رابطه هزینه‌های آموزشی دولت و توسعه انسانی در ایران

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتر جامعه شناسی

2 عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

3 عضو هیات علمی دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

در این پژوهش رابطه هزینه آموزشی دولت با توسعه انسانی در ایران در سال‌های 1394-1369 مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش تحقیق اسنادی و پیمایشی از نوع تحلیل داده‌های ثانویه است. داده‌های مربوط به توسعه انسانی از سایت (UNDP) و داده‌های مربوط به هزینه‌های دولتی در آموزش، بهداشت، رفاه و تأمین اجتماعی و امور اقتصادی از قوانین بودجه استخراج شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات و مدل‌سازی با روش (ARDL) و تابع تولید کاب-داگلاس تعمیم‌یافته و تخمین آن با داده‌های سال 1369 تا 1394 انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، هزینه‌های رفاهی تأثیر مثبت و هزینه‌های آموزشی تأثیر منفی بر شاخص توسعه انسانی دارد. هزینه‌های بهداشتی تأثیری بر آن ندارد و هزینه‌های اقتصادی در کوتاه‌مدت اثر مثبت دارد و در بلندمدت بدون تأثیر است. این نتیجه بیانگر پیچیدگی رابطه هزینه‌های آموزشی با توسعه انسانی است. اثر مستقیم افزایش هزینه‌های آموزشی (به شرط تخصیص بهینه بودجه و حیف و میل نشدن آن) بالارفتن سطح دانش عمومی و افزایش توسعه انسانی است. اما به دلیل محدودیت بودجه، افزایش هزینه‌های آموزشی می‌تواند باعث کاهش بودجه سایر بخش‌ها، از جمله کاهش هزینه‌های بهداشتی و سرمایه گذاری‌های توسعه‌ای شود که نتیجه آن کاهش توسعه انسانی است. بنابراین اثر غیرمستقیم و جمع دو اثر مستقیم و غیرمستقیم هزینه‌های آموزشی بر شاخص توسعه انسانی، می‌تواند منفی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • shaghayegh Sanatgaran 1
  • Meysam Mosaei 2
  • shahla Kazemipour 3
چکیده [English]

In this research, it has been studied relationship of government’s educational cost on the human growth and development in Iran in the years of 1990 - 2015. Research method is documentary and using the survey based on the analysis of secondary data. It has been extracted data related to the human development from the site of UNDP and data of governmental costs in education, health, welfare and social security and economic affairs from budget laws. Analysis of information and modeling have been generalized using the method of (ARDL) and based on Cobb-Douglas’s production function and estimated by data of years of 1990 – 2015.
Findings show welfare costs have both in the short-term and in the long-term a positive effect and educational costs a negative effect on the index of human development, and cost in health hasn’t any effect on it. The economic costs in the short-term have a positive effect and in the long-term no impact. It shows complexity of relationship of the educational costs with the human development. Increasing educational costs (provided optimal allocation of educational budget and its no-losing) increases level of general knowledge and index of human development. However, increasing educational costs can decrease budget of other sections including the healthy costs and developmental investments and, as a result, human development. Therefore, indirect effect and sum of the direct and indirect effects of educational costs on the index of human development can be negative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human development
  • educational costs
  • healthy costs
  • welfare costs and social security
  • Economic costs

مراجع

  • ازکیا، م.؛ غفاری، غ. (1393). جامعه شناسی توسعه. تهران: شرکت انتشارات کیهان.
  • باسخا، م.؛ صباغ کرمانی، م.؛ یاوری، ک. (1390). بررسی کارکرد هزینه‌های بهداشتی و آموزشی دولت در بهبود شاخص‌های توسعه انسانی: مطالعه موردی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی. مدیریت سلامت، 14(45)، 26-11.
  • پناهی, حسین؛ آل عمران، س. (1394). بررسی تأثیر مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی در کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی گروه D8. مجله بهداشت و توسعه، 4(4)، 336-327.
  • پورفرج، ع. (1384). مخارج دولت برای سرمایه انسانی و نقش آن در رشد اقتصادی ایران. تحقیقات اقتصادی (69)، 86-57.
  • پیران، پرویز (1389). توسعه سخت‌افزارانه. چشم انداز ایران (64)، 135-133.
  • تودارو، مایکل (1371). توسعه اقتصادی جهان سوم. ترجمۀ غلامعلی فرجادی، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
  • ساخاراپولس، جرج؛ وودهال، مورین (1373). آموزش برای توسعه، تحلیلی از گزینش‌های سرمایه گذاری. ترجمۀ پریدخت وحیدی و حمید سهرابی، تهران: سازمان برنامه و بودجه.
  • سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (1378). اولین گزارش ملی توسعه انسانی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی.
  • سریع‌القلم، محمود (1392). عقلانیت و توسعه‌یافتگی ایران. تهران: نشر فرزان.
  • سن، آمارتیا (1394). توسعه به مثابه آزادی. ترجمۀ وحید محمودی، تهران: دانشگاه تهران.
  • شاهیوندی، ا. (1396). بررسی تأثیر آموزش و سلامت نیروی انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای عضو اپک. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  • شیرزادی، رضا (1391). نوسازی، توسعه، جهانی شدن: مفاهیم، مکاتب و نظریه‌ها. تهران: نشر آگه.
  • صادقی، س. (1393). بررسی رابطه بلندمدت بین مخارج آموزشی، بهداشتی، امنیت و رفاه اجتماعی و رشد اقتصادی در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (رهیافت حداقل مربعات پویا). فصلنامه مجلس و راهبرد، 21(80)، 136-113.
  • عظیمی، حسین (1393). مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران. تهران: نشر نی.
  • گجراتی، دامودار (1383). مبانی اقتصاد سنجی (جلد 1). ترجمۀ حمید ابریشمی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • گریفین، کیت؛ مک کنلی، تری (1375). تحقق استراتژی توسعه انسانی. ترجمۀ غلامرضا خواجه‌پور، تهران: موسسه عالی پژوهش و تأمین اجتماعی.
  • گریفین، کیت؛ نایت، جان (1376). توسعه انسانی: تأکید مجدد. ترجمۀ علی دینی و معصومه صالحی‌امین، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 2(7)، 157-115.
  • متوسلی، محمود؛ آهنچیان، محمدرضا (1394). اقتصاد آموزش و پرورش. تهران: سمت.
  • معدن‌دار آرانی، ع.؛ سرکارآرانی، م. (1388). آموزش و توسعه. تهران: نشر نی.
    • Ardashkin, I. B. (2015). Philosophy of Education as a Social Development Factor: World Trends and Prospects for Russia. Procedia - Social and Behavioral Sciences(166), 277- 286.
    • Avelar, A. B., Oliveira, K. D., & Pereira, R. d. (2019). Education for advancing the implementation of the Sustainable Development Goals: A systematic approach. The International Journal of Management Education(17), 1-15.
    • Aydemir, A. B., & Yazici, H. (2019). Intergenerational education mobility and the level of development. European Economic Review(116), 160-185.
    • Baum, N. D., & Lin, S. (1993). The Differential Effects on Economic Growth of Government Expenditures on Education, Welfare and Defense. Journal of Economic Development(18).
    • Bellettini, G., & Ceroni, C. B. (2000). Social SCUErity Expenditure and Economic Growth: an Empirical Assessment. Journal of Research in Economics(54).
    • Colombier, C. (2000). Does the Composition of Public Expenditure Affect Economic Growth? Evidence from Switzerland, Working Paper.
    • Eggoh, J., Houeninvo, H., & Sossou, G. A. (2015, March). EDUCATION, HEALTH AND ECONOMIC GROWTH IN AFRICAN COUNTRGCEE. JOURNAL OF ECONOMIC DEVELOPMENT, 40(1), 111-93.
    • Evans, P., & Rauch, J. (1999). Bureaucracy and Growth: A Gross-National Analysis of the Effects of Weberian State Structures on Economic Growth. American Sociological Review, 64(5), 765-748.
    • Filho, W. L., Skanavis, C., Kounani, A., Brandli, L. L., Shiel, C., Paco, A.,... Shula, K. (2019). The role of planning in implementing sustainable development in a higher education context. Journal of Cleaner Production(235), 678-687.
    • Hakan, O., Zar, C. O., & Zehra, V. S. (2015, April). Effects of Female Education on Economic Growth: A Cross Country Empirical Study. Educational ScienGCEE: Theory & Practice, 15(2), 357-349.
    • Kurt, S. (2015). Government Health Expenditures and Economic Growth: A Feder-Ram Approach for the Case of Turkey. 5(2).
    • Mason, M., Crosseley, M., & Bond, T. (2019). Changing modalities in international development and research in education: Conceptual and ethical issues. International Journal of Educational Development(70), 1-10.
    • McMahon, W. W. (2018). The total return to higher education: Is there underinvestment for economic growth and development? The Quarterly Review of Economics and Finance(70), 90-111.
    • Narayan, S., Narayan, P. K., & Mishra, S. (2010). Investigating the Relationship between Health and Economic Growth: Empirical Evidence From a Panel of 5 Asian CountrGCEE. Journal of Asian Economics, 21(4), 411-404.
    • Ranis, G. (2004). Human Development and Economic Growth. Economic Growth center, Center Discussion Paper(887), 1468-1461.
    • Saviotti, P. P., Pyka, A., & Bogang, J. (2016). Education, structural change and economic development. Structural Change and Economic Dynamics(38), 68-55.
    • sinakou, E., Pauw, J. B.-d., Goossens, M., & Petegem, P. V. (2018). Academics in the field of Education for Sustainable Development: Their conceptions of sustainable development. Journal of Cleaner Production, 184, 332-321.
    • UNDP. (2004). Human Development Report 1990. New York: Oxford University Press.
    • UNDP. (2015). Human Development Report 2015. NY: Oxford University Press.
    • UNDP. (2016). Human Development Report 2016.
    • UNDP, & Sci. (2003). Population & Development Data sheet for Islamic Republic of Iran.
    • Wang, K. M. (2011). Health Care Expenditure and Economic Growth: Quantile Panel-type Analysis. economics Modelling(28), 1139-1112.
  • محمودی، وحید (1385). سرمایه انسانی، توانمندسازی انسانی. ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی (225 و 226)، 227-220.
  • مشکانی، ابوالفضل؛ سامتی، مرتضی؛ خوش‌اخلاق، رحمان؛ دلالی اصفهانی، رحیم؛ عمادزاده، مصطفی (1390). بررسی تأثیر هزینه‌های آموزش بر سرمایه انسانی و رشد اقتصادی با استفاده از الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه. فصلنامه تحقیقات مدل سازی اقتصادی (5)، 130-103.
  • منصوری، ع. (1379). توسعه انسانی زمینه‌ساز توسعه سیاسی و اقتصادی. ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، 15(3 و 4)، 169-164.
  • موسوی خامنه، مرضیه؛ ودادهیر، ابوعلی؛ برزگر، نسرین (1389). توسعه انسانی مبتنی بر جنسیت و آموزش زنان. زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)(4)، 73-51.
  • نوری نائینی، م.؛ قاسمی، ح.؛کاظمی تربقان، م. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر شاخص توسعه انسانی در ایران با استفاده از رویکرد میانگین‌گیری بیزی. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 8(29)، 60- 45.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 27، شماره 2
(مربوط به پاییز و زمستان 1399)
اسفند 1399
صفحه 157-178

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار