به سوی درک زیباشناختی از فرهنگ: نظریه‏ی «برنامه‏ی قوی» در جامعه‏شناسی فرهنگی جفری الگزاندر

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم)

چکیده

«برنامه‌ی قوی» در جامعه‌شناسی فرهنگی، گرچه به‌مرور و تدریجی، اما در پاسخ به چالش‌های نظریه‌ی جامعه‌شناختی فرهنگ شکل گرفت. یکی از این چالش‌ها، مبهم بودن مفهوم‌پردازی‌ها از فرهنگ بود. ابهام، گرچه به تلقی دوگانه‌ی ادبی و اجتماعی از فرهنگ تقلیل می‌یافت، ولی مسئله‌ی اساسی درواقع مبهم بودنِ جایگاهِ تبیینیِ فرهنگ بود. جامعه‌شناسی فرهنگی می‌کوشد تا با قائل شدن نقش علّی برای فرهنگ، جایگاه ویژه و متمایزی به این مفهوم بدهد و بدین‌وسیله به نظریه‌های جامعه‌شناختی فرهنگ، قدرت تبیینی بیش‌تری ببخشد. چنین رویکردی اقتضا دارد تا از منابع مفهومیِ غنی در نظریه‌ی ادبی - از ارسطو گرفته تا کنون - در نظریه‌ی جامعه‌شناختی فرهنگ استفاده شود. «برنامه‌ی قوی» می‌کوشد تا چنین امکانی را فراهم آورد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Towards aesthetic understanding of Culture: Jeffrey Alexander’s ‘Strong program’ theory in ‘Cultural Sociology’

نویسنده [English]

  • hossein nabavi
چکیده [English]

In response to deficiencies of sociological theories of culture, Jeffrey Alexander, has shaped ‘Strong program’ in ‘Cultural Sociology’. One of these deficiencies was ambiguity in conceptualizations of culture. Ambiguity, although reduce to the dual (literary & social) perception of culture, but   underlying problem, in fact, was ambiguousness of explanatory status of culture. By maintaining a causal role for culture, Cultural Sociology tries to give a special and distinct status to this concept. This idea can give further explanatory power to the sociological theories of culture. Such an approach demands using rich conceptual resource of literary theory – from Aristotle to Fry and Brooks- in the sociological theories of culture.  ‘Strong program’ tries to provide such a possibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strong program
  • Cultural sociology
  • Jeffrey Alexander
  • Geertz
  • Structural hermeneutics
  • Narrative
  • Codes
  • symbol
  • performance
  • کتابنامه فارسی[1]:

    • آشوری، داریوش (1380)، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: آگه.
    • اسمیت فیلیپ (1383)، درآمدی بر نظریه فرهنگی، ترجمه حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    • ادگار، اندرو؛ سجویک، پیتر (1387)، مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
    • اوکس، گای (1386)، گئورگ زیمل، شهناز مسمی‌پرست، تهران: چاپخش.
    • ایگلتون،تری(1386)، ایده فرهنگ، علی ادیب‌راد، تهران: حرفه نویسنده.
    • پالس،دانیل(1385)، هفت نظریه در باب دین، محمد عزیز بختیاری، قم:موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    • پین،مایکل(1382)،فرهنگ اندیشه انتقادی: از روشنگری تا پسا مدرنیته، پیام یزدانجو، تهران: نشرمرکز.
    • تامپسون، جان (1377)، مفهوم فرهنگ، علی قاسم‌نژاد در بهروز گرانپایه، فرهنگ و جامعه، تهران: شریف، جلد اول.
    • شِرت،ایون(1387)، فلسفه علوم اجتماعی قاره ای:هرمنوتیک،تبار شناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست ویکم، هادی جلیلی، تهران : نشرنی.
    • جلایی‌پور محمدرضا (1387)،اندیشه اجتماعی و جامعه‌شناختی نوین در گفت و گو با جفری الگزاندر، جلایی‌پور حمیدرضا و جمال محمدی، نظریه‌های متأخر جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی.
    • چلبی، مسعود (1375)، جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
    • روشه گی، (1376)، جامعه‌شناسی تالکوت پارسونز، عبدالحسین نیک گهر، تهران: تبیان
    • ریتزر جورج (1373)، نظریه جامعه‌شناسی، احمد رضا غروی زاد، تهران: ماجد.
    • فرای نورتروپ (1377)، تحلیل نقد، صالح حسینی، تهران: نیلوفر.
    • کلاکهن، کلاید (1376)، فرهنگ، در جولیوس گولد و ویلیام ل کولب(ویراستار)، فرهنگ علوم اجتماعی، محمد جواد زاهدی مازندرانی (ویراستار فارسی)، تهران: مازیار.
    • گولدنر، آلوین (1368)، بحران جامعه‌شناسی غرب، فریده ممتاز، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • نبوی سید حسین (1388) ریموند ویلیامز و ایده فرهنگ، فصل نامه مطالعات فرهنگی برگ فرهنگ شماره20.
    • نبوی سید حسین (منتشرنشده)، فرهنگ و جامعه‌شناسی فرهنگی.

    کتابنامه لاتین

    • Alexander, Jeffrey.C (1982), Theoritical Logical in Sociology: The Modern Reconstruction of Classical Thought: Talcott Parsons ,Berkely:University of California Press.
    • Alexander, Jeffrey.C. ([1988]1992), Durkheimian Sociology : Cultural Studies, Cambridge University Press.
    • Alexander, Jeffrey.C.(1988), Action and its Environments, in J. Alexander(ed) , Action and its Environments, Toward a New Synthesis, New York: Columbia University Press.
    • Alexander, Jeffrey, and Steven Seidman, (1990),Culture and Society : Contemporary Debates, Cambridge University Press.
    • Alexander, Jeffrey.C.(1996), Cultural Sociology or Sociology of Culture? Culture 10:3-4,1-5
    • Alexander, Jeffrey and Philip Smith(2002), Strong Program in Cultural Sociology : Elements of Structural Hermeneutics, in Jeffrey C. Alexander, (2006.), The Meanings of Social Life: A Cultural Sociology. Oxford and New York: Oxford University Press.
    • Alexander, Jeffrey (2008), Clifford Geertz and the Strong Program : the Human Sciences and Cultural Sociology, Cultural Sociology. 2 (2): 157-168
    • Alexander, Jeffrey. C. (2005), The Inner Development of Durkheim’s Sociological theory: From Early Writting to Maturity, pp 136-159, in Jeffrey C. Alexander and Philip Smith (eds). The Cambridge Companion to Durkheim, Cambridge University Press.
    • Alexander, Jeffrey and steven Sherwood,(2002), Mythic Gestuers : Robert N. Bellah and Cultural Sociology, pp1-14 in Meaning and Modernity:Religion,Polity and Self, Edited by Madeson, Sulivan,Swidler, and Tipton, Berkley and Los Angeles : University of California Press.
    • Alexander, Jeffrey and Philip Smith(2010), The Strong Program : Origins, achievements, and prospects, in John R. Hall, Laura Grindstaff and Ming- Cheng Lo, (eds), Handbook of Cultural Sociology. London and New York: Routledge.
    • Archer, Margaret, (1985), The Myth of Cultural Integration , The British Journal of Sociology, 36(3):333-353.
    • Berzin, Mabel (1994), Fissurd Terrain: methodological approaches and research styles in culture and politics , in Diana Crane (ed), The Sociology of Culture. Blackwell publishers.
    • Crane, Diana, (1994), Introduction: The Challenge of the Sociology of Culture to Sociology as a discipline pp 1-19 in Diana Crane (ed), The Sociology of Culture.Blackwell publishers.
    • Cordero, Rodrigo , Francisco Carballo, and José Ossandón, (2008) Performing Cultural Sociology : A Conversation with Jeffrey Alexander, European Journal of Social Theory, 11(4): 523–542.
    • De la Fuente,(2007) The Place of Culture in Sociology : Romanticism and debates about the “Cultural turn” , Journal of Sociology, 43(2):115-30.
    • Geertz, Clifford (1973), Thick Description: The Interpretation of Cultures New York : Basic Books Publishers.
    • Geertz, Clifford (1993), Local Knowledge : Further Essays in Interpretive Anthropology,London : Fontana.
    • Griswold Wendy (1987) A Methodological Framework for The Sociological of Culture, Sociological Methodology, 17:1-35.
    • Jaeger Gertrude & Philip Selznick (1964) A Normative Theory of Culture , American Sociological Review, 29(5):658-670.
    • Rambo Eric & Elaine Chan (1990) ,Text, Structure, and Action in Cultural Sociology: A Commentary on “Positive Objectivity” in Wouthnow and Archer, Theory and Society ,19(5):635-648.
    • Reed Isaac and Jeffrey C. Alexander, (2009), Cultural Sociology, PP 378-390 in Brayn S. Turner (ed). The New Blackwell Companion to Social Theory, Blackwell Publishing Ltd.
    • Smith ,Philip (2008),The Balinese Cockfight Decoded: Reflections on Geertz, the Strong Program and Structuralism, Cultural Sociology,2(2):169-186.
    • Wouthnow, Robert & Marsha Witten (1988), New Direction in the Study of Culture ,Annual Review of Sociology,14:49-67
    • Williams, Raymond, (1981), Culture, London:Fontana.
    • Williams, Raymond, (1976), Keywords, London:Fontana.



    [1] -برای اجتناب از تطویل غیر ضرورمنابع و مآخذ، از ذکر منابعی که مستقیماً از آن‌ها استفاده نشده است، از جمله منابع مربوط به بخش پارادایم‌ها وابزارهای پژوهشیِ «برنامه‌ی قوی»، صرف نظر شده است.