تاریخ اکنون میشل فوکو و تأملاتی فلسفی درباب تاریخ

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی

چکیده

هر تحقیق تاریخی، چه در حوزۀ جامعه‌شناسی تاریخی و چه در دیگر عرصه‌های علوم انسانی، ناگزیر است که به برخی پرسش‌ها و مفروضاتی بیندیشد که پنداشت‌های فلسفی و روش‌شناختی اثر را شکل می‌دهند. پیش‌فرض‌هایی که براساس آن‌ها، روایت تاریخی ارائه و تحلیل می‌شود. ازجمله افرادی که بخش عمده‌ای از آثارش را به‌صورت تحقیقاتی تاریخی عرضه کرد، میشل فوکو متفکر و فیلسوف فرانسوی است. مقالۀ حاضر شامل نکات مختصری است دربارۀ اندیشۀ وی، به‌ویژه بحث درباب نسبتِ رویکرد او با تاریخ. فوکو به‌طورکلی از پیش‌فرض‌ها و پنداشت‌های برخی شیوه‌های تاریخ‌نگاریِ رایج فاصله گرفت و اصولی دیگر را در نوشتن تاریخ پیشه کرد. این اصول به‌گونه‌ای جدایی‌ناپذیر، در پیوند با تأملات فلسفی و فکری اوست و تنها می‌توان در نسبت با مفاهیم و اصول اساسی اندیشۀ وی، برخی وجوه آن را کاوید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"The history of present" Foucault and philosophical meditations on History

نویسندگان [English]

  • Hossein Kachoian 1
  • Mostafa Karimkhanzand 2
1
2
چکیده [English]

Every historical research whether in the field of historical sociology or other areas of the humanities is necessarily based on some hypotheses and questions which form the philosophical and methodological assumptions of the work; these assumptions provide a basis for presenting and analyzing historical narrative. One of the thinkers who had devoted a major part of his work as historical research is the French philosopher, Michel Foucault. This article includes some points about his idea, especially his approach towards history. He generally evaded from some assumptions and suppositions of common historiography and dealt with other principles in writing the history. These principles are inseparably in connection with his philosophical and Intellectual reflections, and one can investigate some aspects of them, only with respect to the fundamental concepts of his thought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy of History
  • historical sociology
  • History of Present
  • Michel Foucault

مراجع

کتابنامة فارسی
۱. فوکو، میشل. ۱۳۸۱. «بازی حقیقت» در: بابک احمدی. کتاب تردید. تهران: مرکز. چ۴.
۲. ــــــــــ . ۱۳۸۴. نظم گفتار. ترجمۀ باقر پرهام. تهران: آگاه. چ۳.
۳. ـــــــــ . الف۱۳۸۵. پیدایش کلینیک؛ دیرینه‌شناسی ادراک پزشکی. ترجمۀ یحیی امامی. تهران: نقش و نگار.
۴. ـــــــــ . ب۱۳۸۵. مراقبت و تنبیه؛ تولد زندان. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی. چ۶.
۵. ـــــــــ . ۱۳۸۶. «دغدغۀ حقیقت» در: ایران روح یک جهان بی‌روح و نه گفت‌وگوی دیگر با فوکو. ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی. چ۵.
۶. ـــــــــ . الف۱۳۸۹. «حیات: تجربه و علم» در: تئاتر فلسفه. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی.
۷. ـــــــــ . ب۱۳۸۹. «زندگی آدم‌های بدنام» در: تئاتر فلسفه. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی.
۸. ـــــــــ . ج۱۳۸۹. «سوژه و قدرت» در: تئاتر فلسفه. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی.
۹. ـــــــــ . د۱۳۸۹. «نقد چیست» در: تئاتر فلسفه. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی.
۱۰. ــــــــ . ه۱۳۸۹. «نیچه، تبارشناسی، تاریخ» در: تئاتر فلسفه. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی.
۱۱. ــــــــ . و۱۳۸۹. «نیچه، فروید، مارکس» در: تئاتر فلسفه. ترجمۀ افشین جهاندیده و نیکو سرخوش. تهران: نی.
۱۲. کچویان، حسین. ۱۳۸۲. فوکو و دیرینه‌شناسی دانش؛ روایت تاریخ علوم انسانی از نوزایی تا مابعد ‌تجدد. تهران: دانشگاه تهران.
۱۳. ون پل (Veyne). ۱۳۷۹. «میشل فوکو تاریخ را دگرگون می‌کند». بهنام جعفری و حامد فولادوند. در: دو ماهنامۀ بخارا. ش ۱۱.
کتابنامة لاتین
14. Castel, Robert. 1995. “Problematization as mode of reading history”. in: Jan Goldstein (ed.). Foucault and Writing of History. Blackwell.
15. De Certeau, Michel. 1994. “The black sun of language: Foucault”. in: Barry Smart (ed.). Michel Foucault: Critical Assessments II. London: Routledge.
16. Dean, Mitchell. 1994. Critical and Effective Histories Foucault’s Methods and Historical Sociology. London: Routledge.
17. Flynn, Thomas. 1996. “Foucault’s mapping of history”. in: G. Gutting (ed.). The Cambridge Companion to Foucault. Cambridge University Press.
18. Foucault, M. 1980. “Truth and Power”. in: Colin Gordon (ed.). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972-77. New York: Pantheon Books.
19. _______. 2004. Archeology of Knowledge. trans. A. Sheridan. London: Routledge
20. _______. 1997. “What is Enlightenment”. in: P. Rabinow (ed.). The Essential Works: Ethics: Subjectivity and Truth. trans. Robert Hurley and others. New York: The New Press.
21. _______. 1998a. “On the Ways of Writing History”. in James D. Faubion (ed.). The Essential Works: Aesthetics, Method and Epistemology. trans. Robert Hurley and others. New York: The New Press.
22. _______. 1998b. ”Return to History”. in James D. Faubion (ed.) The Essential Works: Aesthetics, Method and Epistemology. trans. Robert Hurley and others. New York: The New Press.
23. Gutting, Gary. 1996. “Michel Foucault: A User’s Manual”. in: G.Gutting (ed.). The Cambridge Companion to Foucault. Cambridge University Press.
24. Munslow, Alun. 1997. Deconstructing History. London: Routledge.
25. S.Roth, Michael. 1994,“Foucault’s ‘history of present”. in: Barry Smart (ed.). Michel Foucault: Critical Assessments I. London: Routledge.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار