تحلیل گفتمان وصیت‏نامه ‏ی شهدای جنگ تحمیلی

نوع مقاله: علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت رسانه و ارتباطات دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله به مطالعه و تحلیل پنجاه وصیت­نامه برگزیده از رزمندگان جنگ پرداخته و بر اساس نظریه گفتمان لاکلا وموف توجه خود را بر گفتارهای خاص و ظرفیت مفصل­بندی­شان معطوف ساخته­است. به عنوان نقطه شروع برای پاسخ دادن به این سوالات، مضامین و محورهای اصلی وصیت­نامه شهدا را استخراج کرده و سپس شناسایی شده­اند که چه نشانه­هایی دارای موقعیتی ممتازند و در رابطه­ی با نشانه­های دیگر چگونه در آن گفتمان تعریف می شوند؟ همچنین به این سوال پرداخته شد که وصیت­نامه­ها از طریق قراردادن عناصر در رابطه­ای خاص با یکدیگر، چه معانی­ای را تثبیت و حفظ می­کنند و چه معانی بالقوه­ای را حذف و طرد می­سازند؟ مضامین و محورهای اصلی وصیت­نامه­ها عبارت بودند از: «ولایت فقیه و رهبری امام خمینی»، «استکبارستیزی و در رأس آن آمریکا»، «واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع)»، «حجاب»، «نماز جماعت و نماز جمعه»، «نفی زندگی دنیایی» و «توصیه به گریستن برای شهدای کربلا به جای گریستن برای شهادت خودشان». در این میان عنصر «ولایت فقیه و رهبری امام خمینی» دال مرکزی به حساب می­آید که دال­های دیگر پیرامون آن مفصل­بندی می شوند و معنا می­یابند و بر اساس نظر لاکلاوموف، معنای دال­های پیرامونی از طریق عمل مفصل­بندی حول دال و نقطه مرکزی تثبیت می­شود. بنابراین ما می­توانیم از «گفتمان شهدا» سخن بگوییم؛ گفتمانی که از رزمندگان سوژه­هایی ساخته است که جز به آخرت فکر نمی­کنند؛ سوژه­هایی که خود قبل از کشته­شدن به آغوش مرگ می­روند و شهادت در جنگ تحمیلی را هم­چون جان دادن در واقعه کربلای سال 61 هجری می­دانند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A discourse analysis of the martyrs’ will of the Iraqi imposed war on Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Rabiee 1
  • Amirhossein Tamanaee 2
چکیده [English]

This article aims at investigating and analyzing 50 selected wills of Iranian martyrs of Holly Defense and concentrates on particular discourses and their capacity of articulation using Laclau and Mouffe's discourse theory. As a starting point for answering these questions, the pivotal axes and themes of these wills are extracted and then it is identified which signs have privileged position and how they are defined in their relations with other signs in that specific discourse. Besides, we have discussed what meanings are kept and fixed and also what potential meanings are excluded by these wills through putting the elements in certain relations with each other. The main themes and axes of the wills included: 'supreme leadership and Imam Khomeini', 'anti-imperialism', 'events of Karbala', 'Hijab', 'Friday prayer and collective prayer', 'negating mundane world' and 'mourning for Karbala martyrs instead of mourning for the martyrdom of the will writer. 'Supreme leadership and Imam Khomeini' is considered as the main signifier around which other signifiers are articulated and get meaning. According to Laclau and Mouffe, the meaning of peripheral signifiers is fixed by articulating them around the central signifier and main point. Hence, we can talk of 'Martyrs' discourse' which make warriors the subjects who think about nothing but afterlife; subjects who have already embraced death before they are really murdered and consider dying in the Holly Defense as dying in events of Karbala.     

کلیدواژه‌ها [English]

  • Martyrs’ will
  • discourse
  • Main signifier
  • Articulation
  • subject
  • Laclau and Mouffe
  • Critical analysis

مراجع

کتابنامه فارسی
  • قرآن کریم، سوره بقره، آیه251.
  • ابن منطور، ابی الفضل جمال الدین .(1405ه). لسان العرب، ماده شهد ، قم: نشر ادب الحوزه.
  • آقاگل زاده، فردوس(1390) تحلیل گفتمان انتقادی: تکوین تحلیل گفتمان در زبان شناسی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
  • پنی کوک، الستر(1378) گفتمان های قیاس ناپذیز،  فصلنامه علوم سیاسی، ترجمه سید علی اصغر سلطانی، ش 4، صص 118-157
  • جرجانی، علی(813ه.ق)، التعریفات
  • حسین زاده، محمود(1383) «نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 28: 181-212
  • سلطانی، علی اصغر(1387). قدرت،گفتمان و زبان: ساز و کارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر نی
  • قرائتی، محسن(1377). تفسیرالنور، قم:موسسه درراه حق، چاپ سوم
  • مطهری، مرتضی(1365). حماسه حسینی، تهران:  انتشارات صدرا
  • مقدمی، محمدتقی (1390)، «تحلیل گفتمان لاکلا و و موف و نقد آن». معرفت فرهنگی اجتماعی، سال دوم، شماره دوم، بهار، صفحات: 124 – 91.
  • مک دانل، دایان(1380). مقدمه ای بر نظریه گفتمان، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: نشر فرهنگ گفتمان؛
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(1323). کشف اسرار، قم: انتشارات آزادی
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(1363). جنگ و جهاد، تهران: انتشارات امیرکبیر؛
  • ولایتی، علی اکبر؛ تاریخ سیاسی جنگ،تهران، نشرفرهنگ اسلامی،1376.
کتابنامه لاتین
  • Crystal, d, 1992, an encyclopedic dictionary of language and languages, Blackwell
  • Fairclough, n. (1989). Language and power. London: longman
  • Fairclough, n. (1995a). critical discourse analysis. London: longman
  • Fairclough, n. (1995b). media discourse. London: Edward Arnold
  • Fairclough, n. 1992. Discourse and social change. London: polity press
  • Fairclough, n. and wodak, r.(1997). Critical discourse analysis. In t. van dijk (ed). Discourse as social interaction: discourse studies: a multidisciplinary introduction. Vol. 2. London: sage
  • Fasold, ralph. 1990, the sociolinguistics of language, Cambridge
  • Gee, g. p.(2000). An introduction to discourse analysis, London rutledge
  • Jorgensen, m. and Philips, l. (2002). Discourse analysis as theory and method. London: sage
  • Laclau, e, and mouffe, c. (1985). Hegemony and socialist strategy: towards a radical democratic politics. London: verso
  • Penny cook, 1, 1994, incommensurable discourse? In: applied linguistics, vol. 15. No. 2, p: 115-138
  •  Richards.jack et. Al, 1985, dictionary of applied linguistics, essex: longman
  • Saskia M. Gieling, “IRAQ vii. IRAN-IRAQ WAR,” Encyclopaedia Iranica, Online Edition,December 15, 2006, available at http://www.iranicaonline.org/articles/iraq-vii-iran-iraq-war
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)

دوره 20، شماره 2
پاییز و زمستان 1392
صفحه 161-186

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار