عوامل فرهنگی – اجتماعی مؤثر بر عدم دست‏یابی زنان دانشگاهی به سطوح عالی مدیریت مطالعه موردی: زنان مدیر دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی گروه انسان‌شناسی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد انسان‏شناسی

چکیده

بررسی موانع احراز پست‌های مدیریت عالی زنان، در یک بخش مهم از جامعه یعنی دانشگاه‌ها، از دریچه‌های مختلف قابل اهمیت و ارزیابی است؛ زیرا روشن‌شدن ابعاد مختلف چرایی مسئله، زمینه‌ها را برای تولید نظریه‌ها و روش‌های جدید بازنگری درقبال ساختار اشتغال و مدیریت زنان تغییر خواهد داد. هدف در این پژوهش، بررسی عواملی است که مانع از آن می‌گردند تا زنان، علی‌رغم افزایش کمّی در حوزه‌های تحصیلی و تخصصی، نتوانند به کسب رده‌های بالای مدیریتی در سازمان‌های دولتی و مراکز آموزشی موفق شوند تا درصورت امکان، به‌منظور افزایش کارایی زنان مدیر و کاهش موانع اجرایی مدیریت آنان، پیشنهادهایی ارائه گردد و به فکر راه چاره بود.
«مصاحبۀ عمیق» را به‌عنوان یکی از ابزارهای روش کیفی در تحقیقات انسان‌شناسی، در میان پانزده تن از زنان مدیر دانشگاه تهران اِعمال کردیم و درپایان، این نتیجه به‌دست آمد که این مسئله از همان ابتدا، با «جامعه‌پذیری جنسیتی» درآمیخته است و ریشه در «باورها و اعتقادات اجتماعی» دارد و ازطرف‌دیگر، با مقولۀ «گروه‌گرایی مردان» در سازمان نیز در ارتباط است. همچنین «مسئولیت‌های خانوادگی»، «موانع ساختاری»، «نظام حقوقی»، «تفکر و نگرش مردان نسبت‌به توانایی‌های زنان» و «عدم آمادگی آن‌ها برای انتقال قدرت به زنان»، از دیگر عواملی است که باعث کم‌رنگ‌شدن حضور آن‌ها در عرصه‌های مدیریتی، به‌ویژه در سطوح عالی، شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Socio-cultural factors hindering women occupying senior managerial positions in Tehran University

نویسندگان [English]

  • Emilia Nersisians 1
  • Mansoreh Afghahi 2
1
2
چکیده [English]

Participation of women in universities is examined in this thesis. University is an important cultural sector and a branch of governmental organization. The study is to account for why women has been accomplished taking the control of positions at state-run universities, although they have made a significant breakthrough in academic fields. The survey also comes up with some practical approaches to ameliorate the state.
The study uses "qualitative interview" as subset of "qualitative methodology" that is common in Anthropological research. We interview 15 manageresses in Tehran University.
The study finds out most of the women refuse managerial offices because they have to make it one's duty to do house works and managerial office needs a lot of time and energy. This attitude is consequent on the "gender socialization" and stem from "social believes". On the other hand, "grouping of men" in the organization is a setback for women. Also structural snags, legal system, viewpoint of men toward women's abilities, lack of equal opportunity and experiment for women, less of self-reliance and corporate discrimination are other effective factors that cause to transfer a few managerial offices to women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • gender socialization
  • Organizational Culture
  • women's managerial offices
  • women's multiple roles

مراجع

  1. آدینگر، کارول.ک، ۱۳۸۴، سقف شیشه‌ای؛ بررسی عوامل مؤثر بر دستیابی زنان به پست‌های کلیدی، ترجمۀ سیما مهذب حسینیان، تهران: بهنام.
  2. امینی، علیرضا، ۱۳۸۳، «رویکرد جنسیتی به عدم تعادل‌های بازار کار»، پژوهش زنان، دورۀ دوم، شمارۀ اول.
  3. اعزازی، شهلا، ۱۳۸۶، فمینیسم و دیدگاه‌ها (مجموعه‌مقالات)، ترجمۀ مقالات از انجمن جامعه‌شناسی ایران و گروه مطالعات زنان، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
  4. جعفرنژاد، احمد و محمدرحیم اسفیدانی، ۱۳۸۴، «وضعیت زنان در اشتغال و مدیریت» (مطالعۀ موردی ایران)، مطالعات زنان، ش۷، س۳.
  5. خانی، فضیله، ۱۳۸۵، جنسیت و توسعه، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  6. روزنامۀ همشهری، ش۲۳۶۲، ۲۹خرداد۱۳۸۰.
  7. رستگارخالد، امیر، ۱۳۸۵، خانواده، جنسیت، کار، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
  8. زاهدی، شمس‌السادات، ۱۳۸۶، زن و توسعه، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  9. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، گزارش سال ۱۳۷۸.
  10. سفیری، خدیجه، ۱۳۷۷، جامعه‌شناسی اشتغال زنان، تهران: تبیان.
  11. سگالن، مارتین، ۱۳۸۵، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمۀ حمید الیاسی، تهران: مرکز.
  12. شادی‌طلب، ژاله، ۱۳۷۹، «زنان ایران؛ انتظارات ارتقایافته»، ویژه‌نامۀ پژوهش، دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
  13. فکوهی، ناصر، ۱۳۸۵، پاره‌های انسان‌شناسی (مجموعه‌مقاله‌های کوتاه، نقدها و گفت‌و‌گوهای انسان‌شناسی)، تهران: نی.
  14. کار، مهرانگیز، ۱۳۸۴، زنان در بازار کار ایران (ویرایش جدید به‌انضمام واقعیت‌های امروز، به‌همراه تئوری‌های نابرابری جنسیتی)، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
  15. گیدنز، آنتونی، ۱۳۸۱، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی.
  16. لیس تورس، اماری و روزاریو دل‌روزاریو، ۱۳۷۵، جنسیت و توسعه، ترجمۀ جواد یوسفیان، تهران: بانو.
  17. مافی، مهتاب، ۱۳۸۴، بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تعارض نقش شغلی - خانه‌داری زنان شاغل تهران، پایان‌نامه در مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه‌طباطبایی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، گروه مطالعات زنان.
  18. محمدی، علی‌رضا، ۱۳۸۸، «وضعیت زنانِ دارای تحصیلات عالی در بازار کار ایران، قابل دسترسی در:

http: //www.Meydaan,org/showArticle,409

  1. محمودی، ناهیدالملوک، ۱۳۸۶، «بررسی موقعیت زنان در عرصه‌های اشتغال و مدیریت در دانشگاه‌های تهران، با توجه به پیشرفت‌های تحصیلی آنان»، فصلنامۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه‌‌طباطبایی، ش۳۸ و ۳۹.
  2. مرکز امور مشارکت زنان، ۱۳۸۰، زنان، توسعه و تعدد نقش‌ها، تهران: برگ زیتون.
  3. میرغفوری، حبیب‌الله، ۱۳۸۵، «شناسایی و رتبه‌بندی عامل‌های مؤثر در گماشته‌نشدن زنان به پست‌های مدیریتی در سازمان‌های دولتی استان یزد»، مطالعات زنان، ش۱، س۴.
  4. هورتن، سوزان، ۱۳۸۱، مجموعۀ اشتغال زنان، ترجمۀ شهرزاد صادقی، تهران: تیشتر.

کتابنامۀ لاتین

  1. Abbott, Pamela and Clair Wallace, 1991, An Introduction to Sociology, Feminist Perspectives, Rutledge.
  2. Blau F.D & Ferber M.A, 1986, The Economics of Women, Men & Work, Prentice – Hall.
  3. Booth, A. and P.R. Amato, 1994, “Parental Gender Role, Non Traditionalism and Offspring Outcomes”, Journal of Marriage and the Family, No. 56.
  4. Dickens, W.T., 1987, “A Goodness of Fit Test of Dual Labour Market Theory”, National Bureau of Economics Research, Cambridge.
  5. Guy, Mary E., 1994, “Organizational Architecture, Gender and Women's Careers”, Review of Public Personnel Administration, Vol. 14, No. 2.
  6. 28. Lipmen- Blumen, J., 1984, Gender Roles and Power, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار