مطالعه جامعه شناختی تعیین‌کننده‌های اساسی اشتراک دانش (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز)

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی علوم اجتماعی

2 گروه علوم اجتماعی

3 استاد جامعه شناسی ، گروه علوم اجتماعی ، و مدیر گروه پژوهشی جامعه شناسی شهری و روستایی ، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی ، دانشگاه تبریز.

10.22059/jsr.2024.281991.1403

چکیده

اشتراک دانش یکی از مولفه‌های اصلی مدیریت دانش بوده که نقش پراهمیتی را در محیط‌های دانشگاهی برای تولید و خلق دانش جدید بازی می‌کند. هدف پژوهش حاضر مطالعه جامعه شناختی تعیین‌کننده های اساسی اشتراک دانش در دانشگاه تبریز می باشد. روش پژوهش حاضر پیمایشی بوده و جامعه آماری آن کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 95-96 به تعداد 5589 نفر می باشد، که از این تعداد 650 نفر براساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب به عنوان نمونه انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌های استاندارد و محقق ساخته می باشد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار Spss و لیزرل(LESREL) تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش حاضر حاکی از این است که متغیرهای فرهنگ سازمانی، اعتماد اجتماعی، جمع گرایی فرهنگی، اخلاق سایبری، دینداری و خودکارآمدی دانشگاهی همبستگی مثبت و معنی داری با اشتراک دانش دارند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای اعتماد اجتماعی، جمع گرایی فرهنگی، فرهنگ سازمانی و اخلاق سایبری 30 درصد از تغییرات مربوط به اشتراک دانش را تبیین می کنند. براساس نتایج تحلیل مسیر اعتماد اجتماعی با اثرکل (39/0)، جمع گرایی فرهنگی (33/0)، خودکارآمدی دانشگاهی (14/0)، اخلاق سایبری و فرهنگ سازمانی (13/0) تاثیر مثبت و معنی داری بر اشتراک دانش دارد. نتایج حاصل از یافته‌های پژوهش حاضر نشان می دهد که اشتراک دانش از متغیرهای اجتماعی و فرهنگی تاثیرپذیر هست و بایستی در سیاستگذاری‌ها این عوامل را در نظر گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of Important determinants of Knowledge sharing among Graduate Students of Tabriz university

نویسندگان [English]

  • davood ghasemzadeh 1
  • mohammadBAGHER ALIZADEH AGHDAM 2
  • عباس زاده abbaszadeh 3
1 Department of social science
2 department of social science
3 Professor of Sociology, Department of Social Sciences, and director of the research department of urban and Rural Sociology, Faculty of law and Social Sciences, University of Tabriz.
چکیده [English]

Knowledge sharing is one of the main components of knowledge management that plays an important role in academic environments for producing and creating new knowledge. The purpose of the present research is to study the sociological study of the main determinants of knowledge sharing at Tabriz University. The method of this study is survey and the statistical population all graduate students of Tabriz University in academic year 2017-2018 is 5589 people. With using Cochran formula 650 students selected by classified sampling. Data collection tools are standard and researcher made questionnaire. Data analyzed with Spss and LESREL.
The findings of this research indicate that organizational culture, social trust, cultural collectivism, cyber ethics, religiosity, social intelligence and academic self-efficacy have a positive and significant relationship with knowledge sharing. The results of t and f tests show that knowledge sharing do not significant difference in terms of gender and social class, respectively among graduate students of Tabriz University. The results of regression analysis show that the variables of social trust, cultural collectivism, organizational culture and cyber ethics account for 30% of the changes related to knowledge sharing. According to the results of the path analysis the social trust with the total effect of the (0.39), cultural collectivization (0.33), academic self-efficacy (0.14), cyber ethics and organizational culture (0.13), there is a positive and significant effect on knowledge sharing. The results of this study indicate that knowledge sharing is influential from social and cultural variables and should be considered in policy making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social trust
  • cultural collectivization
  • academic self-efficacy
  • cyber ethics
  • organizational culture

مراجع

انبارکی، سحر؛ جوکار، عبدالرسول و ابراهیمی، سعیده (1395). بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم عامل اعتماد بر تمایل به اشتراک دانش در جوامع مجازی علمی با استفاده از مدل تحلیل عاملی ساختاری. کتابداری و اطلاع رسانی، 19(1)،دوره 19، 1-31.
بیرانوند، علی؛ شعبانی، احمد و محمدی استانی، مرتضی (1396).  بررسی عوامل موثر بر تسهیم دانش کتابداران و ارائه مدل پیش‌بینی رفتار آنها (مورد مطالعه: کتابخانه‌های عمومی استان فارس)،  فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 9(1)، 39-60.
حسین زاده، علیرضا (1394). مدیریت دانش نیاز سازمان­های عصر اطلاعات، تهران، انتشارات یاد عارف.
ربانی خوراسگانی، علی؛ قاسمی، وحید؛ ربانی خوراسگانی، وحید؛ ادیبی سده، مهدی و افقی، نادر (1396). تحلیل جامعه‌شناختی شیوه‌های تولید علم؛ تاملی در رویکردهای نوین، مجله تحقیقات فرهنگی ایران، 4(4)، 117-158.
رضادوست، کریم؛ نواح، عبدالرضا و ادیب‌زاده، الهام (1396).  بررسی عوامل هنجاری و سازمانی موثر بر میزان تولید علمی اعضای هیئت علمی: مورد مطالعه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 9(2)، 23-42.
ریتزر، جورج (1393). نظریه جامعه‌شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، نشرنی.
سلیمان پور، سمیرا؛ فرج پهلو، عبدالحسین و دهداری‌راد، حسین (1396). بررسی زیرساخت‌های اشتراک دانش در دانشگاه شهید چمران از دید اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی این دانشگاه، فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 9(19)، 21-38.
طالبی، بهنام؛ پاکدل بناب، مهدی و زمستانی، قادر (1392). مدیریت دانش از تئوری تا کاربرد، تبریز، انتشارات فروزش.
کفاشان کاخکی، مجتبی؛ کمال‌زاده، سهیلا؛ نجی، آرزو و رجبی، مریم (1395).  پیش­شرط‌ها و پیامدهای قصد اشتراک دانش در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، کتابداری و اطلاع‌رسانی، 19(3)،  73-97.
قاضی طباطبایی، محمود و ودادهیر، ابوعلی (1386). جامعه­شناسی علم و فناوری: تاملی بر تحولات اخیر جامعه­شناسی علم، نامه علوم اجتماعی، 31،  125-142.
محمودی، حسن؛ فتاحی، رحمت­الله؛ نوکاریزی، محسن و دیانی، محمدحسین (1396).  بررسی تاثیر عوامل شناختی- اجتماعی بر رفتار اشتراک دانش در جامعه دانشگاهی، فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 20(2)، 76-107.
نعمتی انارکی، لیلا (1393).  اشتراک دانش برون سازمانی: ارائه الگویی جامع، مجله اطلاع رسانی پزشکی نوین،1(1)،  10-23.
 
Abdullah, N. L., Hamzah, N., Arshad, R., Isa, R. M. & Ghani, R. A. (2011). Psychological contract and knowledge sharing among academicians: mediating role of relational social capital. International Business Research, 4(4), 231.
Arpaci, Ibrahim, Balolu, Mustafa  (2016).  The impact of cultural collectivism on Knowledge sharing among information technology majoring undergraduates, Computers in Human Behavior 56(4): 65-71.
Aslam, M. M. h., shahzad, K., Syed, A. R., & Ramish, A (2013). Social capital and knowledge sharing as determinants of academic performance, Journals of behavioral and Applied Management, 15(1), 25-42.
Chen, Peng-Ting, Kuo, Shu-chen (2017). Innovation resistance and strategic implications of enterprise social media websites in Taiwan through knowledge sharing perspective, Technological Forecasting & social change, 1-15.
Chen, Peng-Ting, Kuo, Shu-chen  (2017).   Innovation resistance and strategic implications of enterprise social media websites in Taiwan through knowledge sharing perspective, Technological Forecasting & social change, 1-15.
Chobdar ,Ghobad, Naseri , Majid, Bazmi , Zahra, Masuminejad, Faranak (2016). The role of Psychological empowerment in Sharing tacit knowledge, International Journal of Economics, Commerce and Management, 5(6): 300-316.
Han J, Han J, Brass DJ  (2014).  Human capital diversity in the creation of social capital for team creativity, Journal of organizational behavior 35: 54-71.
Jafari Navimipou, Nima, Charband ,Yeganeh (2016). Knowledge sharing mechanisms and techniques in project teams: Literature review, classification, and current trend,  Computers in Human Behavior 62 ,730-742.
Kan, Youn Jung, Lee, Jin Young, Kim, Hee-Woog (2017). A psychological empowerment approach to online knowledge sharing, Computers in Human Behavior 74, 175-187.
Lin, Tung-ching, Chen, Hsing Kenny, Wu, Sheng (2004).  To share knowledge or not to share: A social Exchange Theory Perspective of Virtual team Member Behavior, Proceeding of the second Workshop on Knowledge economy and electronic Commerce, 5(2), 317-325.
Lee, Jung-chieh, Shiue, Yih-chearng, Chen, Chung-Yang (2016). Examining the Impact of organizational culture and top management support of Knowledge sharing on the success of software process improvement, Computers in Human Behavior, 54(10), 462-474.
Mallasi, Hisham, Ainin, Sulaiman (2015). Investigating Knowledge sharing Behaviour in Academic Environment, Journal of Organizational Knowledge Management, DOI,64,3253, 1-20.
Muhammed,  Shahnawaz (2006). Antecedents and Impacts of Knowledge Management Practices Supported by Information Technology: An Empirical Study in Manufacturing Context, PH.d  Dissertation of Manufacturing Management and Engineering, The University of Toledo.
Osman, Suhaila, Mat Kamal ,Siti Nuur-Ila, Nazri Ali ,Mohammad, Mohd Noor , Jannah Munirah, Asyraf WahiAnuar, Razifah Othman ,Muhammad (2015). Mechanisms of Knowledge Sharing among Undergraduate Students in UiTM Johor, International accounting and Business conference Procedia Economics and Finance 31,  903 – 908.
Palo, Sasmita, Charles, Linu (2016).  Investigating Factors affecting Knowledge sharing Intention of Salespeople, Management and Labour studies, 40(3& 4): 1-23.
Pai, Jung, Chi .(2006).  "An empirical study of the relationship between knowledge sharing and IS/IT strategic planning (ISSP)", Management Decision, 44 (1). 105 – 122.
Trehan, A. & Kushwaha, P ( 2012). The implementation of Knowledge Management System in B-Schools. International Journal of Multidisciplinary Management Studies, Vol.2 Issue 2, 252-260.
Yeon, Kyeong Nam, Wong, Siew Fan, Chang, Younghoon, Park, Myeong-Cheol (2015). Knowledge sharing behavior among community member in Professional res
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 31، شماره 2
(پاییز و زمستان 1403)
اسفند 1403
صفحه 167-182

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار