سنخ‌شناسی رابطه پزشکان دارای پرونده قصور پزشکی با بیماران: یک مشاهده همراه با مشارکت

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

پزشک عمومی و دکتری جامعه‌شناسی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

چکیده

چگونگیِ رابطه پزشک-بیمار می‌تواند از عوامل تعیین‌کنندة شکایت بیمار از پزشک به علت قصور پزشکی باشد. این مطالعه با هدف سنخ‌شناسی رابطه پزشکان دارای پرونده شکایت قصور پزشکی با بیمار انجام شد. در این مطالعة کیفی داده‌ها به روش مشاهدة همراه با مشارکت جمع‌آوری شد و محقق به‌عنوان بیمار به مطب پزشکانی که دارای پرونده‌های متعدد شکایت از قصور پزشکی در سال 1394 بودند مراجعه و حاصل مشاهدات را بعد از خروج از مطب یادداشت و تحلیل کرد. سه سنخ مطب و الگوی رابطه پزشک-بیمار قابل شناسایی بود. اول، مطب همچون یک بنگاه تجاری کوچک با رابطه پزشک/کاسب-بیمار/مشتری؛ دوم، مطب همچون یک قصر کوچک با رابطه پزشک/سرمایه‌دار-بیمار/هم‌طبقه؛ سوم، مطب همچون یک فضای اداری و ایدئولوژیک با رابطه پزشک/مدیر- بیمار/ارباب رجوع. رابطه پزشکان دارای پرونده قصور پزشکی با بیماران رابطه‌ای متکی به قدرت و منفعت است که می‌تواند فراهم‌کنندۀ زمینه شکایت بیمار از پزشک باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The typology of the relationship between physicians who had history of medical malpractice lawsuit and patient: a participant observation

نویسنده [English]

  • simin kazemi
.
چکیده [English]

Doctor-patient relationship model is one of the determinant factors that can prompt patients to file a lawsuit against doctor. The study aimed to determine the relationship models between physicians who had history of medical malpractice lawsuit and patients. In this qualitative study data collection conducted by participant observation method, and the researcher referred to the doctor as a patient. She noted and analyzed the results of her observations after leaving the office. Three categories of doctor-patient relationship were identified: first, medical office as a small business enterprise with physician/tradesman-patient/customer relationship; second, medical office as a small palace with physician/Bourgeois man- high class patient relationship; third, medical office as a government office whit physician/manager-patient/client relationship. The findings of this study showed that the relationship between physicians who had history of medical malpractice lawsuit and patients is based on financial interests and authority that can leads patient to make a medical malpractice lawsuit against doctor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • doctor-patient relationship
  • medical malpractice complaint
  • participant observation

مراجع

- آدام، فیلیپ؛  هرتسلیک، کلودین (1385) جامعه‌شناسی بیماری و پزشکی، ترجمۀ لورانس-دنیا کتبی، تهران: نشر نی.
- آرمسترانگ، دیوید (1387) جامعه‌شناسی پزشکی، ترجمۀ محمد توکل، تهران: حقوقی.
-اشرفیان بناب، مازیار (1388) ضروریات پزشکی قانونی، تهران: تیمورزاده.

- رضی، داود؛ سیمین کاظمی (1393) بررسی انواع رابطۀ پزشک-بیمار و میزان تجربۀ خشونت شغلی پزشکان در بیمارستانهای شهرستان خرم آباد در سال 1391، دومین کنفرانس ملی جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی، موسسه اطلاع‌رسانی نارکیش.

- سلطانی، کامران (1390) وضعیت قصور پزشکان، دوماهنامه آرش، 44: 16-17.
-شفعتی، معصومه؛ محمدجواد زاهدی (1393) تبیین جامعه‌شناختی رابطه پزشک و بیمار (مطالعه کیفی در شهر اهواز)، مجله مطالعات اجتماعی ایران، 8 (1)، 107-139.
-صدر، شهاب الدین؛ محمدحسن قدیانی و علی‌اصغر باقرزاده (1386) بررسی پرونده‌های شکایت از قصور پزشکی در رشته ارتوپدی در اداره کل پزشکی قانونی استان تهران طی سالهای 1377-1382، مجله علمی پزشکی قانونی، 13 (2)، 78-86.
-عسگری، روح الله؛ علی اکبرزاده مقدم و محمد کارگر و الهام طایفی (1395) بررسی الگوهای ارتباطی پزشک و بیمار: مطالعه موردی در بیمارستان شهید صدوقی یزد. راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، 1 (2)، 103-110.
-فلیک، اووه (1391) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشرنی.
-کرمی، زهرا؛ محمود کیوان‌آرا (1388) بررسی الگوهای ارتباط پزشک و بیمار در بین بیماران مراجعه‌کننده به کلینیک بیمارستان شهید بهشتی اصفهان-1386، گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 6 (2)، 149-156.
-وبسایت ایرنا (1396) افزایش 27 درصدی پرونده‌های قصور پزشکی در سال گذشته [اخبار]، بازیابی شده در 25 تیر 1396، از: https://plink.ir/SfgEV.
- ودادهیر، ابوعلی؛ محمدحسن علایی و رقیه علایی‌خرائم (1391) اهمیت جهان زیست در مناسبات بیمار و پزشک: پژوهشی کیفی در الگوهای مشاوره پزشکان با بیماران مراجع از روستا به شهر در اردبیل. توسعه روستایی، 4 (1)، 72-84.

-         Adamson, T Elaine et.al (1989) Physician communication skills and malpractice claims: A complex relationship. West J Med. 150(3):356-360.

-         Amzat, Jimoh and Oliver Razum (2014) Medical Sociology in Africa. London: Springer.
-         Bradby, H. (2012) Medicine, Health and Society. London: Sage.
-         Coburn D. (2015) Vicente Navarro: Marxism, Medical Dominance, Healthcare and Health. London: Palgrave MacMillan.
-         Collyer, F. (2015) The Palgrave Handbook of Social Theory in Health, Illness and Medicine. London: Palgrave MacMillan.
-         Fielding, S. (1990) the social construction of medical malpractice crisis. Sociological forum. 5(2), 279-295.
-         Gabe, Jonathan and Michael Bury and Mary Elston (2014) Key Concepts in Medical Sociology. London: Sage Publications.
-         Hak, T. (1994) The interactional form of professional dominance. Sociology of health& Illness. 16 (4), 469-488.
-         Halpern, S. Anspach, R. (1993) The Study of Medical Institutions. Work and Occupations, 20 (3), 279-295.
-         Heritage, J. Maynard D. (2006) Communication in Medical Care Interaction between Primary Care Physicians and Patients. New York: Cambridge University Press.
-         ISAPS. (2016) Demand for Cosmetic Surgery Procedures around the World Continues to Skyrocket USA, Brazil, Japan, Italy and Mexico Ranked in the Top Five Countries. www.isaps.org.
-         Kee, Janine and Hwee Sing Khoo and Issaac Lim, Mervyn Koh (2017) Communication skills in Patient-Doctor Interaction: Learning from Patient Complaints. Health Professions Education. Available from: https://doi.org/10.1016/j.hpe.2017.03.006.

-         Moore, Philip and Nancy Adler and Patricia Robertson (2000) Medical malpractice: the effect of doctor-patient relations on medical patient perceptions and malpractice intentions. West J Med. 173 (4), 244-250.

-         Morgan, Myfanwy (2008) The doctor-patient relationship. In D. L Patrick, & G. Scambler (Eds), sociology of Applied to Medicine. 2nd ed. London: Balliere Tindall, Elsevier.
-         Mulis, J. (1995) Medical malpractise, social structure, and social control. Sociological forum. 10(1), 135-163.
-         Rogers, A. Pilgrim, D. (2005) Sociology of Mental Health and Illness. Berkshire: McGraw Hill education.
-         Roter, D. (2006) The Patient-Physician Relationship and its Implications for Malpractice Litigation. Journal of Health Care Law and Policy. 9 (2), 304-314.

-         Schleiter, Kristin (2009) Difficult Patient-Physician Relationships and the Risk of Medical Malpractice Litigation. American Medical Association Journal of Ethics. 11 (30), 242-246.

-         Shrivastava, Saurabh RamBiharilal (2014) Exploring the dimensions of doctor-patient relationship in clinical practice in hospital settings. Int J Health Policy Manage 2014, 2 (4).
-         Werner, A. Xiuling, Y. (2011) A Sociological perspective on the medical consolation. Tidsskr Nor Legeforen. 20 (131), 2032-2034.
- آدام، فیلیپ؛  هرتسلیک، کلودین (1385) جامعه‌شناسی بیماری و پزشکی، ترجمۀ لورانس-دنیا کتبی، تهران: نشر نی.
- آرمسترانگ، دیوید (1387) جامعه‌شناسی پزشکی، ترجمۀ محمد توکل، تهران: حقوقی.
-اشرفیان بناب، مازیار (1388) ضروریات پزشکی قانونی، تهران: تیمورزاده.

- رضی، داود؛ سیمین کاظمی (1393) بررسی انواع رابطۀ پزشک-بیمار و میزان تجربۀ خشونت شغلی پزشکان در بیمارستانهای شهرستان خرم آباد در سال 1391، دومین کنفرانس ملی جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی، موسسه اطلاع‌رسانی نارکیش.

- سلطانی، کامران (1390) وضعیت قصور پزشکان، دوماهنامه آرش، 44: 16-17.
-شفعتی، معصومه؛ محمدجواد زاهدی (1393) تبیین جامعه‌شناختی رابطه پزشک و بیمار (مطالعه کیفی در شهر اهواز)، مجله مطالعات اجتماعی ایران، 8 (1)، 107-139.
-صدر، شهاب الدین؛ محمدحسن قدیانی و علی‌اصغر باقرزاده (1386) بررسی پرونده‌های شکایت از قصور پزشکی در رشته ارتوپدی در اداره کل پزشکی قانونی استان تهران طی سالهای 1377-1382، مجله علمی پزشکی قانونی، 13 (2)، 78-86.
-عسگری، روح الله؛ علی اکبرزاده مقدم و محمد کارگر و الهام طایفی (1395) بررسی الگوهای ارتباطی پزشک و بیمار: مطالعه موردی در بیمارستان شهید صدوقی یزد. راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، 1 (2)، 103-110.
-فلیک، اووه (1391) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشرنی.
-کرمی، زهرا؛ محمود کیوان‌آرا (1388) بررسی الگوهای ارتباط پزشک و بیمار در بین بیماران مراجعه‌کننده به کلینیک بیمارستان شهید بهشتی اصفهان-1386، گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 6 (2)، 149-156.
-وبسایت ایرنا (1396) افزایش 27 درصدی پرونده‌های قصور پزشکی در سال گذشته [اخبار]، بازیابی شده در 25 تیر 1396، از: https://plink.ir/SfgEV.
- ودادهیر، ابوعلی؛ محمدحسن علایی و رقیه علایی‌خرائم (1391) اهمیت جهان زیست در مناسبات بیمار و پزشک: پژوهشی کیفی در الگوهای مشاوره پزشکان با بیماران مراجع از روستا به شهر در اردبیل. توسعه روستایی، 4 (1)، 72-84.

-         Adamson, T Elaine et.al (1989) Physician communication skills and malpractice claims: A complex relationship. West J Med. 150(3):356-360.

-         Amzat, Jimoh and Oliver Razum (2014) Medical Sociology in Africa. London: Springer.
-         Bradby, H. (2012) Medicine, Health and Society. London: Sage.
-         Coburn D. (2015) Vicente Navarro: Marxism, Medical Dominance, Healthcare and Health. London: Palgrave MacMillan.
-         Collyer, F. (2015) The Palgrave Handbook of Social Theory in Health, Illness and Medicine. London: Palgrave MacMillan.
-         Fielding, S. (1990) the social construction of medical malpractice crisis. Sociological forum. 5(2), 279-295.
-         Gabe, Jonathan and Michael Bury and Mary Elston (2014) Key Concepts in Medical Sociology. London: Sage Publications.
-         Hak, T. (1994) The interactional form of professional dominance. Sociology of health& Illness. 16 (4), 469-488.
-         Halpern, S. Anspach, R. (1993) The Study of Medical Institutions. Work and Occupations, 20 (3), 279-295.
-         Heritage, J. Maynard D. (2006) Communication in Medical Care Interaction between Primary Care Physicians and Patients. New York: Cambridge University Press.
-         ISAPS. (2016) Demand for Cosmetic Surgery Procedures around the World Continues to Skyrocket USA, Brazil, Japan, Italy and Mexico Ranked in the Top Five Countries. www.isaps.org.
-         Kee, Janine and Hwee Sing Khoo and Issaac Lim, Mervyn Koh (2017) Communication skills in Patient-Doctor Interaction: Learning from Patient Complaints. Health Professions Education. Available from: https://doi.org/10.1016/j.hpe.2017.03.006.

-         Moore, Philip and Nancy Adler and Patricia Robertson (2000) Medical malpractice: the effect of doctor-patient relations on medical patient perceptions and malpractice intentions. West J Med. 173 (4), 244-250.

-         Morgan, Myfanwy (2008) The doctor-patient relationship. In D. L Patrick, & G. Scambler (Eds), sociology of Applied to Medicine. 2nd ed. London: Balliere Tindall, Elsevier.
-         Mulis, J. (1995) Medical malpractise, social structure, and social control. Sociological forum. 10(1), 135-163.
-         Rogers, A. Pilgrim, D. (2005) Sociology of Mental Health and Illness. Berkshire: McGraw Hill education.
-         Roter, D. (2006) The Patient-Physician Relationship and its Implications for Malpractice Litigation. Journal of Health Care Law and Policy. 9 (2), 304-314.

-         Schleiter, Kristin (2009) Difficult Patient-Physician Relationships and the Risk of Medical Malpractice Litigation. American Medical Association Journal of Ethics. 11 (30), 242-246.

-         Shrivastava, Saurabh RamBiharilal (2014) Exploring the dimensions of doctor-patient relationship in clinical practice in hospital settings. Int J Health Policy Manage 2014, 2 (4).
-         Werner, A. Xiuling, Y. (2011) A Sociological perspective on the medical consolation. Tidsskr Nor Legeforen. 20 (131), 2032-2034.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 26، شماره 2
(مربوط به پاییز و زمستان 1398)
اسفند 1398
صفحه 123-152

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار