نگاهی جامعه‌شناختی به نهادهای کنترلی (قانون، قدرت، مالکیت و دین) در ادبیات دده قورقود

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد جامعه‌‌شناسی دانشگاه تبریز

چکیده

 داستان‌های دده قورقود، به مثابه آئینه تمام‌نمای آمال، سجایا و خصایل مردمانی از قوم ترک در گذشته‌های دور است. به عبارت بهتر، داستان‌های دده قورقود، بخشی از یاداشت­های تاریخی ـ فرهنگی شاخه­ای از اقوام بزرگ ترک (قبایل اوغوز) محسوب می­شود که بررسی ابعاد اجتماعی آنها و کشف مضامین و مفاهیم هنجاری و ارزشی نهفته در آنها به لحاظ جامعه‌شناختی می­تواند پرتویی بر حیات اجتماعی اقوام ترک و نوع نگرش و سازمان اجتماعی آنها و امور مرتبط با آن افکند. به همین دلیل، در مقاله حاضر تلاش می­شود قدرت، ساختار سیاسی و تأثیر و نفوذ رهبران فرهمند در مدیریت اجتماعی، کیفیت قوانین و مراجع و منابع تدوین آن، ساخت  اقتصادی جامعه و کارکردهای آن و نیز تأثیر دین و باورهای دینی در استحکام و تداوم سازمان اجتماعی اقوام مورد بررسی تحلیل شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Sociological Study of Social Control Institutions in the Dada Qorqud Literature

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abbaszadeh 1
  • Rahim Bashirpoor 2
1
2
چکیده [English]

Dada Qorqud stories are like a mirror that reflect the characteristics and behaviors of Turk tribes in the far past. These stories are part of the cultural- historical branch of Turk tribe (Oghoz tribes).An attempt to study social aspects and discovering the normative concepts of these stories can help us to analyze its different aspects from sociological view. Because of this, in this research we try to explore the effects of political structure, role of leaders in social management, quality of laws and their references, their functions and also the role of religious beliefs in stability of social organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dada Qorqud
  • law
  • Ownership
  • power
  • Religion
  • Oghoz tribes
  • · الیاده، میرچا. بی­تا. چشم­اندازهای اسطوره. ترجمه جلال ستاری. 1362. تهران: توس.
  • · بارنز و بکر. بی­تا. تاریخ اندیشه اجتماعی در میان اقوام نانویسا. ترجمه جواد یوسفیان و علی اصغر مجیدی. 1354. تهران: سیمرغ.
  • · ناس، جان. بی­تا. تاریخ جامع ادیان. ترجمه علی اصغر حکمت. 1373. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • · حریری اکبری، محمد. 1380. هرمنوتیک سهندیه. نامه علوم اجتماعی 17: 58 ـ79.
  • · باقر. 1378. دایره­المعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان.
  • · صدیق .حسین. 1357. هفت مقاله. تهران: دنیای دانش.
  • · عمید، حسن. 1374. فرهنگ فارسی عمید. تهران: امیرکبیر.
  • · فرزانه، محمدعلی. 1358. دده قورقود. تهران: فرزانه.
  • · فرخ­نیا، رحیم. 1375. زمینه انسان­شناسی فرهنگی و اجتماعی. همدان: جهاد دانشگاهی.
  • · لوئیس، جفری. بی­تا. کتاب دده  قورقود. ترجمه فریبا عزبدفتری و محمد حریری اکبری. 1379. تهران: قطره.
  • · نیایش، امید .1382. آلتایلاردان سهندیمیزه، تورک مدنیتلر تاریخی. بی­جا، ناشر مؤلف.
  • هیئت، ج. 1377. تورکلرین تاریخ و فرهنگینه بی­باخیش. مجله وارلیق 4 (111): 54ـ 60.