مطالعۀ جامعه‌شناختی ارتباط درمانگر و بیمار در طب سنتی(مورد مطالعه: شهر سنندج)

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی

2 دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مطالعۀ ابعاد اجتماعی ارتباط و چگونگی مواجهه درمانگر و بیمار در طب سنتی می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد. پژوهش حاضر با هدف شناخت ارتباط میان درمانگران طب سنتی در شهر سنندج با مراجعانشان به انجام رسیده است. این پژوهش به روش کیفی و با کاربرد تکنیک مصاحبه عمیق و مشاهده غیرمشارکتی به انجام رسیده است و برای تحلیل داده‌ها از روش نظریه زمینه‌ای استفاده شده است. با شناسایی چند سنخ اصلی پزشکی سنتی رایج در این شهر، و با روش نمونه‌گیری نظری هدفمند 23 نفر در دو گروه که شامل 5 نفر درمانگر از پنج سنخ شناسایی‌شده‌ی طب سنتی و 18 نفر مراجعه‌کننده مصاحبه به انجام رسیده است. در مصاحبه با درمانگران به مقولات 6 گانه («دلسوزی»، «همدلی»، «همزبانی»، «اجتناب از مادی‌شدن رابطه»، «امیدبخشی به مراجعین» و «رابطۀ صمیمی و پایدار») نائل شدیم. و در مصاحبه با مراجعه‌کنندگان نیز به مقولات شش‌گانه‌ای مشتمل بر («اعتقاد به شفابخشی و نیروهای متعالی»، «بی‌اعتمادی به پزشکی مدرن»، «نتیجه‌نگرفتن از پزشکی مدرن»، «پول-محور نبودن شفا و توجیه اقتصادی»، «شفافیت و ایمنی در درمان» و «رضایت مراجعه‌کننده») دست یافته‌ایم. مقولات حول دو مقولۀ هسته چیده شده‌اند که در مورد درمانگران، مقولۀ هسته «نگاه کل‌نگرانه‌ی درمانگر به مراجعه‌کننده» و برای مراجعه‌کنندگان «اعتماد بیمار به درمانگر» به دست آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

--

نویسندگان [English]

  • keihan safari 1
  • shirin Ahmadnia 2
1 --
2 --
چکیده [English]

--

کلیدواژه‌ها [English]

  • --
-      استراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1390 ب)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‌ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
-      اسمارت، بری (1389)، میشل فوکو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران، کتاب آمه.
-      احمدنیا، شیرین (1389) طب مردمی و جامعه‌شناسی پزشکی. سایت انسان‌شناسی و فرهنگ: www.anthropology.ir/article/10111
-      امینی، امیر (1374)، فرهنگ گیاهان دارویی و کاربرد سنتی آنها در کردستان، انتشارات طاق بستان
-      آدام، فلیپ و کلودین هرتسلیک (1385)، جامعه‌شناسی بیماری و پزشکی، ترجمة لورنس و دنیا کتبی، تهران، نشر نی.
-      جواهری، فاطمه (1380)، طب جایگزین، واکنشی در برابر پزشکی علمی، ویژه‌نامۀ علوم اجتماعی مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم تهران.
-      قرخلو، مهدی و ناصح عبدی ینگی کند و سعید زنگنه شهرکی: تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی (مورد شهر سنندج). نشریۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، تهران، 1388 شماره 69.
-      شفعتی، معصومه و زاهدی، محمد جواد: تبیین جامعه‌شناختی رابطۀ پزشک و بیمار (مطالعۀ کیفی در شهر اهواز)، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ هشتم، شماره 1، بهار 1393: 105-137.
-      مسعودنیا، ابراهیم (1389) جامعه‌شناسی پزشکی، تهران: دانشگاه تهران.
-      محمدپور، احمد (1392)، روش تحقیق کیفی، ضد روش 1. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
-      محسنی، منوچهر (1376)، جامعه‌شناسی پزشکی، تهران، انتشارات طهوری.
-      Abbott, Ryan (2014). Documenting traditional Medical knowledge, Wipe published.
-      Amzat, Jemoh & Ruzum, Oliver (2014). Medical sociology in Africa, Springer publishing.
-      Cockerham, W.C. (2001) the Blackwell Companion to Medical Sociology, Oxford: Blackwell Publishing.
-      Kenny G, the Healer Journy (2012): A Literature Review. Complementary Therapies in clinical practice 18, 31-36.
-      Watson, W.H. (1984) Introduction. In W.H. Watson (Ed.) Black folk medicine: The therapeutic significance of faith and trust (pp 1-15). New Brunswick, CT: Transaction Books.
WHO, “traditional medicine: definitions”, WHO/EDM/TRM/ (1979), available at: http://www.ho.int/medicines/areas/traditional/definitions/en/.