تبیین جامعه‏ شناختی رابطه‏ ی اوقات فراغت و اشکال جدید سرمایه (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه کردستان)

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت گروه جامعه‏ شناسی علمی دانشگاه کردستان

2 کارشناس ارشد جامعه‏ شناسی

3 کارشناس ارشد برنامه ‏ریزی و رفاه اجتماعی

چکیده

بررسی نقش اوقات فراغت در زندگی جوانان و مشخص نمودن کارکردهای آن امری حائز اهمیت است و با مطالعه‌ی علمی و شناخت دقیق اوقات فراغت و تأثیر آن بر شکل­گیری سرمایه‌ی اجتماعی و سرمایه‌ی فرهنگی اقشار مختلف جامعه می‌توان از این مفهوم به‌عنوان متغیر پیش­بینی‌کننده در تحلیل مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه سود جُست و اهداف فردی و اهداف کلی جامعه (افزایش سرمایه‌ی فرهنگی و سرمایه‌ی اجتماعی) که در راستای بهبود زندگی فردی و جمعی و توسعه‌ی کشور است را برآورده کرد. پژوهش حاضر تلاشی است برای تبیین رابطه‌ی اوقات فراغت دانشجویان با شکل­گیری سرمایه‌ی اجتماعی/ فرهنگی آنان. لذا پرسش­های محوری آن حول این مسئله‌ی اصلی صورت­بندی شده­اند که چه عواملی بر شکل­گیری اشکال جدید سرمایه (سرمایه‌ی اجتماعی و سرمایه‌ی فرهنگی) تأثیرگذار است؟ و آیا رابطه­ای بین اوقات فراغت و شکل­گیری اشکال جدید سرمایه وجود دارد؟ چهارچوب مفهومی و نظری پژوهش از نظریه­های اندیشمندانی از جمله بوردیو استخراج شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل کلیه‌ی دانشجویان دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 91 – 90  که مشغول به تحصیل بودند، می­باشد که کلاً 11000 نفر بودند و با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه­گیری طبقه­ای نسبی 300 نفر از آن‌ها انتخاب گردید. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که میان اوقات فراغت و شکل­گیری اشکال جدید سرمایه رابطه‌ی معناداری وجود دارد. با توجه به نتایج تحقیق، اوقات فراغت با شاخص­های سرمایه‌ی فرهنگی تجسم­یافته و مشارکت اجتماعی دارای بیش‌ترین ضریب هم‌بستگی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sociological explanation of the relationship between leisure and cultural capital The case of Kurdistan University students

نویسندگان [English]

  • jamal mohammadi 1
  • fardin mohammadi 2
  • masoumeh zare 3
چکیده [English]

   Explaining the status and functions of leisure in everyday life is of high importance in sociology. Leisure in everyday life is intimately connected with new forms of capital, either social or cultural. Through   explaining this connection one can use it as an independent and predicting variable in analyzing social and cultural phenomena. Such an explanation is also a useful way to increase the degree of social and cultural capital. This research is an attempt to explain the relationship of leisure among students with theirs social and cultural capital. Hence, the paper addresses this central question that what are the main factors influencing the formation of social and cultural capital among Iranian students? Furthermore, is there any relationship between leisure and the formation of social and cultural capital? The conceptual and theoretical framework of this research is based on Bourdieu’s theory about distinction and social capital. The study population includes all the students of Kurdistan University in 1390-1391 which amounts to 11000. The study sample, selected through classified clustering sampling, consists of 300 respondents. The findings show that there is significant relationship between leisure and the formation of social and cultural capital. Moreover, leisure is explained and predicted mainly by objectified cultural capital and social participation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • leisure
  • social and cultural capital
  • distinction
  • social participation

مراجع

  1. کتابنامه فارسی

    1. ابراهیمی، قربانعلی، مسلمی، رقیه (1390) اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، زنان، مجله زن در توسعه و سیاست، زمستان، شماره 4.
    2. 2.  ارشادی، فاطمه (1388) بررسی رابطه میزان برخورداری از سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی دبیران زن دبیرستان­های شبستر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
    3. اشرف­الکتابی، منوچهر (1379) بررسی تغییرات نحوه گذران اوقات فراغت در خانواده­های شهر تهران طی سه نسل، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، رساله کارشناسی ارشد.
    4. ببی، ارل (1387) روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، رضا فاضل، تهران، سمت.
    5. تاجبخش،کیان، سرمایه اجتماعی (1384) اعتماد، دموکراسی و توسعه، افشین خاکباز، حسن پویان، تهران، نشرشیرازه.
    6. تورکیلدسن، جرج (1382) اوقات فراغت، عباس اردکانیان، تهران، نوربخش.
    7. توسلی، غلام­عباس (1373) نظریه­های جامعه­شناسی، تهران، انتشارات سمت.
    8. خواجه­نوری، بیژن، هاشمی­نیا، فاطمه (1389) رابطه اوقات فراغت و بزهکاری، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد.
    9. ربانی، رسول، شیری، حامد (1388) اوقات فراغت و هویت اجتماعی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شماره 8.

    10. رحمانی، تیمور، عباسی­نژاد، حسین ، امیری، میثم (1386) بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال ششم، تابستان، شماره2.

    11. رحمانی، محمد،کاوسی، اسماعیل (1387) اندازه­گیری و مقایسه سرمایه اجتماعی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی و مرکزتحقیقات استراتژیک.

    12. ریتزر، جورج (1386) نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی.

    13. زاهدی، محمدجواد، ملکی، امیر، حیدری، امیرارسلان (1384) فقر و سرمایه اجتماعی، رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 28.

    14. ساعی، علی (1387) روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، سمت.

    15. سفیری، خدیجه، آراسته، راضیه، موسوی، مرضیه (1389) تبیین رابطه میزان سرمایه فرهنگی زنان شاغل با نوع روابط همسران در خانواده، زن در توسعه و سیاست ( پژوهش زنان)، دوره 8 ، بهار.

    16. شفیعی، سمیه (1387) مطالعات جنسیتی اوقات فراغت به سوی تبیین سبک زندگی، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.

    17. عبداللهی، محمد، موسوی، میرطاهر (1386) سرمایه اجتماعی در ایران، وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان شناسی­گذار، رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 25.

    18. غائب، فریده (1386) سرمایه فرهنگی و تأثیر آن بر سبک زندگی دختران نوجوان شهر تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه­شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

    19. فکوهی، ناصر، انصاری مهابادی، فرشته (1381) اوقات فراغت و شکل­گیری شخصیت فرهنگی، نامه انسان­شناسی، پاییز و زمستان.

    20. کاظمی، عباس (1387) بررسی سبک­های زندگی فراغتی در میان دانشجویان کشور و عوامل همبسته با آن­ها. طرح تحقیقاتی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها.

    21. کاکاوندی، اکرم (1387) تبیین سرمایه اجتماعی جوانان؛ با تأکید بر نقش خانواده، پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه­شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.

    22. کریمیان، جهانگیر، شکری­زاده پریوش،افشار، مینا (1389) نحوه گذراندن اوقات فراغت کتابداران و ارتباط آن با سلامتی، فصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت، ویژه نامه، زمستان.

    23. کلانتری، خلیل (1389) پردازش و تحلیل داده­ها در تحقیقات اجتماعی-  اقتصادی، تهران، فرهنگ صبا.

    24. گرنفل، مایکل (1389) مفاهیم کلیدی بوردیو، محمد مهدی لبیبی، تهران، نشر افکار.

    25. مجدالدین، اکبر (1377) بررسی ساختار ارزشیابی ایستار رزمندگان در دو مقطع جنگ و پس از جنگ با تأکید بر نحوه گذران اوقات فراغت،  دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، رساله دکتری.

    26. معتمدی­مهر، اکبر، واقف کودهی، مریم (1388) مطالعه تطبیقی گذران اوقات فراغت جوانان شهر صومعه سرا، فصلنامه چشم انداز جغرافیایی، شماره 9.

    27. میرهاشمی، مالک، شکری، بهنام، محمدی، محمدجواد( 1386) مدت و نحوه گذران اوقات فراغت کارکنان ادرای دانشگاه آزاد اسلامی، مجله دانش و پژوهش در علوم تربیتی، شماره 13.

    28. هیود، لس و همکاران (1381) اوقات فراغت، محمد احسانی، تهران، امید دانش.

    کتابنامه لاتین

    29. Bourdieu, pierre, passero, jeancloude (1990) reproduction in education society and culture. Sage publication.

    30. Bourdieu,p.(1986) the forms of capital ,in j.G.richardson,handbook of theory and research for sociology of education,greenwood press,new York

    31. Bureent, cora (2005) builing social capital through ao active comminuty club in international review for sociology

    32. Green,gray& ken, cordell & betz, carterj (2006) construction and validation of the notional survey on recreation and environment`s scale, journal of leisure research,vol.38.

    33. Lin,nan,joon mo son,(2007) social capital and civic action anetwork-based approach,department of sociology,buke university.

    34. Narayan, deepa, nyhan, veronica, woolcock, Michael (2004) measuring capital. An integreat, the world bank.

    35. Nakhaie, reza, Curtis, james (1998) effects of class positions of parents and educational  attainment  daughters and sons, the Canadian review of sociology and anthropology.N;4

    36. Tomilinson, alen (1993) the blockwell dictionary of 20th century social scince, blockwell.

    37. Tulle, e (2007) running to run in sociology.

    38. Stone, wendy (2001)  measuring social capital, towards a theoretically in formed measurement framework for researching social capital in family and community life, australian institute of family studies.

    39. Sullivan.a (2001) cultural capital and educational attainment.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار