«روان تاریخ»: ملاحظات روش شناختی و امکان های تأملی

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 گروه انسان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

10.22059/jsr.2024.369479.1926

چکیده

تاریخ، انسان‌شناسی و روانکاوی، سه قلمرو دانش اند که در طی دهه های گذشته، به شیوه های گوناگونی با یکدیگر روبرو شده اند. مواجهه آنها با یکدیگر، گرچه در مواردی هم افزایانه بوده است، اما در عین حال ابهامات و پیچیدگی های بسیاری به وجود آورده است. در این مقاله، یکی از دیرپاترین و بحث انگیزترین نمودهای هم پیوندی این سه را که با نام «روان تاریخ» شناخته می شود مورد مطالعه قرار می دهیم. در ابتدا به الگوهای فرویدی مواجهه با امر تاریخی می پردازیم و سپس تعدیل ها و بازاندیشی های معرفت شناختی و روش شناختی را که به ظهور روان تاریخ یاری رسانده اند مطالعه می کنیم. علاوه بر این، موانع تثبیت روان تاریخ در قلمرو نهادی دانش و دلایل حاشیه ای ماندن آن در نسبت با سنت های دانشگاهی، و نیز دلایل گرایش به عامه پسندی در برخی نحله های آن را بررسی می کنیم. در نهایت، به این می پردازیم که به رغم حاشیه ای ماندن، روان تاریخ در لحظه حاضر، چه ظرفیت هایی دارد. استدلال خواهیم کرد که امروزه، روان تاریخ به رغم ناکامی در بدل شدن به یک رشته تثبیت شده، امکانی برای تأمل قلمروهایی چون تاریخ و انسان شناسی درباره وضعیت خودشان به وجود آورده است. مفهوم «فرآیندهای انتقالی» برای آنکه روان تاریخ واجد چنین ظرفیتی شود ضروری بوده است. روان تاریخ، انسان شناسان و مورخان معاصر را بیش از پیش بر آن می دارد تا به انتقال متقابل های خود در قبال مصالح و سوژه های مورد مطالعه شان، بها دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Psychohistory: Methodological Considerations and Reflective Possibilities

نویسندگان [English]

  • Hadi Aghajanzadeh 1
  • AbouAli Vedadhir 1
  • rouhollah nosrati 2
1 Department of Anthropology, Faculty of Social Science, University of Tehran
2 anthropology , faculty of social sciences , university of Tehran
چکیده [English]

History, Anthropology, and Psychoanalysis are three areas of knowledge that have intersected in various ways over the past few decades. While their interactions have been synergistic in some cases, they have also given rise to numerous ambiguities and complications. This article focuses on the enduring and controversial phenomenon known as "Psychohistory," which represents the convergence of these three disciplines. Initially, we explore the Freud’s own approach to engaging with historical subjects, followed by an examination of the later epistemological and methodological adjustments that have contributed to the emergence of Psychohistory. Additionally, we scrutinize the challenges faced by Psychohistory in terms of institutional recognition and its marginalization within academic traditions. We also discuss the reasons behind its notorious popularity. Ultimately, we explore the current potential of Psychohistory, despite its marginal status. Our argument posits that, although Psychohistory has not achieved official recognition as a distinctive discipline, it has provided an opportunity for fields such as History and Anthropology to critically assess their own positions. To put it differently, Psychohistory has transmuted into a form of Meta-history. The inclusion of the concept of "transferential processes" within the framework of Psychohistory was pretty essential in order to effectively increase its capacity. Psychohistory now more than ever provokes contemporary anthropologists and historians to place great significance on their reciprocal exchanges pertaining to the materials and subjects under their examination.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychohistory
  • Psychoanalysis
  • Anthropology
  • History
  • Freud
  • Methodology