روند بازنمایی سبک زندگی در سریال‌های خانوادگی- اجتماعی پربیننده سیمای ج.ا.ا

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری ارتباطات دانشگاه تهران

چکیده

این تحقیق برآنست با رویکرد مطالعات فرهنگی، روند «بازنماییِ» مفهوم «سبک زندگی» در سریال­های خانوادگی-اجتماعی پربیننده­ی سیمای ج.ا.ا در دهه­های پس از انقلاب، را مطالعه­کند. به­این­منظور با نمونه­گیری هدفمند برای هر دهه یک سریال انتخاب شد: «پاییز صحرا»، «پدرسالار»، «خط قرمز» و «مرگ تدریجی یک رؤیا». در بخش ادبیات نظری؛ نظریه­های سبک زندگی بررسی شده­است و نظریه­ی بازنمایی برساخت­گرا به­عنوان چهارچوب نظری استفاده­ شده­است. در بحث روش، از دو روش نشانه­شناسی و تحلیل روایت بهره­گیری شده­است. نتایج نشان می­دهد که روند بازنماییِ سبک زندگی در سریال­های مورد مطالعه خطی و یکسویه نیست و در هر سریال نحوه­ی بازنمایی سبک زندگی تفاوت­های محسوسی دارد. در سریال «پاییز صحرا» بازنمایی سبک زندگی حول محور تضاد طبقاتی صورت گرفته­است و روایت سریال از خلال تقابل دوگانه­ی «سبک زندگی طبقه­ی بالا» و «سبک زندگی طبقه­ی پایین» پیش می­رود. در سریال «پدرسالار» بازنمایی سبک زندگی حول محور تضاد نسلی و در قالب تقابل دوگانه­ی «سبک زندگی سنّتی نسل قدیم» و «سبک زندگی نوگرای نسل جدید» صورت گرفته­است. در سریال «خط قرمز» سبک زندگی نسل جوانان اوایل دهه­ی هشتاد به­عنوان «سبک زندگی ساختارشکنانه و ناهمنوایانه» معرفی می­شود. در سریال «مرگ تدریجی یک رؤیا» سبک زندگی حول دو محور تضاد سنّت و مدرنیته و تضاد مذهبی، در قالب تقابل دوگانه­ی «سبک زندگی سنّتی مذهبی» و «سبک زندگی مدرن ضدمذهب» بازنمایی شده­است. مهم­ترین تغییرات مشاهده­شده در سیاست­های بازنمایی در قبال سبک زندگی عبارت­اند از: افزایش طرد در بازنمایی سبک زندگی، افزایش نسبت دادن سبک زندگی مطرود(دیگری) به تأثیر یا توطئه­ی غرب، افزایش دخالت دادن مسائل سیاسی و تضادهای مذهبی در بازنمایی سبک زندگی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Process Of Representation Of Lifestyle In The I.R.I.B Social -Family TV Series

نویسندگان [English]

  • mehdi montazerghaem 1
  • ali asghar soleimanian 2
1 tehran
2 tehran
چکیده [English]

This research aims to use the cultural studies approach to study The process of "representing" the concept of "lifestyle" in the popular family-social serials of IRIB in the decades after the revolution. For this purpose, by purposeful sampling one series was selected for each decade: "pa'ize sahra", "Pedar sa’lar", "khatt'e ghermez" and "Marg’e Tadriji’e yek ro’ya". In the theoretical literature section; lifestyle theories have been explored and the constructive representation theory has been used as a theoretical framework. In the method section, both semiotics and narrative analysis are used.
The results show that the life style representation process in the series studied is not linear and unilateral and in each series the way of life style representation has significant differences. In the series "pa'ize sahra" the lifestyle representation is centered around class conflict, and the serial narration goes through the antagonist confrontation of "upper class lifestyle" and "lower class lifestyle". In the "Pedar sa’lar" series, lifestyle representations are centered around the contradiction of generations, in the form of the dual confrontation between "old-generation traditional life style" and "new-generation modern lifestyle". In the series "khatt'e ghermez", the lifestyle of the early 80s youth is described as "a disruptive and heterogeneous lifestyle. In the "Marg’e Tadriji’e yek ro’ya" series, the lifestyle has been represented around the two axis of "the contradiction of tradition and modernity" and the "religious contradiction", represented in the dual contradiction of "traditional religious lifestyle" and "modern anti-religious lifestyle". The most important changes observed in representation policies for lifestyle are: Increasing exclusion in lifestyle representation, increasing the attribution of the Rejected (other) lifestyle to the influence or conspiracy of Western countries, and increasing involvement of political issues and religious conflicts in the representation of lifestyle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Representation"
  • "Lifestyle"
  • "Family TV Series"
  • "Semiotics"
  • "TV"

مراجع

-        اباذری، یوسف و چاوشیان، حسن(1381)، از طبقه تا  سبک زندگی، نامه علوم اجتماعی،  شماره.20
-        الفت، سعیده و سالمی، آزاده(1391)، مفهوم سبک زندگی، فصلنامه­ی مطالعات سبک زندگی، شماره­1.
-        بوردیو، پیر(1390)، تمایز: نقد اجتماعی قضاوتهای ذوقی، ترجمه­ی حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث، چاپ اول.
-        بوردیو، پیر(1377)، ذوق هنری و  س‍رم‍ای‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی،‌ ترجمه ل‍ی‍ل‍ی‌ م‍ص‍طف‍وی‌، ن‍ام‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‌، ش‌ ۳۰ .
-        حسین­زاده محمدعلی(1386)، گفتمان­های دولت­های بعد از انقلاب، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-        سروی­زرگر، محمد(1387): بازنمایی ایران در سینمای هالیوود، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صدا و سیما.
-        سلبی، کیت؛ کاودوری، ران(1380) راهنمای بررسی تلویزیون، ترجمه علی عامری، تهران: انتشارات سروش.
-        شهابی، محمود(1386)، الگوهای سبک زندگی ایرانیان، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع­تشخیص­ مصلحت نظام.
-         ظریفی­نیا، حمیدرضا(1378)، کالبدشکافی جناح­های سیاسی ایران، تهران، انتشارات آزادی اندیشه، چاپ دوم.
-        فاضلی، محمد(1382)، مصرف و سبک زندگی، چاپ اول، قم، صبح صادق.
-        فیسک، جان(1390)، فرهنگ تلویزیون، ترجمه مژگان برومند، فصلنامه ارغنون، شماره19.
-        کیا، علی­اصغر(1389)، بازنمایی فرهنگی در مجلّات عامه­پسند، فصلنامه­ پژوهش­های ارتباطی، سال هفدهم، شماره63.
-        گیدنز، آنتونی(1378)، تجدد و تشخّص، ترجمه­ی ناصر موفقیان، تهران، نشر نی.
-        عظیمی فرد، فاطمه(1392)، گفتمان سبک زندگی، رسانه و جهانی شدن، فصلنامه مطالعات سبک زندگی، سال دوم، شماره3.
-        لاجوردی،هاله(1388)،زندگی روزمره در ایران مدرن با تاکید بر سینما،چاپ اول، تهران، ثالث.
-        محمدی، جمال و بیچرانلو، عبدالله(1392)، تحلیل روایی دگرگونی ارزش­ها، هویت­ها و سبک­های زندگی در سینما، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره ششم، شماره3، پاییز92.
-        مرتجی، حجت(1378)، جناح­های سیاسی در ایران امروز، تهران، انتشارات نقش و نگار، چاپ چهارم.
-        مهدی زاده، محمد(1387)، رسانه ها و بازنمایی، چاپ اول،تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه.
-        مهدوی کنی، محمدسعید(1387)، دین و سبک زندگی،چاپ سوم، تهران، دانشگاه امام صادق.
-        مجدی، علی­اکبر(1389)، سبک زندگی جوانان مشهد و رابطه آن با سرمایه فرهنگی و اقتصادی والدین، مجلة علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی، پاییز 1389.
-        نظرمحمد، مریم(1373)، نظرات مردم در مورد سریال تلویزیونی پدرسالار، تهران، مرکز تحقیقات صدا و سیما.
-        وبلن، تورستین (1386)، نظریه‌ی طبقه‌ی تن‌آسا، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
منابع انگلیسی:
-         Hall, S. & Jhally, S. (2007), Representation & the Media, Northampton, MA: Media Education Foundation.
-         Michael E. Sobel. Lifestyle and social structure: concepts, definitions, analyses. Front Cover. Academic Press, 1981 - Social Science - 226 pages.
-         Loov thomas & Miegel Fredrik. (1990), The Notion of Lifestyle: Some Theoretical Contributions, in: Nordicom Review, no. l , pp. 21-31.
-         Webb, jen. (2009), Understanding Representation, Londen: Sage, University Press Inc, New York.
-         Chapin, S. (1935), Contrmporary American Institution. New York: Harper and Bros.
Mary Douglas & Baron Isherwood (1996) The World of Goods; Towards an anthropology of consumption, New York , by Basic Books.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 26، شماره 1
مربوط به بهار و تابستان 1398
شهریور 1398
صفحه 367-399

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار