Social Policy in IRAN (Spatial Coverage of Social Security System)

Document Type : علمی وپزوهشی

Authors

1 Department of Sociology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Department of Sociology, University of Science and Culture, Tehran, Iran

3 Department of Regional Development Planning, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

4 Department of Cultural Studies, University of Science and Culture

10.22059/jsr.2023.325030.1667

Abstract

This paper discusses the situation of social policy in Iran under the rule of the modern state through the spatial coverage of the social security system. The investigation using documentary and a combination of quantitative and qualitative methods has considered the inequality amongst provinces under the shadow of social security which in the recent century has led to a situation of the center-peripheries. Territorial centralism of the modern state and consequently the Tehran-axial which itself mutually fosters centralism and center-peripheral inequality, a system of planning from above and distribution of occupation opportunities, industry and services, and the allocation of social policy-making, economic and welfare resources based on the capital in the period of Pahlavi state and its continuation into the period of the Islamic Republic has resulted in spatial imbalance and reduction and stabilization of the political-economic and social situation of marginal regions which so-called the peripheries. Inequality and distance between regions in the shape of center-peripheries has led to the imbalance in the coverage of the social security system throughout the country since the social security system and its insurances expand following the cycle of industries, employment and services.

Keywords


آبراهامیان، یرواند (1389). تاریخ ایران مدرن، محمدابراهیم فتاحی. تهران: نی.
آذربد، افضل الدین (1316). نقشه تقسیمات کشور شاهنشاهی ایران، تهران: اقبال.
اتابکی، تورج و زورکر، اریک یان (1387). پیشگفتار. در: اتابکی، تورج (گردآورنده)، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضاشاه، مهدی حقیقت­خواه. تهران: ققنوس.
احمدی پور، زهرا و منصوریان، علیرضا (1385). تقسیمات کشوری و بی ثباتی در ایران (1285-1357)، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم شماره اول.
اجلالی، پرویز (1381). الگوی مدیریت سرزمین ایرانی و تمرکززدایی، در: دوماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 175-176، تهران: موسسه اطلاعات.
استویانوویچ، ترایان (1386). روش تاریخی یا پارادایم آنال، ترجمه: نسرین جهانگرد، تهران: فضا.
الیوت، مَتیو (1387). ایران نو و زوال سیاست­های حزبی در دوره رضاشاه، در: اتابکی، تورج (گردآورنده)، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضا شاه، مهدی حقیقت­خواه، تهران: ققنوس.
اطاعت، جواد و موسوی، زهرا (1390). رابطه متقابل امنیت ناحیه­ای و توسعه یافتگی فضاهای سیاسی با تاکید بر سیستان و بلوچستان، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هفتم، شماره اول.
امیدی، رضا (1391). تحلیل برنامه های عمران و توسعه ایران از منظر منظر مولفه های برنامه ریزی اجتماعی، فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، شماره 4، 97-114.
برک، پیتر (1393). انقلاب تاریخی فرانسه مکتب آنال 1989 - 1929، ترجمه: محمدجواد عبداللهی، تهران: علم.
بک، اولریش (1388). جامعه در مخاطره جهانی، ترجمه: محمدرضا مهدی­زاده، تهران: کویر.
بیات، بهرام (1389). آسیب­شناسی حاشیه­نشینی در تهران، تهران: موسسه انتشارات شهر.
پیران، پرویز (1366). شهرنشینی شتابان و ناهمگون: مسکن نامتعارف؛ بخش سوم، در: دوماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، بهمن­ماه، شماره 16، صص: 57 – 54، تهران: موسسه اطلاعات.
تاروردی، رضا (1397). افزایش عجیب سهم تهران از تسهیلات بانکی در دولت روحانی، در: نود اقتصادی، دریافت در 13 خرداد 1400، از:
توفیق، ابراهیم (1385). مدرنیسم و شبه­پاتریمونیالیسم: تحلیلی از دولت در عصر پهلوی، در: مجله جامعه­شناسی ایران، بهار، شماره 1، صص: 125 – 93، تهران: انجمن جامعه­شناسی ایران.
تهمک، محمدرضا و توفیق، ابراهیم (1394). آریستوکراسی منطقه­ای و کلان مالکی خانی در در ایران: منطقه گله­دار. فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 69، صص 197 – 131، تابستان.
حاج یوسفی، علی (1380). برنامه­ریزی منطقه‌ای در ایران از آغاز تا دهه 1350، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 6. تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور.
حناچی، سیمین (1383). بررسی نظام برنامه­ریزی و مدیریت توسعه شهری در ایران، فصلنامه آبادی، شماره 42.
درایسدل، آلاسدایر و بلیک، جرالد اچ (1373). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میرحیدر، تهران: وزارت امور خارجه.
دفتر بیمه­های اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی (1391). نقشه ضریب نفوذ بیمه­های اجتماعی در کشور، دفتر بیمه­های اجتماعی، دریافت در: 5 / 3 / 1397، از: https://bimeh.mcls.gov.ir/icm_content/media/image/2014/05/41177_orig.gif
رضازاده، زهره؛ شاطری، مفید و راستی، عمران (1393). اقدامات توسعه ای و نقش آن در تامین امنیت پایدار مناطق مرزی، مطاله موردی: کمربند سبز دشت خوشاب/ مرز خراسان جنوبی با افغانستان، فصلنامه مطالعات فرهنگی و اجتماعی خراسان.
سازمان تأمین اجتماعی (1399). گزیده آمار بیمه­ای تا پایان سال 1398، تهران: مدیریت آمار و اطلاعات و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1383). مطالعات آمایش سرزمین، تهران: دفتر آمایش و توسعه پایدار.
سلطانی، احسان (1400). دست تهرانی­ها در جیب شهرستانی­ها، موسسه مطالعاتی تحریریه، دریافت در 12 خرداد 1400، از:  
سیف‌الدینی، فرانک و پناهنده­خواه، موسی (1389). چالش­ها و موانع برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای در ایران، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 73.
شایق، سیروس (1384). تاملی در ابعاد اجتماعی تاریخ تامین اجتماعی ایران 1905-1950، در: مجموعه مقالات همایش سیاست­ها و مدیریت برنامه­های رشد و توسعه در ایران، جلد سوم، صص 164 - 159.
شایق، سیروس (1384). توسعه بیمه­های اجتماعی در ایران: شرایط فنی-مالی و دلایل سیاسی (1339-1320)، مجله گفتگو، شماره 44، صص 120-87.
صرافی، مظفر (1377). مبانی برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای در ایران،  تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
فراهی، محترم (1377). سیر تحول نقشه و تقسیمات کشور ایران 1285 تا 1377 هجری شمسی. تهران: معاونت سیاسی و اجتماعی (تقسیمات کشوری) وزارت کشور.
قدیری معصوم؛ مجتبی و جهان‌محمدی، فیروز (1386). نقش برنامه­های عمرانی پیش از انقلاب در مهاجرت روستا شهری کشور، با تاکید بر درآمدهای نفتی، مجله پژوهش­های جغرافیایی، شماره 63.
قراجه­داغی، علی (1286 ه.ق [(1248 خ)]). نقشه تمام ممالک محروسه دولت علیه ایران، تهران: دارالطباعه دولتی. موجود در: تهران: کتابخانه و موزه ملی ملک، به شماره: 1393.17.00097.
قانون برنامه پنجم و ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، تالیف 1390 و 1396
قنبری، ابوالفضل (1390). تحلیل عوامل موثر بر نابرابری در نقاط شهری استان‌های ایران، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، شماره 3، ص 137 -169.
غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا (1378). کیفیت زندگی در برنامه عمرانی و توسعه ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 30  و 31، 9-33.
کاتوزیان (همایون کاتوزیان)، محمدعلی (1382). اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: مرکز.
کریمی­پور، یلدا (1381). مقدمه­ای بر تقسیمات کشوری ایران، جلد نخست: وضع موجود، تهران: انتشارات انجمن جغرافیایی ایران.
کریمی موغاری، زهرا و براتی، جواد (1396). تعیین سطح نابرابری منطقه­ای استان­های ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چندبعدی، فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال هفتم شماره 26.
ماهر، علی و کریمی، مظفر (1382). تأمین اجتماعی در برنامه­های توسعه، فصلنامه تامین اجتماعی، سال پنجم شماره پانزدهم، تهران: سازمان تأمین اجتماعی کشور.
مدنی، قاسم (1389). بررسی مسایل و مشکلات کلانشهر تهران، بخش چهارم (سناریوهای ممکن برای نقش و کارکرد آینده شهر تهران)، تهران: استانداری تهران.
مرکز آمار ایران (1385). نتایج کلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن - ۱۳8۵، تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1395 الف). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵، تهران: مرکز آمار ایران، دریافت در 4 مهر 1397، از: https://www.amar.org.ir/Portals/0/1_result%20951221.pdf
مرکز آمار ایران (1395 ب). جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395 استان تهران، تهران: مرکز آمار ایران، دریافت در 4 مهر 1397، از:
مرکز آمار ایران (1395 ج). سالنامه آماری کشور 1395: فصول بهزیستی و تامین اجتماعی و جمعیت، تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1385 ب). سالنامه آماری کشور 1385: فصول بهزیستی و تامین اجتماعی و جمعیت، تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1378). سالنامه آماری کشور -  1376، تهران: مرکز آمار ایران.
مشهدی‌زاده دهاقانی، ناصر (1381). مقدمه­ای بر ویژگی­های برنامه­ریزی شهری در ایران، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
وزارت کشور (1335). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳3۵، تهران: وزارت کشور.
وحیدی، منوچهر (1370). روند برنامه­ریزی منطقه­ای در ایران و جایگاه قانونی آن، مجموع مقالات کنفرانس طرح­ریزی کالبد، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
یاسوری، مجید؛ حاتمی­نژاد، حسین و اسدزاده، هانیه (1394). بررسی علل و چگونگی تمرکز گرایی تهران در سه دهه گذشته، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 47، شماره 2، تهران: دانشگاه تهران.