بررسی مقایسه‏ ای رضایت از سالمندی در بین سالمندان آسایشگاه و سالمندان ساکن در خانه در شهر کاشان

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌‌شناسی توسعه و دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان

2 دکتری جامعه‌شناسی فرهنگ و استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان

چکیده

هرچند سالمندی به‌عنوان دوران آسایش و رهاشدن از کار و فعالیت و مشغله‌های گوناگون زندگی به‌شمار می‌آید، اما دارای مسائل و مشکلات متعددی است که باید ازسوی کارشناسان و کارگزاران امور سالمندان مورد شناسایی قرار گرفته و برای آن‌ها چاره‌اندیشی شود. امروزه، در سراسر جهان، جمعیت سالمندان روبه‌گسترش است؛ ازاین‌رو، لازم است مشکلات آن‌ها با استفاده از روش‌های علمی شناسایی شود. در این پژوهش، مسئلۀ رضایت از دوران سالمندی، در بین سالمندانِ مقیمِ آسایشگاه و سالمندانِ ساکن در خانه، مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش، در این مطالعه، روش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسش‌نامه بوده است. جامعۀ آماری این پژوهش عبارت است از سالمندان آسایشگاه گلابچی و سالمندان ساکن در خانۀ شهر کاشان در سال 89-1388. در این پژوهش، برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 300 نفر از سالمندان، به‌عنوان حجم نمونۀ پژوهش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. 110 نفر از این تعداد، سالمندان آسایشگاه و 190 نفر دیگر از آن‌ها سالمندان ساکن در خانه هستند. در این پژوهش، برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS استفاده شده است.
در آزمون فرضیات پژوهش، ملاحظه شد که بین جنسیت و وضعیت تأهل و رضایت از اقامت در آسایشگاه، با رضایت از دورۀ سالمندی، رابطۀ معنادار وجود ندارد؛ اما بین متغیرهای نحوۀ زندگی، رضایت از زندگی، روابط خویشاوندی، روابط دوستی و تقدیرگرایی، با رضایت از دورۀ سالمندی، رابطۀ معنادار و مستقیم وجود دارد؛ بدین معنا که به‌موازات بالارفتن میزان متغیرهای مذکور، میزان رضایت از دوران سالمندی نیز افزایش پیدا می‌کند. در تحلیل چندمتغیره نیز ملاحظه شد که متغیر روابط خویشاوندی دارای رابطۀ معنادار با رضایت از سالمندی بوده و بیشترین تأثیر را بر رضایت سالمندان از دورۀ سالمندی داشته است. این متغیر توانسته است 52درصد بر رضایت از سالمندی اثرگذار باشد. در تحلیل مسیر نیز ملاحظه شد که مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بر متغیر وابسته، به‌ترتیب اهمیت، عبارت‌اند از: 1. روابط خویشاوندی؛ 2. روابط دوستی؛ 3. رضایت از دورۀ زندگی و 4. تقدیرگرایی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Satisfaction with Aging among the Home-Stay Elderly and those in Homes for the Aged

نویسندگان [English]

  • Mohsen Niazi 1
  • Asadolah Babaeifard 2
چکیده [English]

Old age may mean less work and more spare time, but it is also associated with its own problems that should identify and treated by experts and practitioners of elderly affairs. As the number of the elderly population is rapidly increasing, their problems need to be identified using scientific methods. In this study, satisfaction with aging among the elderly living in nursing homes (the Home-Stay) and elderly people living homes were studied. The study used a survey method and the data were collected through a questionnaire. The study population consists of the elderly people of Golabchi Nursing Home and elderly people at home in Kashan in 1388-89. In this study, to determine the sample, simple random sampling is used. Based on Cochran’s formula, 110 of the former and 190 of the latter group were chosen as the sample and also SPSS statistical software has been used for data analysis.
The results of data analysis indicate that there was no significant relationship between sexuality, marital status and satisfactionofresidency innursing home in terms of satisfaction with aging. On the other hand, the results showed that life style, life satisfaction, kinship ties, friendship and fatalism were positively related to satisfaction with aging. It means that along with the rise of those variables, the satisfaction rate of aging also increases. Multivariate analyses showed family relationships to account for 52 percent of the variation in satisfaction of aging among elderly. In path analysis it was observed that the most important variables affecting the dependent variable, regarding the importance, are: 1. kinship ties, 2. friendship, 3. satisfaction with life, 4. fatalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aging
  • friendships
  • Fatalism
  • kinship ties (family relationships)
  • life style
  • nursing home
  • satisfaction with aging

مراجع

  1. آزاد ارمکی، تقی و حسن چاوشیان، 1381، «بدن به‌مثابه رسانۀ هویت»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ چهارم، ش4.
  2. اعزازی، شهلا، 1376، جامعه‌شناسی خانواده؛ با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
  3. اسماعیلی شیرازی، مرضیه، 1379، روان‌شناسی اجتماعی سالمندی، تهران: تخت جمشید.
  4. پوررضا، ابوالقاسم و رقیه خبیری نعمتی، 1385، «اقتصاد، بهداشت و سالمندی»، سالمند، مجلۀ سالمندی ایران، س۱، ش۲.
  5. تقوی، نعمت‌الله؛ 1375، «سال‌خوردگان در جامعه»، فصلنامۀ جمعیت، ش11.
  6. حسین‌زاده، علی‌حسن و عبدالرضا نواح و رامین فرامرزی، 1386، «بررسی مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سالمندان مقیم در خانه‌های سالمندان شهر اهواز»، فصلنامۀ توسعۀ انسانی، اهواز، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز.
  7. دوبووار، سیمون، 1365، کهنسالی، ترجمۀ علی طوسی، تهران: شباویز.
  8. رجایی ابرقویی، فاطمه، 1381، بررسی مسائل سالمندان در ایران و جهان، تهران: کتاب آشنا.
  9. ریاحی، محمداسماعیل، 1387، «مطالعۀ تطبیقی موقعیت و جایگاه سالمندان در جوامع گذشته و معاصر»، سالمند: مجلۀ سالمندی ایران، س۳، ش 9 و 10.
  10. زنجانی، حبیب‌الله، 1355، خانۀ سالمندان، تجربه‌ای ناموفق، نامۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  11. سام ‌آرام، عزت‌الله و زیبا احمدی ‌نبی،1386، بررسی عوامل مؤثر بر موقعیت سالمند در خانواده، سالمند: مجلۀ سالمندی ایران، س۲، ش۴.
  12. سیام، شهره، 1381، بررسی مسائل سالمندان در ایران و جهان، تهران: کتاب آشنا.
  13. شاملو، غلامعلی، 1364، پیری چیست، چرا پیر می‌شویم؟ طرح مقدماتی پیری‌شناسی بالینی و توان بخشی سالمندان، تهران: شرکت سهامی چهره.

14. علی‌پور، مریم، 1385، بررسی مشکلات اجتماعی سالمندان مقیم سراهای سالمندی شهر تهران: مطالعۀ موردی آسایشگاه کهریزک، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

  1. قائمی، علی، 1369، خانواده و مسائل سالمندان، تهران: انجمن اولیا و مربیان.

16. کشاورز، امیر و محمد سلطانی‌زاده، 1385، «بررسی میزان سلامت ذهن و سرزندگی سالمندان شهر اصفهان»، مجموعه مقالات اولین همایش منطقه‌ای سالمندی و سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی بابل و دانشگاه علوم‌پزشکی بابل.

  1. کلانتری، خلیل، 1382، پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی و اقتصادی، تهران: انتشارات شریف.
  2. کلدی، علیرضا، 1383، مسائل و مشکلات جسمانی، اجتماعی و روانی سالمندان منطقۀ 13 تهران، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، س۴، شمارۀ 14.
  3. گیدنز، آنتونی، 1376، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
  4. مجیدی، عبدالمجید؛ 1368، مسائل سالمندی و طب سالمندان، تهران: وحید.
  5. محسنی تبریزی، علیرضا، 1379، «بررسی وضعیت سالمندان در ایران»، فصلنامۀ تأمین اجتماعی، س۲، ش۴.
  6. میشارا، بریان و روبرت رایدل، 1367، روان‌شناسی پیری، ترجمۀ حمزه گنجی و آلما داودیان و فرنگیس حبیبی، تهران: انتشارات اطلاعات. 
  1. www.aftab.ir , 1388.
  2. www.iranianaging.ir , 1388.
  3. www.kahrizak.com , 1388.
  4. www.salmandan.blogsky.com , 1388.
  5. www.who.org , 1388.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار