مقایسه نقش رضاشاه و آتاتورک در توسعه سیاسی ایران و ترکیه

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه رازی

2 دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله به بررسی نقش نخبگان سیاسی در توسعة سیاسی ایران و ترکیه می‌پردازد و در این راستا نقش رضاشاه و آتاتورک در توسعة سیاسی موردمطالعه قرار می‌دهد و درصدد صورت‌بندی اشتراکات و تفاوت‌های آنهاست. چارچوب مفهومی مقاله بر نظریات نخبه‌گرایی متکی است و فرض آن بر این حدس استوار است که ویژگی‌ها، باورها و ارزش‌های شخصی رضاشاه و آتاتورک، نقشی تعیین کننده در نحوه و نتیجة نوسازی کشورهای ایران و ترکیه داشته است. روش تحقیق مقایسة تطبیقی مؤلفه‌های ارزشیِ رهبران نوسازی ایران و ترکیه در فرایند نوسازی است. داده‌های مقاله از تحلیل‌های تاریخی ثانویة مقطع موردنظر برای دو کشور استخراج شده است. روش تحلیل کیفی و متکی بر مقایسة تفاوت‌ها و تشابهات شیوه‌های مواجهة رضاشاه و آتاتورک با مسائل توسعه است. این مقاله در نتیجه‌گیری استدلال می‌کند که سیاست در کشورهای خاورمیانه، با توجه به وضعیت تاریخی و فرهنگی آنها، اقتضائات خاص خود را دارد و تفاوت‌های فردی رضاشاه و آتاتورک در تعامل با این خصوصیات موجد تفاوت توسعة سیاسی حاصل‌شده در دو کشور ایران و ترکیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • mohammad farhadi 1
  • ali kazemi 2
1 university of Razi
2 unever of tehran
چکیده [English]

.

- اسدی، بیژن (1379) دانشنامة نخبگان خاورمیانه. تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
- باتامور، تام (1371) نخبگان و جامعه. ترجمة صبوری. تهران: امیرکبیر.
- بشیریه، حسین (1382) موانع توسعة سیاسی در ایران. تهران: گام نو.
- میخلز، رابرت (1378) جامعهشناسی احزاب سیاسی، ترجمة نقیب زاده. تهران: قومس.
- Abrahamian, Ervand (2008). A History of Modern Iran. Cambridge University Press: London
 - Atabaki, Touraj (2004). The Caliphate, the Clerics and Republicanism in Turkey and Iran Some Comparative Remarks. In Men of Order; Authoritarian Modernization under Ataturk and Reza Shah. Touraj Atabaki and Erik J. Zurcher (Eds). I.B.Tauris & Co. Ltd: London
- Bill, J and Sprinborg, R (2000). Politics in Middle East. London: Longman
- Brewer, J (2003).Comparative analysis. In The A-Z of Social Research. Robert L. Miller and John D. Brewer (Eds). London: Sage
- Dahl, R. (1971). Polyarchy: Does Democracy Matter? Chester Publication: New York
- Karpat, K (1959). Turkey’s Politics. Prinston University Press
- Katouzian, Homa (2004). State and Society under Reza Shah. In Men of Order; Authoritarian Modernization under Ataturk and Reza Shah. Touraj Atabaki and Erik J. Zurcher (Eds). I. B. Tauris & Co. Ltd: London
- kingsbury, D (2007). Political Development. Routledge: London
- Kinross, L. (1964)Ataturk; the Rebirth of a Nation. London: Weiden Feld and Nicolson
- Mills, C. R. (1959). The Power Elite. Harvard University Press: New York
- Ozbudun, E. (2000) Contemporary Turkish Politics. Boulder: Lynne Rienner
- Rakel, E. P. (2008). Iranian political elite, State and society since Islamic Revolution. Universiteit van Amsterdam
- Zurcher, E. (2004). Institution Building in the Kemalist Republic: The Role of the People’s Party. In Men of Order; Authoritarian Modernization under Ataturk and Reza Shah. Touraj Atabaki and Erik J. Zurcher (Eds). I. B. Tauris & Co. Ltd: London
-Elliot, M. (2004). New Iran and the Dissolution of Party Politics under Reza Shah. In Men of Order; Authoritarian Modernization under Ataturk and Reza Shah. Touraj Atabaki and Erik J. Zurcher (Eds). I.B. Tauris & Co. Ltd: London
-Jung, D. and Piccoli, W. (2001). Turkey at the Crossroads; ottoman Legacies and a GreatMiddle East. London: Redbooks
-Therborn, G. (1999) “What does the Ruling Class do when it Rules? Some Reflections on Different Approaches to the Study of Power in Society,” Critical Sociology, 23(2/3), 224-245.
-Zurcher, e. J. (1998) Turkey; a Modern History. London: I. B. Tauris