تبیین رابطة سرمایه اجتماعی و آمادگی برای اقدامات نهادی توسعه اقتصادی در شهر بیرجند

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه بیرجند

چکیده

طرح سازۀ چندبُعدی سرمایۀ اجتماعی بیانگر توجه فزاینده به عوامل اجتماعی و نهادی در دهه‌های اخیر در مطالعات میان‌رشته‌ای بوده و مصداق تحول پارادایمیک از متغیرهای سخت به متغیرهای نرم در نظریات اجتماعی است.
 چارچوب نظری مقاله، رویکردی تلفیقی مشتمل بر نظریۀ فرهنگ‌گرایی و رویکردهای اقتصاد نهادگرا و نهادگرایی اجتماعی است که پارادایم‌های مهم در رابطه با سرمایۀ اجتماعی، فرهنگ، نهادها و توسعه هستند و مشتمل بر نظریات ماکس وبر، داگلاس نورث، اولیور ویلیامسون، رابرت پاتنام و نان لین است. این رویکردها مصداق چارچوب نظری مشترک و مرتبط‌ساختن نگاه کلاسیک جامعه‌شناختی با مکتب جدید نهادگرایی اقتصادی است. این مقاله با رویکرد کمّی، به روش پیمایشی تهیه شده و با بهره‌گیری از داده‌های کمّی و با ابزار پرسش‌نامه انجام شده است. همچنین براساس مفاهیم عمدۀ این دو رویکرد و مطابق با جامعۀ آماری مورد مطالعه، شاخص‌هایی تدوین و به‌کار بسته شده است. با استفاد از فرمول کوکران چهارصد نفر از مردم بیرجند به‌عنوان نمونه انتخاب شده، سپس به‌شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، افراد واقع در سنین بین ۱۵تا۶۴ سال مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که پتانسیل بسیار بالایی از سرمایۀ اجتماعی و آمادگی برای اقدامات نهادی درجهت توسعۀ اقتصادی وجود دارد.
 رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و مؤلفه‌هایش اعتماد پیوند بین‌فردی، اعتماد اجتماعی، انسجام، مشارکت و حمایت اجتماعی با اقدامات نهادی برای توسعۀ اقتصادی در بیرجند ازطریق نرم‌افزار آماری SPSS و با استفاده از آماره‌های تحلیل واریانس ضریب هم‌بستگی آزمون شده است. نتایج نشان می‌دهد که تمامی این روابط معنی‌دار و مستقیم است. سرانجام، در مرحلۀ نهایی به‌منظور آزمون مدل تحقیق از دو آماره استفاده شده است: ابتدا رگرسیون چندمتغیره مورد استفاده قرار گرفته، سپس تحلیل مسیر برای دستیابی به رابطۀ علّی موجود در مدل به‌کار گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the relationship between social capital and readiness for institutional actions of economic development in Brijand

نویسندگان [English]

  • gholamreza Jamshidiha 1
  • Seyedhassan Ghalibafan 2
چکیده [English]

The multidimensional pattern of social capital demonstrates the increasing attention paid on social and institutional agents in multi disciplinary studies in recent decades and, therefore is an example of paradigmatic shift from hard variables into soft ones in social theories.
The theoretical framework of this article is a modulating approach including culturalism theory, institutionalist economics perspectives and social institutionalism. These are significant paradigms of social capital, culture, institutes and development and covering theorists such as Max Weber, Douglass North, Oliver Williamson, Robert Putnam and, Nan Lin.  These approaches are samples of shared theoretical framework and relating classic sociological vision to the new school of institutionalism economics. This research is conducted by quantitative perspective and survey technique. Based on the major concepts of the two aforementioned approaches and according to the studied statistical population, we have developed and applied some indexes. Using the Kukran formula, first we selected 400 residents of Birjand as our sample population and, then interviewed people between the ages 15-64.
The findings demonstrate that there is a high potential of social capital and readiness for institutional actions for economic development among them. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • Institutional Actions for Economic Development
  • trust
  • Participation
  • birjand
  • Culturalism
  • Institutionalism Economics

مراجع

  1. کتابنامه فارسی

    1. آزاد ارمکی، تقی. ۱۳۸۶. جامعه‌شناسی توسعه. تهران: علم.
    2. ایوانز، پیتر. توسعه یا چپاول؛ نقش دولت در تحول صنعتی. ترجمۀ عباس زندباف و عباس مخبر. ۱۳۸۰. تهران: طرح نو.
    3. بیکر، واین. مدیریت و سرمایۀ اجتماعی. ترجمۀ الوانی و ربیعی. ۱۳۸۲. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
    4. پاپلی‌یزدی، محمدحسین و فاطمه وثوقی. ۱۳۸۳. ژئوپلتیک و توسعه. مشهد: پاپلی.
    5. پاتنام، رابرت. دموکراسی و سنت‌های مدنی. ترجمۀ محمدتقی دلفروز. .۱۳۸۰. تهران: انتشارات وزارت کشور.
    6. تاج‌بخش، کیان. ۱۳۸۴. سرمایۀ اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه. تهران: شیرازه.
    7. تفضلی، فریدون. ۱۳۷۵. تاریخ عقاید اقتصادی. تهران: نی.
    8. تونکیس، فران. اعتماد و سرمایۀ اجتماعی. ترجمۀ محمدتقی دلفروز. ۱۳۸۷. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
    9. دادگر، یدالله. ۱۳۸۳. تاریخ تحولات اندیشۀ اقتصادی. دانشگاه مفید.

    10. رنانی، محسن و رزیتا مویدفر. ۱۳۸۷. سرمایۀ اجتماعی و عملکرد اقتصادی، فصلنامۀ فرایند مدیریت و توسعه ش۶۸تا۶۹.

    11. زتومکا، پیوتر. اعتماد نظریۀ جامعه‌شناسی. ترجمۀ غلامرضا غفاری. ۱۳۸۷. تهران: شیرازه.

    12. سیدمن، استیون. کشاکش آرا در جامعه‌شناسی. ۱۳۸۶. تهران: نی.

    13. شجاعی‌باغینی. ۱۳۸۷. مبانی مفهومی سرمایۀ اجتماعی. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی.

    14. عبداللهی، محمد. ۱۳۸۶. مسائل و راه حل‌های سنجش و تحلیل سرمایۀ اجتماعی در ایران، فصلنامۀ علوم ‌اجتماعی، ش۳۸و۳۹.

    15. عظیمی، حسین. ۱۳۷۱. مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران. تهران: نی.

    16. غفاری، غلامرضا و عادل ابراهیمی. ۱۳۸۴. جامعه‌شناسی تغییرات اجتماعی. تهران: آگرا.

    17. غفاری، غلامرضا. ۱۳۸۰. تعیین ویژگی‌های اجتماعی‌‌فرهنگی در مشارکت سازمان‌یافتۀ اجتماعی‌اقتصادی روستاییان. رسالۀ دکتری، دانشکدۀ علوم ‌اجتماعی دانشگاه تهران.

    18. فاین، بن. سرمایۀ اجتماعی و نظریۀ اجتماعی. ترجمۀ سیدمحمدکمال سروریان. ۱۳۸۵. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.

    19. فرانکوییس، پاتریک. سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ اقتصادی. مترجمان رنانی و مؤیدفر. ۱۳۸۶.  تهران: معاونت برنامه‌ریزی.

    20. فروند، ژولین. جامعه‌شناسی ماکس وبر. ترجمۀ عبدالحسین نیک‌گهر. ۱۳۶۲. تهران: پیکان.

    21. متوسلی، محمود. ۱۳۸۴. توسعۀ اقتصادی؛ مفاهیم مبانی نظری رویکردها و روش‌شناسی. تهران: سمت.

    22. معدن‌دار آرانی و سرکار آرانی. ۱۳۸۸.  آموزش و توسعه. تهران: نی.

    23. ملکی، سعید و حجت‌ شیخی. ۱۳۸۸. تعیین اولویت‌های توسعه در استان‌های کشور، نشریۀ برنامه‌ریزی، س۱۴، ش۲۹تا۳۰.

    24. نقدی، اسدالله و دیگران. ۱۳۸۹. سرمایۀ اجتماعی و نقش آن در فعالیت‌های اقتصادی، مجلۀ جامعه‌شناسی کاربردی، ش۴.

    25. وبر، ماکس. اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری. ترجمۀ عبدالمعبود انصاری. ۱۳۷۱. تهران: سمت.

    26. وبر، ماکس. اقتصاد و جامعه؛ مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی. ترجمۀ عباس منوچهری و ترابی‌نژاد. ۱۳۸۴. تهران: سمت.

    کتابنامه لاتین

    1. Fusfeld, D.R. 2001. Amanifesto for Institutional Economics. Journal of Economic Issues 34(2): 256-265.
    2. Lin, n. 2001. Social capital: Atheory of scial structure and Action. Cambridge university press.
    3. North, Douglass. c. 2000. The New Institutional Economic and third world  Development. Edit by j. Harriss, j. Hunter.
    4. North, Douglass. c. 2005. Understanding the process of Economic change pricton. University press.
    5. Putnam,R. 2000. Bowling Along: the collapse and Revival of American community. Simon and Schuster, New York
    6. Sabatini, Fabio. 2007. Social capital and the quality of Economic Development a vailable at: www.Social Capitalgate way.org.
    7. Swed berg, Richard. 1999. Max Weber as Economist and as a sociologist: toward a fuller understanding of webers view of Economics.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار