سیاست اجتماعی به عنوان متن و گفتمان

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی

چکیده

بازشناسی مفاهیم و شناخت درستِ دلالت ضمنی آنها، یکی از پیش‌شرط‌های کاربست آنان در بافت‌های گوناگون است. مقالة حاضر با رویکرد تحلیلی و نظری، ضمنِ به‌پرسش‌گرفتنِ تعاریف متعارف از سیاست اجتماعی، با رویکرد تحلیل انتقادی، سیاست اجتماعی را تلفیقی از متن و گفتمان معرفی و آن را براساس دو خصیصة متنی و گفتمانی مفهوم‌سازی می‌کند. در این معنا، سیاست اجتماعی مبتنی بر روابط قدرت و جنبه‌ای از عقلانیتِ حکومت و دستگاه ایدئولوژیک آن است. این در حالی است که تمامی تعاریف متعارف از سیاست اجتماعی، فارغ از لنز هستی‌شناسانه درباب حقیقتِ سیاست اجتماعی، یا آن را به عنوان ابزاری برای نیل به توسعه دیده (نگاه کارکردی) و یا در قالب تعاریفی هدف‌گرا، صرفاً بر اهداف آن (نگاهی هدف‌محور) تأکید می‌ورزند. مقاله، ضمن تقابل این دو رویکرد، مفهوم‌پردازی جدیدی از سیاست اجتماعی ارائه کرده و افق‌های جدید و بیشتری را در عرصة نظریه و پژوهش در زمینة سیاست اجتماعی می‌گشاید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Policy as Text and Discourse

نویسنده [English]

  • Karam karam Habibpour Gatabi
چکیده [English]

Recognition of concepts and knowing their implicit implications is one the preconditions of their application in different contexts. This article scrutinizes common definitions of social policy by critical analysis approach beside introducing social policy as a combination of text and discourse and proposing it based on two textual and discoursive characteristics by theoretical-analytical approach. In this sense, social policy is based on power relations and an aspect of rationality of government and its ideology system; whereas all common definitions of social policy, regardless of ontological framework in terms of identity of social policy, consider it as an instrument for development (functionalist approach) or emphasize only on its goals (goal-oriented). This article, beside confronting these two approaches, poses a new conceptualization of social policy and is in pursuit of introducing new area for theory and research in the field of social policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social policy
  • Text
  • discourse
  • Formulation
  • discoursive actions

مراجع

-      اباذری، یوسف و میلانی، ندا (1384). بازنمایی مفهوم غرب در نشریات دانشجویی. نامة علوم اجتماعی، 26، 121-97.
-      تاجیک، محمدرضا (1377). متن، وانموده و تحلیل گفتمان (2). مجلة گفتمان، 1(1)، 16-7.
-   جلایی‌پور، حمیدرضا، سعیدی، علی‌اصغر و حبیب‌پور گتابی، کرم (1392). تحلیل سیاست‌گذاری اجتماعی با لنز حکومت‌مندی. فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی (نامة علوم اجتماعی)، 19(2)، 100-67.
-      حبیب‌پور گتابی، کرم (1390). تحلیل جامعه‌شناختی سیاست‌گذاری اجتماعی در ایران. رساله دکتری، تهران: دانشگاه تهران.
-      حبیب‌پور گتابی، کرم (1393). جامعه‌شناسی سیاست آموزشی در ایران. فصلنامة برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، 6(21)، 223-284.
-      دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل (1376). میشل فوکو: فراسوی ساختگرایی و هرمنیوتیک. ترجمة حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
-      دین، میشل (1393). حکومت‌اندیشی: قدرت و تدبیر در جامعة مدرن. ترجمة کرم حبیب‌پور گتابی، تهران: نشر مهاجر.
-      غفاری، غلامرضا و حبیب‌پور گتابی، کرم (1384). سیاست اجتماعی: بنیان‌های مفهومی و نظری. چاپ سوم، تهران: مؤسسة چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
-      فوکو، میشل (1378). نظم گفتار: درس افتتاحی در کلژ دوفرانس، دوم سپتامبر 1970. ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر آگاه.
-      فوکو، میشل (1388). دیرینه‌شناسی دانش. ترجمة عبدالقادر سواری، تهران: انتشارات گام نو.
-      کچویان، حسین (1382). فوکو و دیرینه‌شناسی دانش: روایت تاریخ علوم انسانی از نوزایی تا مابعدالتجدد. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-      مک‌دانل، دایان (1380). مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان. ترجمة حسین‌علی نوذری، تهران: فرهنگ گفتمان.
-      میلر، پیتر (1388). سوژه، استیلا و قدرت. ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهان‌دیده، تهران: نشر نی.
-      میلز، سارا (1389). میشل فوکو. ترجمة داریوش آشوری، تهران: نشر مرکز.
-      یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
-      Arnott, Margaret & Ozga, Jenny (2009). The Discourse of Education and Nationalism: Education Policy and the SNP Government. Paper to the Social Policy Association Annual Conference: University of Edinburgh, 29th June to 1st July.
-      Ball, Stephen J. (2000). Sociology of education. Vo. IV: Politics and Policies, London: Routledge Press.
-      Ball, Stephen J. (2007). Education Plc: Private Sector Involvement in Public Sector.
-      Clasen, Jochen (2004). Defining comparative social policy. In Kennett, Patricia (Ed.). A Handbook of Comparative Social Policy. Northampton: Edward Elgar Publishing Limited.
-      Deacon, Bob (2007). Global Social Policy and Governance. London: SAGE Publications.
-      Doherty, Robert A. (2006). Towards a Governmentality Analysis of Education Policy. Humanities, Social Sciences and Law, I, 51-61.
-      Doherty, Robert A. (2008). Technology education. In Bryce, T. G., Humes, W. M. & Boyd, B. (Eds.) Scottish Education: Beyond Devolution. Edinburgh: Edinburgh University Press.
-      Fairclough, Norman (2000). Discourse, social theory and social research: the discourse of welfare reform. Journal of Sociolinguistics 4, 163-195.
-      Goodwin, Susan (2011). Analyzing Policy as Discourse: Methodological Advances in Policy Analysis. Methodological Choice and Design, Methodos Series, 9, 167-180.
-      Gough, Ian (2004). Social policy regimes in the developing world. In Kennett, Patricia (Ed.). A Handbook of Comparative Social Policy. Northampton: Edward Elgar.
-      Hall, Stuart (2007). The west and the rest: Discourse and power. In Gupta, Tania Das, James, Carl E., Maaka, Roger C. A., Galabuzi, Grace-Edward & Anderson, Chris (Eds.). Race and rationalization: Essential Readings. Toronto: Canadian Scholars Press Inc.
-      Johnson, Ailish (2005). European Welfare States and Supranational Governance of Social Policy. New York: PALGRAVE MACMILLAN.
-      Jones, Harry (2009). Policy-making a discourse: a review of recent knowledge-to-policy literature. ODI-IKM Working Paper No 5, August.
-      Lall, Marie (2007). A Review of Concepts from Policy Studies Relevant for the Analysis of EFA in Developing Countries. Consortium for Research on Educational Access, Transitions and Equity, Research Monograph, No 11, March.
-      Maguire, M., Hoskins, K., Ball, S. & Braun, A. (2011). Policy discourses in school texts. Discourse (Abingdon): Studies in the cultural politics of education, 32(4), 597-609.
-      Mkandawire, Thandika (2004). Social Policy in a Development Context. UNRISD: Palgrave MacMillan.
-      Norwegian Agency for Development Cooperation (2008). Comprehensive Social Policy: Fighting Poverty through Investing in Social Protection. Oslo, February, Report of a Norad Conference held in Oslo, Norway, 20 November.
-      O’Farrell, Clare (2005). Michel Foucault. London: SAGE Publications Ltd.
-      Spicker, Paul (2014). Social Policy: Theory and Practice. Bristol: Policy Press.
-      Titmuss, Richard M. (1974) Social Policy: An Introduction, London: George Allen & Unwin Ltd.
-      Torfing, Jacob (n.d.). Discourse Models in Policy. Entry for IPSA Encyclopedia of Political Science, Available on http://socgeo.ruhosting.nl/html/files/humboldt/Discourse_Models_in_Policy.pdf.
-      Townsend, Peter (1975). Sociology and Social Policy. Great Britain: Allen Lane.
-      Trowler, Paul (2003). Education Policy. Second edition, Routledge: Routledge Press.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 24، شماره 1
مربوط به بهار و تابستان 1396
مهر 1396
صفحه 205-227

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار