی، حسین (1388)؛ «فرهنگ سیاسی و عوامل اجتماعی آن؛ مطالعة موردی استان گلستان»، رسالة دکتری جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
27
گیدنز، آنتونی (1378)؛ «راه سوم، بازسازی سوسیال دموکراسی»، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر شیرازه.
28
لیپست، سیمور مارتین (1383)؛ «دائرهالمعارف دموکراسی»، ترجمة فانی و مرادی، تهران: وزارت امور خارجه.
29
محمدشاهی، حجتالله (1390)؛ «بررسی تطبیقی دیدگاههای شیخ فضلالله نوری و آیتالله محمدحسین نائینی دربارة آزادی، و قانونگذاری در مقایسه با گفتمان حقوقی مدرن»، پایاننامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی.
30
نامدار، مظفر (1383)، «مقایسه دیدگاه جریآنهای فکری عصر مشروطه نسبت به تجدد»، مجله آموزه، شماره 6، صفحة 75 تا 120.
31
نجفیمرندی دولتآبادی، شیخ ابوالحسن (1390)؛ «رسایل مشروطیت: مشروطه به روایت موافقان و مخالفان»، به کوشش غلامحسین زرگرینژاد، جلد اول، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
32
نصرتینژاد، فرهاد (1379)؛ «بررسی فرهنگ سیاسی گروههای سیاسی»، پایاننامة کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه تربیت مدرس.
33
هاشمزهی، نوروز (1386)؛ «شرایط اجتماعی و پارادایمهای روشنفکری در آستانه دو انقلاب ایران: انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی»، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، موسسه چاپ و نشر عروج.
34
· هولستی، آل آر (1391)؛ «تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی»، ترجمة نادر سالارزاده، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
35
Almond, Gabriel; Verba, Sidney (1963); "The Civic Culture; Political Attitudes and Democracy in Five Nations", Princton university press.
36
Inglehart, Ronald (1988); "The Renaissance of Political Culture", The American Political Science Review, Vol. 82. No. 4 (Dec), PP: 1203-1230
37
Inglehart, Ronald (2000); "Culture and Democracy", books. Google.com
38
Tessler, Mark; Gao, Eleneor (2008); "Democracy and the Political Culture Orientations of Ordinary Citizens: A Typology For the Arab World and Beyond", http://polisci.isa.umish.edu/faculty/mtessler.html/.
39
Tessler, Mark (2003); "Do Islamic Orientations Influence Attitudes toward Democracy in the Arab World?" http://polisci.isa.umish.edu/faculty/mtessler.html/
40
ORIGINAL_ARTICLE
ویژگیهای اجتماعی نمایشنامهنویسان ایرانی و تحولات آن
در این مقاله یافتههای دو تحقیق مشابه که در فاصله بیست سال در مورد هنرمندان نمایشنامهنویس ایرانی اجرا شد با هم مقایسه میشود تا نشان داده شود که هنرمندان نمایشنامهنویس ایرانی چه خصوصیاتی دارند و دوم اینکه در طول این بیست سال آیا ویژگیهای آنها تغییر کرده است یا خیر.
این تحقیق در حوزه جامعهشناسی سینما، بهعنوان شاخهای از جامعهشناسی هنر، مطرح است. چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه جانت ولف (1376) است که تأکید آن بر ضرورت مطالعه عوامل اجتماعی و تاثیر آن بر هنرمندشدن و یا هنرمندنشدن افراد است. در هر دو تحقیق از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است.
یافتهها نشان داد برخی از ویژگیهای نمایشنامهنویسان، طی 20 سال چندان تغییری نکرده است. این ویژگیها شامل محل تولد، پایگاه اقتصادی، سطح درآمد و قشر اقتصادی اجتماعی، رشته تحصیلی و نوع شغل پدران بوده است. همچنین برخی از ویژگیهای نمایشنامهنویسان طی 20 سال تغییر کرده است. این تغییرات شامل افزایش نسبت زنان به مردان نویسنده، افزایش تحصیلات دانشگاهی نویسندگان، کاهش نسبت متاهلها، کاهش دارندگان منزل مسکونی غیرشخصی، افزایش میانگین سنی و میانه سنی و ویژگیهای دیگری است که در متن مقاله تشریح شده است.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57037_1ad32222f53a24d0dd94449b8a9a5b67.pdf
2016-02-20
101
124
10.22059/jsr.2016.57037
نمایشنامهنویسان
عوامل اجتماعی
جامعهشناسی هنر
اعظم
راودراد
ravadrad@ut.ac.ir
1
استاد گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
احمدی، بابک. (1375). حقیقت و زیبایی: درسهای فلسفه هنر. نشر مرکز.
1
الکساندر، ویکتوریا. (1390). جامعهشناسی هنرها. اعظم راودراد. انتشارات متن (فرهنگستان هنر).
2
راودراد، اعظم. (1369). بررسی جامعهشناختی هنرمندان نمایشنامهنویس تهرانی. پایان نامه کارشناسیارشد. دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
3
راودراد، اعظم. (1387). ویژگیهای اجتماعی فیلمسازان ایرانی. نامه علوم اجتماعی، شماره 34.
4
راودراد، اعظم. (1391). مطالعه جامعهشناختی هنرمندان نمایشنامهنویس ساکن تهران. معاونت پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
5
راودراد، اعظم. (1389). ویژگیهای اجتماعی نقاشان نوگرای ایران. جامعهشناسی هنر و ادبیات. سال دوم، شماره 3.
6
ولف، جانت. (1367). تولید اجتماعی هنر. ترجمه نیره توکلی. تهران. نشر مرکز.
7
هاوزر، آرنولد. (1375). تاریخ اجتماعی هنر. ترجمه ابراهیم یونسی. شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
8
هینیک، ناتالی. (1384). جامعهشناسی هنر. عبدالحسین نیک گهر. نش آگه.
9
Bordiou, Pierre. (2003). But who created the creators? The sociology of art: a reader. Jeremy Tanner (Ed.). Routledge.
10
ORIGINAL_ARTICLE
شاخصهای سنجش وضعیت خانواده، مبنایی برای سیاستگذاری اجتماعی
شناسایی روند دگرگونشونده خانواده در ایران نهتنها به شناسایی وضعیت در حال تغییر خانواده کمک میکند، بلکه مسائل، نیازها و مشکلات کنونی و آینده را مشخص ساخته و چشمانداز روشنی از این وضعیت در اختیار سیاستگذاران اجتماعی قرار میدهد. در این مطالعه با کاربرد تکنیک تحلیل اسنادی، رویکردهای نظری درباره خانواده و نیز پژوهشهای موجود مطالعه شده، ابعاد اصلی دگرگونی خانواده در ایران شناسایی و شاخصهایی برای سنجش آن پیشنهاد شده است. بهلحاظ نظری و بر پایه مطالعات تجربی، دگرگونی خانواده عمدتا در دو سطح قابلطرح است؛ اول، وضعیت خانواده و تغییرات درونی آن از بعد ساختار و کارکرد، و دوم، وضعیت خانواده بهعنوان نهادی در ارتباط با سایر نهادهای اجتماعی. به این ترتیب، شاخصها در ابعاد ساختار و کارکرد و نیز روابط سیستمی خانواده مطرح شدهاند. تحول ساختار خانواده عمدتا در گرو تغییرات در ساختار جمعیت، ازدواج و طلاق، تحرک طبقاتی، ساخت قدرت و دگرگونی جنسیتی در خانواده ملاحظه شده است. تحول کارکرد خانواده نیز با تغییر در مولفههای اقتصادی، تقسیمکار، کیفیت عاطفی و روابط خانوادگی، سلامت، خانوادهگرایی، کارکردهای هنجاری و تحولات ارزشی در ارتباط است. تغییرات در روابط سیستمی خانواده نیز ناظر بر وضعیت خانواده در ارتباطات میاننهادی با نهادهای رسمی و غیررسمی است. از جمله نهادهای موردتوجه در این مقاله، نهاد آموزش، رسانه، دولت، سازمانهای مردمنهاد و دولتی هستند.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57038_cd0b40bdb2eb28d1cc0c67a472118d02.pdf
2016-02-20
125
149
10.22059/jsr.2016.57038
سیاستگذاری اجتماعی
سیاستگذاری خانواده
دگرگونی خانواده
ساختار خانواده
کارکرد خانواده
روابط سیستمی خانواده
معصومه
قاراخانی
qarakhanim@gmail.com
1
استادیار گروه تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
آزاد ارمکی، تقی؛ مهناز زند و طاهره خزایی. (1379). بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی با تاکید بر مقایسه مراسم، اداب و کارکردهای حمایتی. نامه علوم اجتماعی. شماره 16. پاییز و زمستان. صص29- 3.
1
آزادارمکی ، تقی؛ مهناز زند و طاهره خزایی. (1381). روند تغییرات فرهنگی اجتماعی خانواده تهرانی طی سه نسل. نشریه علوم انسانی دانشگاه الزهرا. زمستان. شماره 44 و 45. صص 24 – 1.
2
آزاد ارﻣﻜﻲ، ﺗﻘﻲ. (1386). ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﺎﻧﻮادة اﻳﺮاﻧﻲ. ﺗﻬﺮان: ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺘﺐ ﻋﻠﻮم اﻧـﺴﺎﻧﻲ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ.
3
اسپیکر، پل. (1392). موضوعات و رهیافتهای سیاستگذاری اجتماعی. ترجمه حمیدرضا ملک محمدی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
4
اﻋﺰازی، ﺷﻬﻼ. (1387). ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﺎﻧﻮاده، با تاکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر. ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات روﺷﻨﮕﺮان و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻧﺎن. چاپ ششم.
5
اندرسون، دلورث؛ لیندا م. بورتون و دیوید م. کلین. (1393). نظریههای معاصر و در حال ظهور در مطالعات خانواده. در دایرهالمعارف خانواده. ویراست ورن ل. بنگستون؛ الن س. اکاک؛ کاترین ر. آلن و پگی دیلورت اندرسون. ترجمه عالیه شکربیگی و شهلا مهرگانی. تهران: جامعهشناسان. صص174- 93.
6
ﺑﺮﻧﺎردز، ﺟﺎن. (1384). درآﻣﺪی ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﺎﻧﻮاده. ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺣﺴﻴﻦ ﻗﺎﺿﻴﺎن. ﺗﻬﺮان: ﻧﻲ.
7
بهنام، جمشید. (1347). جامعهشناسی: نظری به انواع خانواده در ایران. نامه علوم اجتماعی. شماره 2. زمستان. صص 70 – 78.
8
بهنام، جمشید. (1352). ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران. تهران: انتشارات خوارزمی.
9
ﺑﻬﻨﺎم، ﺟﻤﺸﻴﺪ. (1383). ﺗﺤﻮﻻت ﺧﺎﻧﻮاده. ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻮﻳﻨﺪه. ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻣﺎﻫﻲ.
10
بیانچی، سوزان. م. و لین م. کسپر. (1393). چشمانداز جمعیتشناختی خانواده در دایرالمعارف خانواده. ویراست ورن ل. بنگستون؛ الن س. اکاک؛ کاترین ر. آلن و پگی دیلورت اندرسون. ترجمه عالیه شکربیگی و شهلا مهرگانی. تهران: جامعهشناسان. صص212 – 177.
11
پاپی نژاد، شهربانو و سیده فاطمه محبی. (1389). شاخصهای سنجش وضعیت زنان و خانواده. شورای عالی انقلاب فرهنگی: شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده.
12
تنهایی، ابوالحسن و عالیه شکربیگی. (1387). جهانیشدن، تجددگرایی و خانواده در ایران (گذار یا فروپاشی). فصلنامه جامعهشناسی. شماره 10. فروردین. صص 56 – 33.
13
ثنانی، باقر و همکاران. (1387). مقیاسهای سنجش خانواده و ازدواج. تهران: علاقمند.
14
جنادله، علی و بهاره رهنما. (1389). خانواده متعارف ایرانی: تحولات نسلی و چالشهای پیش رو. در مجموعه مقالات همایش ملی آینده پژوهشی مسائل خانواده. مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
15
دمو، دیوید. ه.؛ ویلیام. س. آکوئیلینو و مارک ا. فاین. (1393). ساخت و تحولهای خانواده در دایرالمعارف خانواده. ویراست ورن ل. بنگستون؛ الن س. اکاک؛ کاترین ر. آلن و پگی دیلورت اندرسون. ترجمه عالیه شکربیگی و شهلا مهرگانی. تهران: جامعهشناسان. صص244- 213.
16
روزنباوم، هایدی. (1367). خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه: نقد مبانی نظری جامعهشناسی خانواده در آلمان. ترجمه محمدصادق مهدوی. تهران: نشر دانشگاهی.
17
روحانی، حسن. (1389). خانواده مهمترین رکن اجتماعی در مجموعه مقالات همایش ملی راهبردهای تحکیم نهاد خانواده. زیر نظر رضا صالحی امیری. مرکز تحقیات استراتژیک. گروه پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی.
18
ساروخانی، باقر. (1370). مقدمهای بر جامعه شناسی خانواده. تهران: انتشارات سروش.
19
سرایی، حسن. (1385). تداوم و تعییر خانواده در جریان گذار جمعیتی ایران. نامه انجمن جامعهشناسی ایران. شماره 2. صص 60 – 37.
20
سگالن، مارتین. (1388). جامعهشناسی تاریخی خانواده. حمید الیاسی (مترجم). تهران: نشرمرکز.
21
شکوری، علی و تقی آزاد ارمکی. (1388). مدرنیته و خانواده تهرانی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دوره 2. شماره 30 و 31. صص 268 – 245.
22
شیخاوندی، داور. (1375). تحول نقش خانواده در پرورش اجتماعی در جریان گذار از اجتماع به جامعه. نشریه تربیت. شماره 113. صص 47 – 42.
23
شیخاوندی، داور. (1386 الف). تحول ساختار و نقش خانواده. رشد آموزش علوم اجتماعی. دوره دهم. شماره 3. بهار. صص 23 – 18.
24
شیخاوندی، داور. (1386ب). تحول ساختار و نقش خانواده در جوامع غربی. رشد آموزش علوم اجتماعی. شماره 34. بهار.
25
شیخی ، محمد تقی. (1380). جامعه شناسی زنان و خانواده. تهران: شرکت سهامی انتشار.
26
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1384). مصوبه اهدف و اصول تشکیل خانواده و سیاستهای تحکیم و تعالی آن. تاریخ دسترسی10/3/1393 در تارنمایhttp://ms.farhangoelm.ir/legislation-
27
مشیرزاده، حمیرا. (1383). مقدمهای بر مطالعات زنان. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی.
28
مک کارنی، جین ریبنز و روزالیند ادوارد. (1390). مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده. ترجمه محمدمهدی لبیبی. تهران: علم.
29
محمدی، بیوک. (1389). پیامدهای تغییر در نقش جنسیت بر خانواده، با نگاهی بر جامعه ایران. آیندهپژوهی مسائل خانواده. جلد اول. مرکز تحقیقات استراژیک. معاونت پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی. زمستان 1389.صص 228 -195.
30
مهاجرانی، علی اصغر. (1375). روند انتقال و تحول خانواده در ایران و جهان. نشریه جمعیت. پاییز. شماره 17. صص 16 – 9.
31
مهدی، علی اکبر(1354). در جامعه شناسی خانواده ایرانی. تهران: پیام.
32
Association for Family therapy & Systematic practice (on line) Index of Family Function and Change. Using the SCORE 15, http://www.aft.org.uk/
33
Horizons, Bright. (2015). Modern Families Index 2015. Working Family. cited in http://www.workingfamilies.org.uk/wp-content/uploads/2015/01/Modern-Family-Index-full-report-FINAL.pdf
34
Fahey,Tony; Patricia, Keilty and Ela polek. (2012). Family Relationships and Family Well- Being: A study of the families of nine year- olds in Irland. Published by University College Dublin and Family Supprt Agensy.
35
King, Raymond, J.R. (1969). Family Relations: Concepts and Theories, university of OTAGO. (NEW ZEALAND). The GLENDESSARY PRESS.
36
Wilson, Adrian (1995) Family. Routledge.
37
ORIGINAL_ARTICLE
استقرار آموزشی مکتب نیاوران؛ تاریخچة ایجاد نهادهای دولتیِ آموزش مدیریت و اقتصاد بازار آزاد
مکتب نیاوران نامی است که به گروهی منسجم از اقتصاددانان ایرانی معتقد به سیاستهای اقتصاد آزاد داده شده است که در دو دهة ابتدایی بعد از انقلاب با حضور در سازمان برنامه و بودجه، مسئولیت تنظیم برنامههای اول تا سوم توسعة کشور را بر عهده داشته و سیاستهای تعدیل ساختاری و خصوصیسازی را برای اقتصاد ایران تجویز کردهاند؛ سیاستهایی که منشا بسیاری از مسائل و تحولات اجتماعی دوران بعد از انقلاب بوده است. با آغاز به کار دولت یازدهم، آنان نیز به عرصة سیاستگذاری بازگشتهاند و علاوه بر مداخله در سیاستهای اقتصادی روزمرة دولت، تنظیم برنامة ششم توسعة کشور را بر عهده دارند. هدف از این مقاله نگاهی به تاریخچة نهادهای آموزشیای است که بهدست این گروه و در جهت تقویت گفتمان اقتصاد آزاد در فضای علمی و سیاستی ایران ایجاد شده است. بدین منظور، از اسناد مربوط به تاسیس رشتههای دانشگاهی و مصاحبههای چهرههای شاخص مکتب نیاوران استفاده شده است. تلاش میشود تصویری کلی از نحوة تاسیس نهادهای آموزشی مکتب نیاوران و تربیت سه نسل از متخصصانِ مدیریت و اقتصادِ معتقد به سیاستهای آزادسازی ارائه شود و با نگاهی به بهرهگیری موسسان از منابع، امکانات و ارتباطات با دولتمردان برای ایجاد نهادهای مذکور از یک سو و تدوین شیوههایی برای گزینش دانشجویان خاص از سوی دیگر، به شرایط شکلگیری این نهادها پرتوی افکند.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57039_293d1e0edc78bfa1ccc8b2865d9faf22.pdf
2016-02-20
151
176
10.22059/jsr.2016.57039
مکتب نیاوران
اقتصاد بازار آزاد
نهادهای آموزشی
آموزش اقتصاد
مهندسی سیستمهای اقتصادی-اجتماعی
MBA
یوسفعلی
اباذری
yabazari@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حمیدرضا
پرنیان
parnian.hr@gmail.com
2
کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
آراستی، محمدرضا. (1392الف). دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف در گذر تاریخ. مصاحبه با محمدرضا آراستی در روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 2916، 22 اردیبهشت 1392.
1
آراستی، محمدرضا. (1392ب). مکافات مدیریت و اقتصاد. مصاحبه با محمدرضا آراستی در مجلة نقطه سرخط، شماره 25 اردیبهشت 1392.
2
آییننامة واگذاری. (1379). آییننامه واگذاری اختیارات برنامهریزی درسی به دانشگاهها. مصوب 10 اردیبهشت 1379 وزارت علوم.
3
دفترچة سنجش. (1393). دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی (کارشناسیارشد) سال 1393. سازمان سنجش آموزش کشور.
4
دفترچة مهندسی سیستم. (1373). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسیارشد مهندسی سیستمهای اقتصادی-اجتماعی. مصوب دویست و نود و پنجمین جلسه شورای عالی برنامهریزی. 21 اسفند 1373.
5
دفترچة MBA. (1379). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسیارشد مدیریت (MBA). مصوب 7 آذر 1379 شورای دانشگاه شریف.
6
دفترچة MBA. (1385). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسیارشد مدیریت (MBA). ویرایش دوم مصوب 11 دی 1385 شورای دانشگاه شریف.
7
روغنی زنجانی، مسعود. (1391). موسسه را قربانی سیاست کردند. مصاحبه با مسعود روغنی زنجانی در مجله تجارت فردا. شماره 11. 1 مهر 1391.
8
سرزعیم، علی. (1391). خوب و بد مکتب نیاوران. مجله تجارت فردا. شماره 11، 1 مهر 1391.
9
طبیبیان، محمد. (1387). مردان جمهوری اسلامی چگونه تکنوکرات شدند؟. مصاحبه با محمد طبیبیان، بهمن احمدی امویی، انتشارات گام نو 1387.
10
فاطمی، فرشاد. (1394). سه نسل موفق. روزنامة دنیای اقتصاد. شماره 3548. 29 شهریور 1394.
11
فهرست پایاننامهها. (1373). فهرست پایاننامههای اقتصاد. مجلة دانشگاه انقلاب. شمارة 101 و 102. بهار و تابستان 1373.
12
مشایخی، علینقی. (1388). مرارتهای آموزش اقتصاد در ایران. مصاحبه با علینقی مشایخی در روزنامه دنیای اقتصاد. شماره1911. 12 مهر 1388. به نقل از وبسایت پیمانه.
13
مشایخی، علینقی. (1390). مصاحبه با دکتر مشایخی. مصاحبه با علینقی مشایخی در وبسایت کارآفرینی شریف. http://karafarini.sharif.ir/. 5 شهریور 1390.
14
مشایخی، علینقی. (1391). موسسه چگونه راه افتاد؟. علینقی مشایخی، تجارت فردا. شماره 11. 1 مهر 1391.
15
مشایخی، علینقی. (1392الف). نگاه بنیانگذار دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف به انحلال آن. مصاحبه با علیتقی مشایخی در روزنامه شرق. شماره 1713. 2 اردیبهشت 1392.
16
مشایخی، علینقی. (1392ب). تریلوژی مشایخی. مصاحبه با علینقی مشایخی در مجله مهرنامه. شماره 32. آذر 1392.
17
نیلی، مسعود. (1392الف). مصاحبه با مسعود نیلی در وبسایت خبرآنلاین. 18 اردیبهشت 1392. http://www.khabaronline.ir/detail/291756/
18
نیلی، مسعود. (1392ب). تئوری را بدون کاربرد آموزش نمیدهیم. مصاحبه با مسعود نیلی در مجله تجارت فردا. شماره 40. 21 اردیبهشت 1392.
19
وبسایت دانشکدة مدیریت و اقتصاد شریف. http://gsme.sharif.edu
20
ORIGINAL_ARTICLE
بازخوانی تجربه سیاستهای اجتماعی ناظر بر ریسکهای کودکان در ایران معاصر
ریسک و کنترل آن، زمانی معنی مییابد که نیرویی جمعی آگاهانه برای کنترل آن تشکیل شود و در مورد چگونگی کنترل آن ریسک فکر کنند و چارهاندیشی کنند. دوره کودکی بنا به جایگاهی که در چرخه زندگی هر فرد دارد، ریسکهای خاص خود را دارد. شناسایی، کنترل و ارائه سازوکارهای معین در باب ریسکهای دوره کودکی همواره موردنظر سیاستگذاران اجتماعی بوده است. سوالات اصلی این پژوهش از این قرار هستند که از چه زمانی در ایران اتفاقات و رخدادهایی که کودکان را تهدید میکند، بهعنوان ریسک شناخته شدند؟ این ریسکها در چه قالبی قابلدستهبندی میشوند؟ تاکنون چه سیاستهای اجتماعیای برای کنترل این ریسکها اعمال شدهاند. این مقاله، با روش اسنادی و تاریخی، فرایند توجه به ریسکهای کودکان در ایران را بررسی میکند. بنا به شواهد تاریخی، خاستگاه شناسایی و کنترل ریسکها در ایران را میتوان در دوره امیرکبیر یافت. بهطور کلی دو دسته از ریسکها کودکان را تهدید میکنند. ریسکهای اساسی-قابلیتی و ریسکهای ثانویه. ریسکهای اساسی-قابلیتی بهلحاظ زمانی به ریسکهای ثانویه تقدم دارند. در ایران میتوان دوران صدارت امیرکبیر را بزنگاه و نقطهشروع توجه به ریسکهای کودکان دانست؛ دورانی که بلایا و رخدادها، صرفا به خداوند و زندگی الهی و دینی نسبت داده نشدند و بهعنوان پدیدههایی قابلپیشبینی و پیشگیری معرفی شدند و مهمتر اینکه، سیاستهایی در جهت کنترل آنها تعبیه شد. این دسته از ریسکهای شناختهشده را میتوان در قالب ریسکهای اساسی-قابلیتی دستهبندی کرد. کنترل این ریسکها سازوکار خاص خود را دارد. توجه به این ریسکها و کنترل آنها تا اوخر دوران پهلوی و سپس در بعد از انقلاب اسلامیبا تغییر شکل کیفی ادامه یافت. در سال 1373 شمسی با شکلگیری انجمن حمایت از حقوق کودک و با تلاش این انجمن، دور جدیدی از توجه به ریسکهای کودکان، یعنی ریسکهای ثانویه مطرح شد و در سال 1381 بهطور رسمیموردتوجه قرار گرفت. بحث از این دسته از ریسکها، پیشتر در غرب مطرح شده بود و سازمانها و انجمنهایی در آنها فعالیت میکردند.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57040_dcf6afef4fa637c87aef4aec25da4a15.pdf
2016-02-20
177
209
10.22059/jsr.2016.57040
کودکان
ریسک
سیاست اجتماعی
کنترل ریسک
رفاه کودکان
حمایت از کودکان
بهزیستی
ایران
غلامرضا
غفاری
ghaffary@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه برنامهریزی اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
محمد
حسینی
hosseini.mohammad1369@gmail.com
2
کارشناس ارشد سیاست اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
انجمن جامعهشناسی ایران. (1383). مجموعه مقالات آسیبهای اجتماعی ایران. تهران: انتشارات آگاه.
1
بابایی، نعمت. نیازهای سلامت کودکان در بستر تحولات اجتماعی. فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی. سال دوم. شماره هفتم.
2
پیماننامه حقوق کودک. (1989). مصوب مجمع عمومی سازمان ملل.
3
جانقلی، مصطفی. ( 1383). مجموعه مقالات آسیبهای اجتماعی ایران. تهران: نشر آگه.
4
جزایری، علیرضا؛ صلواتی، مژگان. (بیتا). سیاست اجتماعی و خانواده. فصلنامه رفاه اجتماعی. ویژه نامه سیاست اجتماعی.
5
جعفری، پریسا. (1390). مطالعه نحوة معنابخشی و ادراک ریسک در بین دانشجویان. پایانامه کارشناسیارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، استاد راهنما غلامرضا غفاری.
6
حاجیوسفی، علی. (1350). بررسی مسائل و نیازهای کودکان و نوجوانان: تصویری از محیط زندگی کودکان و جوانان مناطق حاشیهنشین شهری. سازمان برنامه.
7
حسینی، سید حسن. (1385). کودکان کار و خیابان. تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
8
خوشایی، کتایون. (1382). گزارش یک مورد سوءاستفاده جنسی. نشریه رفاه اجتماعی، شماره 7. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
9
روزنامه کیهان. (1341). در کارگاههای قالیبافی کرمان کودکان هرسال 30 تومان اجرت میگیرند. شماره 5665.
10
رئیس دانا، فریبرز. (1382). واکاوی کار کودکان. نشریه رفاه اجتماعی. شماره 7. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
11
زینلی، حمزه. (1382). نوآوریهای قانون حمایت از کودکان و نوجوانان و چالشهای فراروی آن. نشریه رفاه اجتماعی. شماره 7. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
12
سازمان ملل متحد. (2002). گزارش کارشناس مستقل برای مطالعه سازمان ملل در زمینه خشونت علیه کودکان، تهران: دفتر صندوق حمایت کودکان سازمان ملل متحد در ایران (یونیسف) با همکاری وزارت بهداشت.
13
شیخ، مریم. (1391). مقایسه تطبیقی الگوهای سیاستگذاری دولت در حوزه کار کودک. رساله کارشناسیارشد. دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و فرهنگ. استاد راهنما محمد رضایی.
14
صالحی، خسرو. (1390). بانک اطلاعات کودکان کار و خیابان. تهران: درخت بلورین.
15
صدیق، عیسی. (1351). تاریخ فرهنگ ایران از آغاز تا زمان حاضر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
16
عبادی، شیرین. (1376). حقوق کودک تطبیقی. تهران: انتشارات کانون. چاپ اول.
17
فرمانفرمائیان، ستاره. (1349). نیازمندیهای کودکان. تهران: انتشارات آموزشگاه خدمات اجتماعی.
18
قاسم زاده، فاطمه. (1380). پژوهشی در مورد کودکآزاری در ایران.
19
الکاک، پیت؛ می، مارگارت؛ راولینگسون، کارن. (1391). کتاب مرجع سیاستگذاری اجتماعی. ترجمه علی اکبر تاجمزینانی و محسن قاسمی و مرتضی قلیچ. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق. جلد دوم.
20
کلانتری، صمد؛ کیانی، مژده. (). بررسی تطبیقی کار کودکان در کشورهای پیشرفته و جهان رو به توسعه با تکیه بر شاخصهای توسعه انسانی، نشریه سیاسی- اقتصادی، شماره 231-232.
21
کمالی، محمد؛ ایران، فریبا. (1382). مروری بر حقوق کودکان دارای ناتوانی و معلولیت. نشریه رفاه اجتماعی. شماره 7. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
22
کمشال، هیزل. (1391). جامعهشناسی ریسک: ریسک، سیاست اجتماعی و رفاه. ترجمه مهرداد نوابخش و علی روشنایی و امرالله امانی. تهران: انتشارات برنا. چاپ اول.
23
کیهان، مهدی. (1359). بررسی علمی شرایط کار و زندگی کارگران نساجی در ایران. تهران: ابوریحان.
24
گلیکن، مورلی. ( 1392). مددکاری اجتماعی در قرن 21. ترجمه عباسعلی یزدانی و الهام محمدی. تهران: انتشارات جامعهشناسان.
25
گیدنز، آنتونی. (1390). پیامدهای مدرنیت. مترجم محسن ثلاثی. تهران: نشر مرکز.
26
گیدنز، آنتونی. (1386). جامعهشناسی. مترجم حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
27
گیدنز، آنتونی. (1387). جهان رهاشده. مترجم علی اصغر سعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب. تهران: نشر علم و ادب.
28
گیلمور، جان. (1354). گزارش بررسی شرایط صحیه در مملکت ایران. جامعه ملل اداره صحیه.
29
محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. (1380). تاریخ ادبیات کودکان ایران: ادبیات کودکان مشروطه. تهران: نشر چیستا. جلد سوم.
30
محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. (1381). تاریخ ادبیات کودکان ایران: ادبیات کودکان مشروطه. تهران: نشر چیستا. جلد پنجم.
31
محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. (1393). تاریخ ادبیات کودکان ایران: ادبیات کودکان مشروطه. تهران: نشر چیستا. جلد هشتم.
32
مدنی، سعید. (1382). بررسی روند آزار کودکان در ایران بر اساس برخی پایههای علت شناختی آن. نشریه رفاه اجتماعی. شماره 7. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
33
مدنی، سعید. (1390). خشونت علیه کودکان در ایران. تهران: انتشارات آشیان.
34
مرکز آمار ایران. (1355). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
35
وامقی، مروئه. (1390). گزارش وضعیت اجتماعی در ایران 1380-1388: خشونت خانگی. تهران: نشر رحمان.
36
یونیسف ایران. (1385). گزارش وضعیت کودکان ایران در سال 1385. تهران: شرکت فنآوران اثر.
37
Chapin, Rosemary. (2007). Social policy for effective practice: a strength approach. Unites States: Mcgrawhill publication.
38
Diana, McNeish & et al. (2002). What works for children? First publication. Open University press.
39
Douglas j. Besharow & et al. () Poverty, welfare & public policy. published by Wiley Blachwell.
40
Hill, Michael. (2006). Social policy in modern world. First publication. Blackwell publication.
41
Horwath & et al. (2001). The childrens’ world. London. Jessica Kingsley publishers.
42
More, Stephen. (2002). Social welfare alive. United Kingdom. Nelson Thores publication.
43
O’Cinneide, Colm. (2007). the commission for equality & human rights: A new institution for new & uncertain times. site: www.equalityhumanrightd.com
44
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل گفتمان عدالت جنسیتی در لوایح و برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مقولههای «زن» و «عدالت جنسیتی» بسته به اینکه در چه حوزة گفتمانی قرار گرفته باشند، معانی و هویتهای متفاوتی بهخود میگیرند که هریک به نوع خاصی از گفتمان بستگی دارند که به آن معنا و هستی بخشیده است. مقاله حاضر، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که دولتهای بعد از انقلاب اساساً چه رویکردی به مقوله «عدالت جنسیتی» داشتهاند؟
این مطالعه، به بررسی عدالت جنسیتی در دولتهای بعد از انقلاب پرداخته است که علیرغم اینکه هریک دارای گفتمانی مربوط به خود بودهاند، اما همچنان ذیل گفتمان جامع انقلاب اسلامی فعالیت نمودهاند. از این طریق سعی شده است تا به بازشناسی دگرگونی رویکردهای مختلف گفتمانی در خصوص مقولههای «زن» و «عدالت جنسیتی» پرداخته شود. نگاه گفتمانی به مفاهیم، بهخصوص کاربست شیوه تحلیل گفتمان «لاکلاو و موفه» که بر مبنای آن، عناصر در درون گفتمان از طریق عمل مفصلبندی حول دال مرکزی معنا مییابند، نگاهی است که میتواند این نسبت معنایی حول مفاهیم زن و عدالت جنسیتی را نشان دهد.
یافتههای حاصل که مربوط به تحلیل گفتمان متون لوایح پنج برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بوده و مبین رویکرد دولتهای سازندگی، اصلاحات و عدالتمحور به مقوله عدالت جنسیتی هستند، حاکی از آناند که دال شناور «عدالت اجتماعی»، ذیل گفتمان کلان انقلاب اسلامی، در قالب نشانه مرکزی «عدالت جنسیتی» مسدود و در مفصلبندی این گفتمان، حول نشانه مرکزی مذکور، نظام معناییای متشکل از دالهای اصلی «توانمندی زنان»، «اشتغال زنان»، «حجاب و عفاف زنان» و «امنیت زنان» شکل گرفته است.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57041_4173ad95cd678d7fdaf554f2b77433d0.pdf
2016-02-20
211
237
10.22059/jsr.2016.57041
عدالت جنسیتی
زنان
گفتمان
دولت سازندگی
دولت اصلاحات
دولت اصولگرای عدالت محور
رضا
صفری شالی
reza_safaryshali@yahoo.com
1
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
· آذربایجانی، مسعود. (1388). عدالت جنیسیتی و اشتغال زنان. مطالعات راهبردی زنان. دوره 12. شماره 46.
1
· بهرامیکمیل، نظام. (1388). نظریه رسانهها جامعهشناسی ارتباطات. تهران: نشر کویر. چاپ اول.
2
· تاجیک، محمدرضا. (1377). متن، وانمود و تحلیل گفتمان. فصلنامه گفتمان. تابستان 1377. شماره یک.
3
· تاجیک، محمدرضا. (1384). روایت غیریت و هویت در میان ایرانیان. تهران: نشر فرهنگ گفتمان. چاپ اول.
4
· تاجیک، محمدرضا. (1383). گفتمان و پادگفتمان وسیاست، تهران: مؤسسه تحقیقات وتوسعه علوم انسانی.
5
دشتی، محمد. (1378). ترجمه نهج البلاغه، قم: نشر مشرقین.
6
· رودگر، محمدجواد. (1388). عدالت جنیسیتی از دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری. مطالعات راهبردی زنان. دوره 12. شماره 46.
7
· سلطانی، علیاصغر. (1387). قدرت، گفتمان و زبان سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر نی. چاپ دوم.
8
سوسور، فردیناند. (1378). دوره زبانشناسی عمومی. مترجم کوروش صفوی. تهران: انتشارات هرمس.
9
طباطبایی، علامه محمد حسین. (بیتا). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: جماعه المدرسین حوزه العلمیه.
10
عطارزاده، مجتبی. (1388). عدالت جنسیتی، مرز تعامل جنسیت و سیاست. مجله طوبی. شماره 34.
11
صفری شالی، رضا. (1392). بررسی گفتمان عدالت اجتماعی در دولتهای پس از انقلاب اسلامی ایران. پایاننامه مقطع دکتری رشته رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
12
فیرحی، داوود. (1381). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام. تهران: نشر نی. چاپ دوم.
13
محمدی، منوچهر. (1385) بازتاب جهانی انقلاب اسلامی. تهران: نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
14
مددی چلیچه، مجتبی (زمستان 1388). زن- جامعه- عدالت جنسیتی. مطالعات راهبردی زنان. دوره 12. شماره 46.
15
مطهری، مرتضی. (1357). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: نشر صدرا. چاپ اول.
16
معین، محمد. (1371). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
17
منوچهری، عباس. (1387). رهیافت و روش در علوم سیاسی. تهران: نشر سمت. چاپ اول.
18
مهدویزادگان، داوود؛ داعینژاد، محمدعلی؛ طاهری، معصومه. (1383). حقوق زنان نقد و بررسی کنوانسیون رفع انواع تبعیض علیه زنان. تهران: نشر روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان. چاپ اول.
19
نیکخواه قمصری، نرگس. (1384). تحول نگرش نسبت به زن و تأثیر آن در انقلاب اسلامی. تهران: نشر پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی. چاپ اول.
20
هزارجریبی، جعفر و صفریشالی، رضا. (1391). آناتومی رفاه اجتماعی. تهران: جامعه و فرهنگ.
21
هوارت، دیوید. (1379). نظریه گفتمان، مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمان به اهتمام دکتر محمدرضا تاجیک. ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی. تهران: نشر فرهنگ گفتمان. چاپ اول.
22
کرمی قهی، محمدتقی. (1391). تحلیل گفتمان سه برنامه توسعه با رویکردی به مسائل زنان و خانواده. فصلنامه رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی. سال چهارم. شماره 13.
23
احمدی، مینا. (1384). پیامدهای معاهدات بینالمللی در ایران، بخش پایانی: تحول در امور بنیادین. فصلنامه کتاب زنان. شماره 30 .
24
خمینی، سیدروحالله (1385). صحیفه امام (22 جلد). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (چاپ و نشر عروج). چاپ چهارم.
25
زعفرانچی، لیلا سادات. (1378). زنان و خانواده در چهار برنامه توسعه. کتاب زنان. ویژهنامه زن و حکومت.
26
پیت، ریچارد و هارت ویک. (1384). نظریههای توسعه. ترجمه مصطفی ازکیا و رضا صفری شالی. تهران: نشر لویه. چاپ اول.
27
Jones, k.b. (1988). Towards the revision of politics. In Jones, k.b. and Janasdottir. (Eds). a. g. the political interests of gender. Sage: London.
28
Jones, k. b. (1990). Citizenship in Women- Friendly Polity. signs. 15.
29
Mouffe, c. (1999). Feminism, Citizenship and Radical Democratic Politics. In batler and Scott. (Eds). Feminist theories. The political Routledge: London.
30
Phillips, L & Jorgensen, M. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method. California: sage publications.
31
Mouffe, CH. (1993). The Return of the Political. London: Verso.
32
Baliamoune, Mina. (2002). Gender Inequality and Economic Development in Sub-Saharan Africa and Arab Countries. UNU/WIDER Discussion paper 91. World Institute for Development Economics Research. Helsinki: United Nations University.
33
Khani, F. (2009). Analytical framework for the study of gender inequality in the world. Journal of Women in Development and Policy. 8(14). 2-14. (In Persian).
34
Seguino, S. (2012). Why are Women in the Caribbean so much more likely than Men to be Unemployed? Social and Economic Studies. 52(5). 81-324.
35
Seguino, S. (1998). Gender Inequality and Economic Growth: A Cross-Countryanalysis. Mimeographed. University of Vermont.
36
ORIGINAL_ARTICLE
ایدئولوژی جریان داعش و دلایل تاریخی-اجتماعی گرایش به آن
مقاله حاضر بهدنبال بررسی ایدئولوژی جریان داعش و دلایل تاریخی و اجتماعی گرایش به آن است. روش تحقیق عبارت است از مطالعه اسنادی و تحلیل متن، بدین صورت که متون 11 شماره نشریه آنلاین داعش (دابق) مورد تحلیل قرار گرفت و ایدئولوژی این جریان از آن استخراج شد. سپس با استفاده از مفاهیم بنیادی و ایدئولوژی داعش و در چارچوب مبانی نظری موعودگرایی، دلایل اجتماعی و تاریخی گرایش به این گروهک تروریستی استنتاج گردید. از جمله مهمترین مفاهیم بنیادی ایدئولوژی داعش میتوان به مفاهیم هجرت، جهاد، دعوت، خلافت اسلامی، بیعت، شهادت، امامت و آخرالزمان اشاره کرد. سرکردگان داعش با استفاده از مفاهیم مذکور، پیروان خود را به هجرت از سرزمینهای خود و جهاد برای تشکیل خلافت اسلامی دعوت میکنند. آنها با وعده تشکیل حکومت و خلافت اسلامی توانستهاند آیندهای روشن برای مردم ستمدیده جهان ترسیم کنند و از طریق نیاز مردم به منجی و موعودگرایی، آنها را به سوی خود جذب نمایند. داعش همچنین بهلحاظ تاریخی در امتداد جریان بنیادگرایی اسلامی و سلفیگری قرار دارد.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57042_6e24727ac9676c2dd3f44429c1037a07.pdf
2016-02-20
239
262
10.22059/jsr.2016.57042
داعش
ایدئولوژی
موعودگرایی
سلفیگری
بنیادگرایی اسلامی
یونس
نوربخش
ynourbakhsh@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
منصور
مهدیزاده
mehdizadeh_mm@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
احمدی، علی. (1393). نگاهی به ریشههای فکری و تاریخی جریان داعش. سایت خبری تحلیلی تابناک.
1
العباد، عبدالمحسن؛ مودودی، ابوالاعلی. (1382). مصلح جهانی از دیدگاه شیعه و اهل سنت. مؤسسه بوستان کتاب. چاپ اول.
2
· آیینهوند، صادق. (14/7/1393). بررسی علل بروز و ظهور نحلههای بنیادگرا. روزنامه اعتماد.
3
برزنجی، سیروان. (1394). داعش، خواستگاه، شکلگیری و تاریخچه آن. فصلنامه فرهنگی- ادبی و اجتماعی زریبار. شماره 88 و 87.
4
برگر، پیتر ال. برگر؛ بریجیت. کلنر، هاستفرید (1381) ذهن بیخانمان: نوسازی و آگاهی. ترجمه محمد ساوجی. تهران: نشر نی.
5
بوستانی، داریوش. (1390). جوانان و هویت بازاندیشانه. مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره پنجم. شماره 1.
6
پارسانیا، حمید. (1378). روشنفکری دینی در تاریخ معاصر ایران. پژوهشهای مدیریت راهبردی. شمارههای 17 و 18.
7
جلاییپور، حمیدرضا. (1392). نظریههای متاخر جامعهشناسی. تهران: نشر نی.
8
جلاییپور، حمیدرضا. (1381). جامعهشناسی جنبشهای اجتماعی. تهران: انتشارات طرح نو.
9
حقیقت، سیدصادق. (1393). سلفیگری در مقابل نواندیشی دینی. مجموعه مقالات کنگره جهانی جریانهای افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام. قم. چاپ سوم.
10
حنفی، حسن. (1986). الحرکات الاسلامیة فی مصر. بیروت: المؤسسه الاسلامیة للطباعة و النشر.
11
خدایی، علی. (1394). ایدئولوژی داعش. هفتهنامه سیاسی- اقتصادی مستقل. شماره 20. شهریور 1394.
12
رحیمی، سید داریوش. (1388) بررسی و نقد سلفیه در شمال آفریقا. پایاننامه رشته فلسفه و کلام اسلامی. سطح سوم حوزه علمیه قم.
13
سیدنژاد، سیدباقر. (1389). موج جدید سلفیگری و تاثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. مجله مطالعات راهبردی. سال سیزدهم.
14
شوالیه، دومنیک. (1993). قوة الاسلامین فی امتلاکهم برنامجاً اخلاقیاً. الوسط. شماره 29 نوامبر.
15
عدالتنژاد، سعید. (1392). روزنامه کیهان. ص 6. شماره 20647.
16
عدالتنژاد، سعید. (1393). درباره وجود تفاوت و تشابه سلفیگرایی کلاسیک و نوسلفیگرایی. مهرنامه. تهران. سال 5. شماره 37 . صص 99-100.
17
علیزاده، مهدی. (1387). در انتظار ققنوس؛ کاوشی در قلمرو موعودشناسی و مهدیباوری. انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
18
غروبی، نرگس؛ هوشمند، مصطفی؛ احمدیان هروی، لادن (1393). دولت اسلامی در بیان دولت اسلامی. گاهنامه علمی- تخصصی سره. انجمن علمی جامعهشناسی دانشگاه تهران. شماره 6.
19
غفاری هشجین، زاهد؛ علیزاده سیلاب، قدسی (1393). مؤلفههای فرهنگ سیاسی جریان سلفی- تکفیری؛ مطالعه موردی داعش. فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام. سال سوم. شماره 11.
20
فقیهی، علیاصغر. (1366). وهابیان. چاپ سوم. تهران: صبا.
21
فیرحی، داود. (1389). مهرنامه. سال اول. اردیبهشت 1389. شماره 2. صص 108ـ 112.
22
کسرایی، محمدسالار؛ داوری مقدم، سعیده. (1393). برآمدن داعش در خاورمیانه: تحلیلی جامعهشناختی. فصلنامه روابط خارجی. سال هفتم. شماره 25.
23
مستوفی، فرید. (1393). داعش: تیغ دولبه. ماهنامه گزارش. شماره 260.
24
همیلتون، ملکم. (1387). جامعهشناسی دین. ترجمه محسن ثلاثی. چاپ اول. تهران: نشر ثالث.
25
Abi-Habib. (2014). Die Christen in Syrien ziehen in die Schlacht. Die Welt. Retrieved 2 September.
26
Berler, chip. (2004). Christian Identity: The Apocalyptic Style. Political Religion. Palingenesis and Neo-Fascism. Totalitarian Movements & Political Religions. 1469-0764. Vol.5, Iss.3; p. 469-506.
27
Brown, Michael F (1991). Beyond Resistance: A Comparative Study of Utopian Renewal in Amazonia. Ethnohistory: the property of Duke University Press.
28
Dabiq. issu 1. (1435). the return of the Khalafah. Ramadan.
29
Dabiq. issu 2. (1435). the Flood. Ramadan.
30
Dabiq. issu 3. (1435). A Call to Hijrah. Shaval.
31
Dabiq. issu 4. (1435). the Faild Crusade. Dhul-Hijrah.
32
Dabiq. issu 5. (1436). Removing and Expanding. Muharram.
33
Dabiq. issu 6. (1436). Al-Qaidah of Wazirestan. Rabi- Al-Awwal.
34
Dabiq. issu 7. (1436). From Hypocricy to Apostasy. Rabi- Al-Akhar.
35
Dabiq. issu 8. (1436). Shariah alone will rule Africa. Jumad- Alakhar.
36
Dabiq. issu 9. (1436). They Plot and Allah Plots. Shaban.
37
Dabiq. issu 10. (1436). The Law of Allah or The Laws of men. Ramadan.
38
Dabiq. issu 11. (1436). From the Battle of Al-Azhab to the war of coalitions. Dhul-Qadah.
39
ORIGINAL_ARTICLE
شناخت بُعد دیگر وبر؛ وبر ماتریالیست
وبر از سویی در اخلاق پروتستان متوجه شده بود که ایدههای مذهبی بر منافع اثر میگذارند، از سوی دیگر قائل به رابطۀ علی برعکسی در اخلاق اقتصادی مذاهب جهان بود که در جامعهشناسی تطبیقی دین او بهخوبی نمایان میشود. ارزشها که در اخلاق پروتستان و روح سرمایهداری نقش ابتدایی و اصلی داشتند، در دیگر مقالههای او بهویژه مطالعات تطبیقی مذاهب به پدیدههای ثانویه تحول مییابند و حوزۀ منافع در بسیاری از موارد، نقش ابتدایی و اصلی را بهدست میآورد. این تغییر دیدگاه وبر، یعنی پررنگشدن حوزۀ منافع نسبت به حوزۀ ارزشها، بیشتر بهطور تلویحی و گاه بهطور مستقیم دیده میشود. هدف این مقاله این است که با استفاده از تحلیل متون و مقالههای اخیر وبر در زمینۀ ادیان و بهخصوص دین اسلام، بدین پرسش پاسخ دهد که آیا حوزۀ دینی همچنان برای او متغیر اصلی باقی میماند؟ تا چه حد تبیینات اخیر را میتوان ماتریالیستی قلمداد کرد؟ آیا تبیین وبر در مورد اسلام، ماتریالیستی است؟ نتایج این پژوهش نشان میدهد که تمام پیشفرضهای مهم او در اولین مقالهاش با عنوان اخلاق پروتستان و روح سرمایهداری، همان اثری که برای او شهرت جهانی آورد و انگیزۀ مطالعات تطبیقی او شد، با مطالعات تطبیقی بعدی وی همجهت نبود. در حقیقت، مطالعۀ اخلاق اقتصادی مذاهب جهان، اطلاعاتی علیه چیزی فراهم میکند که وبر تقریباً در طول یک نسل روی آن کار کرده بود.
https://jsr.ut.ac.ir/article_57043_c79f4d0827f6895bff9ed948656aa894.pdf
2016-02-20
263
276
10.22059/jsr.2016.57043
ایدهآلیست
اقتصاد
اسلام
اخلاق اقتصادی
جامعهشناسی دین
دین
منصور
وثوقی
vosooghi_mn@yahoo.com
1
استاد گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
شکوه
دیباجی فروشانی
shokodibaji@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری جامعهشناسی توسعه اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم، عثمان طه، ترجمۀ الهیقمشهای.
1
گرث، اچ. اچ. ؛ میلز، سی. رایت (1392) دین، قدرت، جامعه (ذیل مقدمه)، ترجمۀ احمد تدین، چاپ پنجم، تهران: انتشارات هرمس.
2
استونز، راب (1379) متفکران بزرگ جامعهشناسی، ترجمۀ مهرداد میردامادی، تهران: نشر مرکز.
3
ترنر، برایان (1390) ماکس وبر و اسلام، ترجمه سعید وصالی، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
4
صدری، احمد (1390) جامعهشناسی روشنفکران وبر، ترجمۀ حسن آبنیکی، چاپ دوم، تهران: کویر.
5
گیدنز، آنتونی (1391) اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری ذیل مقدمه، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
6
نهجالبلاغه (1391) گردآوری شریف رضی، نهجالبلاغه امیرالمؤمنین، ترجمۀ محمد دشتی، تهران: انتشارات نسیم تحول.
7
وبر، ماکس (1392) دین، قدرت، جامعه، ترجمۀ احمد تدین، چاپ پنجم، تهران: انتشارات هرمس.
8
وبر، ماکس (1374) اقتصاد و جامعه، ترجمۀ منوچهری، ترابینژاد و عمادزاده، تهران: انتشارات مولی.
9
Allport, G. W.& Ross, J. M. (1967) Orientation and prejudice personal religious, Journalof personality and social psychology, 432-443.
10
Andreski, Stanislav (1984) Max Weber`s insights and errors, London, Boston, Melbourne and Henley: Routledge and Kegan Paul.
11
Bendix, Reinhard (1962) Max Weber an intellectual portrait, London: Methuen.
12
Parsons, Talcott (1964) The sociology of religion in the introduction appendix, translated by Ephraim Fischoff, Boston: Beacon press.
13
Turner, Bryan S (1974) Weber and Islam, London and Boston: Routledge and Kegan Paul.
14
Weber, Max (1965) From Max Weber: Essays in Sociology, translated, edited by H. H. Gerth and C. Wright Mills, United States of America: New York, Oxford university press.
15
Weber, Max (1978) Economy and Society, edited by G. Roth and C. Wittich. Berkeley: University of California press.
16
Weber, Max (1976) The protestant and ethic and the spirit of capitalism, translated by Talcott Parsons, London and New York: Routledge.
17