تحول در ماهیت مقولات فاهمه «کانت» در پوزیتیویسم «دورکیم» در پرتو رویکرد نوکانتی «رنوویه»

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

10.22059/jsr.2025.377589.1973

چکیده

مقولات فاهمه کانت معطوف به طبیعت است و به همین دلیل امکان شکل گیری علم انسانی و اجتماعی تجربی در چارچوب فکری کانت وجود ندارد؛ این در حالی است که جریان نوکانتی که در جهت گیری کلی نسبت به فرآیند شکل گیری معرفت خود را وامدار کانت تلقی می کند، با ارائه ی تفسیری جدید از مقولات فاهمه زمینه ی تحقق شناخت معطوف به موضوعات انسانی، اجتماعی و تاریخی را فراهم می نماید. «رنوویه» به عنوان یکی از مهمترین فیلسوفان نوکانتی قرن نوزدهم فرانسه با تفسیر خود از مقولات فاهمه زمینه ای فراهم می نماید که شاگرد برجسته ی وی، امیل دورکیم، بنیاد معرفت شناختی تاسیس جامعه شناسی پوزیتیویستی را در پرتو روایت نوکانتی استادش از مقولات فاهمه بگذارد و شناخت علمی را به عرصه ی موضوعات اجتماعی نیز توسعه دهد. دورکیم با تاکید بر خصلت اجتماعی مقولات فاهمه شناخت واقعیت های اجتماعی در جامعه شناسی را در قالب مفهوم بازنمایی جمعی صورت بندی می کند و بدین ترتیب پوزیتیویسم جامعه شناختی را به مثابه رویکردی که به وضع قوانین اجتماعی تحت شرایط سوژه و در راستای تعین بازنمایی های جمعی است مطرح می نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evolution in the nature of Kant's categories in Durkheim's positivism in the light of the neo-Kantian approach of "Renovier"

نویسنده [English]

  • Seyed Saeid Mousavi asl
Faculty member of the Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Shiraz University
چکیده [English]

The categories of Kant's understanding are focused on nature, and for this reason, it is not possible to form empirical human and social science in Kant's intellectual framework; At the same time, the neo-Kantian movement, which considers itself indebted to Kant in its general orientation towards the process of knowledge formation, provides a new interpretation of the categories of knowledge, providing the basis for the realization of knowledge focused on human, social and historical issues. . As one of the most important French neo-Kantian philosophers of the 19th century, "Rennovier" provides a context for his outstanding student, Emile Durkheim, to lay the epistemological foundation for the establishment of positivist sociology in the light of his teacher's neo-Kantian narrative of the categories of understanding. and to develop scientific knowledge in the field of social issues as well. Emphasizing the social nature of the categories of knowledge, Durkheim formulates the knowledge of social realities in sociology in the form of the concept of collective representation, and thus sociological positivism as an approach to establish social laws under the conditions of the subject and in line with the determination of collective representations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Categories
  • Undrestanding
  • Kant
  • Neo-Kantian
  • Renovier
  • Positivism
  • Durkheim

مراجع

آوتوِیت، ویلیام، باتامور، تام؛ (1392)، فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، چاپ اول، تهران: انتشارات نی
بوخنسکی، اینوسنتیوس (1387). فلسفه معاصر اروپایی. ترجمه: شرف­الدین خراسانی. تهران: انتشارات علمی-فرهنگی
پارسانیا، حمید (1392). علم و فلسفه.  تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
ذاکرزاده، ابوالقاسم(1385)، پیروان جدید کانت، پژوهشنامه‌ی علوم انسانی،شماره‌ی 29.،صص195-213
کانت، امانوئل (1367). تمهیدات. ترجمه: غلامعلی حداد عادل. تهران: نشر دانشگاهی
گلستانی، سعید و مهدی معین زاده(1400)، منطق استعلایی امیل لاسک، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 1/84 (بهار و تابستان 1400)
هارتناک، یوستوس (1394). نظریه معرفت در فلسفه کانت. ترجمه: غلامعلی حداد عادل. تهران: نشر هرمس
یوئینگ، ای سی (1388). شرحی کوتاه بر نقد عقل محض کانت. ترجمه: اسماعیل سعادتی. تهران: نشر هرمس
 
 
 
Alexander, J. C. (1982). Theoretical Logic in Sociology: Positivism, Presuppositions and Current Controversies (RUidnr: M104049192). Routledge & Kegan Paul Publication.
Beiser, F. C. (2014). The Genesis of Neo-Kantianism, 1796-1880. OUP Oxford
Bellah, R. N., & Durkheim, E. (1973). On Morality and Society. University of Chicago Press
Collins, R. (2005). The Durkheimian movement in France and in world sociology. The Cambridge Companion to Durkheim, 101-35.
De Warren, N. (2015). Reise um die Welt: Cassirer’s cosmological phenomenology. In New Approaches to Neo-Kantianism. Cambridge University Press.
Durkheim, E. (1982)The Rules of Sociological Method, translated by WD Halls. The Free Press
Durkheim, E. (1995) Elementary Forms of Religious Life. . Translated by Karen E. Fields. Free Press.
Durkheim, É. (2004). Durkheim's Philosophy Lectures: Notes from the Lycée de Sens Course, 1883–1884. Cambridge University Press.
Durkheim, E. (2010). Sociology and Philosophy .translated by Pocock, D.F.  (Routledge Revivals). Routledge.
Guyer.Paul(2015).Idealism.The Stanford Encyclopedia of Philosophy
Heis,Jeremy(2018). Neo-Kantianism. The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
      https://faculty.sites.uci.edu/jeremyheis/publications/
Jones, S. S. (2000). Representation in Durkheim’s masters: Kant and Renouvier I: Representation, reality and the question of science. In Durkheim and representations (pp. 53-74). Routledge.
Jones, S. S. (2000). Representations in Durkheim's Masters: Kant and Renouvier. II: Representation and Logic. . In Durkheim and representations. Routledge
Kant, Immanuel. (1998) Critique of Pure Reason. Translated by Pual Guyer and Allen W.Wood . Cambridge University Press
Luft, Sebastian & Fabien Capeillères (2010).  Neo-Kantianism in Germany and France, in The History of Continental Philosophy. Ed. Alan D Schrift Durham. Taylor & Francis (Acumen Publishing)
Pickering, W. S. (2000). What do representations represent? The issue of reality. In Durkheim and representations (pp. 114-133). Routledge.
Pickering, W. S. F. (2000). Representations as understood by Durkheim: an introductory sketch. In Durkheim and representations (pp. 27-40). Routledge.
Windelband,W and Oakes,G (1894). History and natural science. History and Theory, 19: 165-168
Outhwaite, William and Thomas Bottomore; (2013), The Dictionary of Twentieth Century Social Sciences, translated by Hassan Chavoshian, first edition, Ney Publishing House, in Persian
Buchenski,Innocentius(2008). Contemporary European Philosophy. Translated by: Sharaf al-Din Khorasani. Tehran: Scientific-Cultural Publications, in Persian
Parsania, Hamid (2013). Science and Philosophy. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought, in Persian
Zakerzadeh, Abolghasem (2006), New Followers of Kant, Journal of Humanities, No. 29, pp. 195-213, in Persian
Kant, Immanuel (1988). Prologumena. Translated by: Gholamali Haddad Adel. Tehran: Daneshaghi Press, in Persian
Golestani, Saeid and Mehdi Moeinzadeh (1400), Emile Lask's Transcendental Logic, Journal of Humanities, No. 1/84 (Spring and Summer 1400), in Persian
Hartnack, Justus (2015). The Theory of Knowledge in Kant's Philosophy. Translated by: Gholamali Haddad Adel. Tehran: Hermes Publishing House, in Persian
Ewing, E.C. (2009). A Short Commentary on Kant's Critique of Pure Reason. Translated by: Esmaeil Saadati. Tehran: Hermes Publishing House, in Persian
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 32، شماره 1
تیر 1404
صفحه 127-143

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار