مطالعۀ جامعه‌شناختی منابع هویتی دانشجویان دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی گرایش مسائل اجنماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر مطالعۀ جامعه‌شناختی منابع بنیان هویتی دانشجویان و سطوح تداخل هویت‌های سه‌گانۀ دینی، ملی و مدرن می‌باشد. سؤال محوری پژوهش حاضر این است که هویت دانشجویان از چه منابعی ساخته می‌شود و منابع هویت‌ساز چه ارتباطی با همدیگر دارند. برای پاسخ به سؤالات مذکور تلاش گردید مبانی و الگوهای نظری جامعه‌شناختی مربوط به هویت بررسی شود و نهایتاً چارچوب نظری پژوهش حاضر با تکیه بر دو سطح خرد و کلان و بر اساس نظریۀ خرد کنش متقابل نمادین و نظریه‌های کلان گیدنز، جنکینز و کاستلز طراحی شود. روش پژوهش حاضر روش پیمایشی است. جامعۀ آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه تهران هستند. حجم نمونه 380 نفر برآورد گردید که با توجه به ماهیت جامعۀ آماری، با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای از پردیس دانشکدۀ فنی، علوم اجتماعی و پردیس دانشکدۀ هنرهای زیبا انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود و روایی و اعتبار به کمک آلفای کرونباخ و اعتبار صوری حاصل گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که منابع هویتی دانشجویان متکثر است و هیچکدام از الگوها و منابع هویتی قابل‌تقلیل به همدیگر نیست؛ به عبارت دیگر، هویت دانشجویان ترکیبی است موزاییک‌وار از عناصر مختلف و هرکدام از منابع سهم مشخصی در پازل هویت دانشجویان دارند؛ ارتباط آنها با همدیگر از جنس ارتباط تعاملی و تداخلی است و نقش تزاحمی نسبت به همدیگر ندارند. هویت دانشجویان چندمرکزی و متکثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Anasari 1
  • Shahla Kazemipoor 2
  • Reza Alimohseni 3
2 .
چکیده [English]

The aim of this study is to examine the basic sources of student identity and the intervening level of triple identities including religious, national and modern ones. The axial research question is twofold: first, what sources caused students' identities to be made; second, what is relationship between identity-making sources? To provide an answer to these questions, the relevant literature including symbolic interaction, and other theories at micro and micro levels reviewed to make a theoretical framework. Methodologically, an important research question is concerned to the fact that what is identity itself. The research strategy is inductive using survey research method. The Tehran University' student constituted the research statistical population. The data was gathered from 380 students. This sample size was estimated through sampling method particularly using stratified sampling technique. Hence, a stratum of paradises of social sciences, technical and art faculties was identified to choose the research sample. All of research data was collected using a structured questioner. The findings indicate that identical sources of the students are multiple and none of them can be reduced to one another. In other words, the identity of the students is a sort interactive and intervening rather than interrupting. This means that a variety of identity-forming resources that all have a contributing role in constituting identity foundation. That is, everybody places many belonging in his/her being, according different changing circumstances. These belongings can be global, national, ethnical, and regional and so on. Of course sexual, occupational and class belongings can be also regarded important.

امینی، محمد؛ رحیمی، حمید؛ نعمت الهی، حمید (1396) بررسی وضعیت ابعاد هویت ملی و دینی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه کاشان)، نامۀ آموزش عالی، شماره 39. ص 182-157
حاجیانی، ابراهیم (1387) نسبت هویت ملی با هویت قومی در میان اقوام ایرانی، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران؛ دوره 9 شماره 34، ص 164-143.
حاجیانی، ابراهیم (1387) بررسی منابع هویت ایرانی، پایان نامه دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران.
حقیقتیان، منصور؛ غضنفری، احمد و تکه‌اکبرآبادی، پروانه (1390) «هویت ملی و برخی عوامل مؤثر برآن در بین دانش‌آموزان مقطع متوسطه اصفهان»، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 1، ش 2، ص 173-186.
دان، رابرت جی (1384) نقد اجتماعی پست‌مدرنیته، ترجمۀ صالح نجفی، شیرازه و پردیس دانش، تهران.
ذکایی، محمدسعید (1381) آموزش شهروندی، مجلۀ رشد آموزش علوم اجتماعی، دورۀ جدید، شماره 1.
ریتزر، جورج (1374) نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
شهرام نیا، امیر مسعود و همکاران (1395) رابطه مصرف رسانه‌ای و سرمایه فرهنگی، نشریۀ رفاه اجتماعی، زمستان 95 شماره 61.
طباطبایی، نفیسه؛ طباطبایی، سیدشهاب‌الدین؛ کاکایی، یزدان و محمدی آریا، علیرضا (1390) «رابطه سبک‌های هویت و مسئولیت‌پذیری با پیشرفت تحصیلی نوجوانان 15 تا 18 ساله شهر تهران»، پژوهش رفاه اجتماعی، سال 12، ش 44، ص 23-42.
فریدمن، دان (1994) بازتاب‌هایی از روابط انجمن‌ها و تغییرات اجتماعی، ترجمۀ معین محب علیان، نشریه توسعه، بهمن 96، شماره 6.
کاستلز، مانوئل (1385) عصر اطلاعات، قدرت و هویت، ترجمۀ حسن چاووشیان، جلد 2، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کاستلز، مانوئل (1383) عصر اطلاعات، قدرت هویت، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
کاستلز، مانوئل (1380) عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (ظهور جامعه شبکه‌ای)، ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
کرمانی، حسین؛ ساعی، منصور (1396) مطالعه تأثیر استفاده از سایت‌های شبکه اجتماعی بر هویت قومی دانشگاه‌های تهران، رسانه و فرهنگ، سال هفتم شماره 1.
گیدنز، آنتونی (1378) تجدد و تشخص، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: انتشارات نی.
گیدنز، آنتونی (1382) جهان رهاشده، ترجمۀ علی‌اصغر سعیدی و دیگران، مشهد: نشر نیکان.
گیدنز، آنتونی (1376) جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
نوابی‌نژاد، شکوه (1386) بحران هویت در نوجوانان، در کتاب: مبانی نظری هویت و بحران هویت، به اهتمام علی اکبر علیخانی، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
وثوقی، منصور؛ ساروخانی، باقر؛ رضاییان، علی (1396). هویت ملی و محلی مردم لک، مطالعات ملی، شماره 69.
Berzonsky, Michael D. (2003) “Identity Style and Well-Being: Does Commitment Matter?”, An International Journal of Theory and Research, 3(2): 131-142.
Berzonsky, Michael D. (1990) “Self-Construction over the Life-Span: A Process Perspective on Identity Formation ”. In G. J. Neimeyer & R. A. Neimeyer (Eds.), Advances in Personal Construct Psychology, 1: 155–186.
Berzonsky, Michael D. (1990) “Self-Construction over the Life-Span: A Process Perspective on Identity Formation ”. In G. J. Neimeyer & R. A. Neimeyer (Eds.), Advances in Personal Construct Psychology, 1: 155–186.
Crocetti, E.; Rubini, Monica; Berzonsky, Michael D.; Meeus, W. (2009) “Brief Report: The Identity Style Inventory - Validation in Italian Adolescents and College Students”, Journal of Adolescence, 32: 425-433.
Erikson, Erik H. (1968) Identity: Youth and Crisis, NewYork: Norton.
Gellner, Ernest (1983) Nations and Nationalism. Oxford: Blackwell.
Glin, L. (1997), Media and Identity, Psychological Bulletin:108:499503-.
Marcia, J. E. (1966) “Development and Validation of Ego Identity Status”, Journal of Personality and Social Psychology, 3: 551–558.
Sanina, A. (2012) competing for acitizen: visible and invisible 3(2), 126-146.
Turner, C. & Haslem, S. (2001) Social Identity, Organization and Leadership, London: Lawrence Erlbaum Association’s Publishers.