هنر و تامل در مسائل اجتماعی؛ نمونۀ فیلم سگ‌کشی و جامعه و اقتصاد پس از جنگ

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

دکتری جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران

چکیده

از سال­های پایانی دهۀ 60 موج تغییر فرهنگی و اجتماعی در ایران به راه افتاد و به­تدریج کل حیات اجتماعی را درنوردید. این تغییر عمدتاً به سیاست­های اقتصادی- اجتماعی پس از پایان جنگ و از جمله برنامۀ تعدیل ساختاری اقتصاد نسبت داده شده است. این مقاله با هدف روایت نمونه‌ای از مواجهه هنرمندان با این روند، فیلم سگ­کشی بهرام بیضایی را بازخوانی می‌کند؛ فیلمی که سناریوی آن درست در آغاز دهۀ 70 نوشته شد، اما ساخت و اکرانش یک دهه به تاخیر افتاد. مقاله نشان می­دهد که سگ­کشی- در مقام اثری هنری- برخلاف بسیاری آثار و تحلیل­های دانشگاهی، ردّ تحولات دهۀ هفتاد را در سال‌های پیش از آن جستجو می‌کند. در عین حال مقاله فرم اثر را تاحدی عامل مهار پتانسیل­های انتقادی آن معرفی می­کند. 
ایران پس از جنگ، تغییر اجتماعی، فیلم سگ­کشی، اهمیت فرم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

-

نویسنده [English]

  • mohammad rozkhosh
university of tehran
چکیده [English]

In the late 80s, the Great wave of cultural and social change began in Iran. This change is mainly attributed to socio-economic policies after the end of the Iran- Iraq war, especially the structural adjustment program. This article is dedicated to revising the film of ‘Killing the Mad Doggs’(Sagkoshi) by Bahram Beyzaee to examine artists' reaction to this course. The article shows that ‘Killing the Mad Doggs’, unlike many academic studies, looks for the root of the change in the first decade of the revolution. At the same time, the article describes the film form as a factor in reducing of its critical capabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Post -War Iran
  • Social Change
  • ‘Killing the Mad Doggs’
  • The Significance of Form

مراجع

اباذری یوسف و همکاران(1397) بررسی انتقادی رابطۀ اقتصاد و فرهنگ، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
ارجمند، جمشید(1381) سگ­کشی؛ و حالا بیضایی و بحران، در قوکاسیان، زاون(1381) بهرام بیضایی و پدیدۀ سگ­کشی، تهران: خجسته: 244-237.
رفیع­پور، فرامرز(1379) توسعه و تضاد، کوششی در جهت تبیین انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار.
فوکو، میشل(1390)تولد زیست سیاست، ترجمۀ رضا نجف­زاده، تهران: نشر نی.
قوکاسیان، زاون(1378) مجموعه مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی، تهران: آگه.
قوکاسیان، زاون(1381) بهرام بیضایی و پدیدۀ سگ­کشی، تهران: خجسته.
کانتور، پی. ای(1393) فیلم نوآر و مکتب فرانکفورت: آمریکا به­مثابۀ زمین بی­حاصل در بیراهۀ ادگار اولمر، ترجمۀ صالح نجفی در فلسفۀ فیلم نوآر، ویراستار مارک، تی. کونارد، ویراستار ترجمه مهرداد پارسا، تهران: رخداد نو:244-209.
کرسول، جان(1391) پویش کیفی و طرح پژوهش، ترجمۀ حسن دانایی­فرد و حسین کاظمی، تهران: صفار.
کوندرا، میلان(1394) هنر رمان، ترجمۀ پرویز همایون­پور، تهران: قطره.
مردیها، مرتضی(1397) تحقیق در مبانی سخت افزاری فرهنگ؛ تأثیرات محیطی به‌ویژه توسعة شهری بر تحولات فرهنگی؛ مورد ایران پساجنگ، طرح پژوهشی، پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات.
مختاری، محمد(1372) «زبان به کام سیاست»، نشریۀ تکاپو، شمارۀ سوم، تیر 1372.
نشریۀ سینمایی فیلم، سال نوزدهم، شماره 279، دی 1380 
نشریۀ سینمایی فیلم سال بیستم، شماره 280، بهمن 1380
هاشمی رفسنجانی، علی اکبر(1382) بی­پرده با هاشمی رفسنجانی، مصاحبۀ قدرت­الله رحمانی با هاشمی رفسنجانی، تهران: انشارات موسسه کیهان.
یعقوبی، محمد(1396) زمستان 66، تهران: نشر قطره.
یوسفی، حامد(1381) متن علیه مولف، دربارۀ قرائتی مرسوم از سگ­کشی، در قوکاسیان، زاون(1381) بهرام بیضایی و پدیدۀ سگ­کشی، تهران: خجسته: 290-285.
 
Steger,M and Roy,R(2002)Neoliberalism;A Very Short Introduction, Oxford: Oxford University Press.
 
Tanner,J.T(ed)(2003) The Sociology Of Art,A Reader, London: Routledge
 
Tonkiss,F(2004)Markets against states: “neo-liberalism”, in The Blackwell companion to political sociology,ed by Kate Nash and Alan Scott, Oxford: Blackwell:251-260.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 26، شماره 1
مربوط به بهار و تابستان 1398
شهریور 1398
صفحه 69-89

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار