آثار و پیامدهای مشارکت بخش خصوصی در آمورش عالی ایران

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

2 استاد مدیریت آموزشی دانشگاه خوارزمی

3 عضو هیأت علمی دانشگاه سوره

چکیده

در این مقاله به تحلیل آثار و پیامدهای مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی ایران پرداخته و سعی شده، کارکردها و کژکارکردهای آن از منظر خبرگان، مورد مطالعه قرار گیرد. جامعه آماری 75 تن از خبرگان بوده و برای گردآوری اطلاعات از شیوه پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش کمی انجام شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مشارکت این بخش، کارکردها و کژکارکردهای مختلفی را به همراه داشته است. در میان کارکردهای یاد شده، آثار و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی از بالاترین رتبه برخوردار بوده و پس از آن به ترتیب، پیامدهای آموزشی، مالی و اقتصادی، اداری و سازمانی و علمی و پژوهشی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علاوه بر این، مشارکت بخش خصوصی کژکارکردهایی را نیز در پی داشته است که از آن جمله می‌توان به پیامدهای منفی در امور علمی- آموزشی و اجتماعی و فرهنگی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Implications and consequences of private sector participation in higher education

نویسندگان [English]

  • mohammad tavakol 1
  • abdorahim ebrahim 2
  • majid rezaeian 3
1 university of tehran
2 --
3 --
چکیده [English]

This article analyzes the implications and consequences of private sector participation in Iran higher education and tries to study it from the perspective of the functions and dysfunctions of Experts. The statistical population is 75 of experts and survey method and questionnaire tool were used to collect data. Quantitative data analysis was performed using SPSS statistical software. The findings suggest that the contribution or participation of this sector in the form of non-governmental non-profit higher education universities and institutions, have brought different functions and dysfunctions. Among the aforementioned functions, social and cultural consequences and implications had the highest rating and then, educational, financial, organizational and administrative, and scientific and research outcomes have the next more important rating respectively. In addition, the participation of the private sector has also dysfunctions, such that negative consequences in scientific-educational, social and cultural affairs can be noted as dysfunctions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Function
  • dysfunction
  • Higher Education
  • private sector
  • non-profit
  • Participation
-      آراسته، حمیدرضا و جمشیدی، لاله. (1393). عوامل تأثیر‌گذار بر توسعه کمی خصوصی‌سازی آموزش عالی در ایران. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، شماره 2.
-      آزاد ارمکی، تقی. (1381). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: سروش.
-      آل آقا، فریده و دیگران. (1387). روند رشد کمی آموزش عالی خصوصی و دولتی در کشور جمهوری اسلامی ایران. دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، شماره بیستم، 110-73.
-     آهون‌منش، علی. (1392). بقای دانشگاه‌های غیرانتفاعی در خطر است. برگرفته از تارنمای اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی، 8 خردادماه.
-      www.inguu.org
-      ادیبی، حسین و انصاری، عبدالمعبود. (1383). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: دانژه.
-      اردشیری، منصور. (1386). خصوصی‌سازی در آموزش عالی: اهداف، روش‌ها، تأمین مالی و تحلیل هزینه. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-      اسدی، فاطمه. (1390). چالش‌های مؤسسات آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی. پایان‌نامه مقطع دکترا، دانشگاه ملی تاجیکستان.
-      اسدی، فاطمه و دیگران. (1392). گزارش دفتر آموزش عالی غیردولتی (منتشر نشده).
-     بالازاده، محمدحسین. (1385). اقتصاد آموزش و پرورش. تهران: انتشارات طراوت.
-      تسنیمی، عباسعلی و سجادی، مهدی. (1380). نقدی بر مبانی نظری خصوصی‌سازی مراکز آموزش عالی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 20، 42-15.
-      تودارو، مایکل. (1364). توسعه اقتصادى درجهان سوم. غلامعلى فرجادى. تهران: برنامه و بودجه.
-      توسلی، غلامعباس. (1369). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
-      توفیقی، جعفر. (1392). توفیقی بر تسهیل مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی تأکید کرد. برگرفته از تارنمای ایمنا، 3 مهر‌ماه.
-      www.imna.ir
-      توفیقی، جعفر و دیگران. (1393). بررسی، آسیب‌شناسی و طراحی الگوی مطلوب اجرای اصل 44 قانون اساسی در توسعه آموزش عالی ایران. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری. 
-      توکل، محمد. (1378). وضعیت آموزش عالی در ایران: واقعیت‌ها و چالش‌ها. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. شماره 18.  
-      توکل، محمد. (1389). جامعه­شناسی علم: مباحث نظری. تهران: جامعه­شناسان.
-      توکل، محمد. (1393). وقتی همه دکتری می‌گیرند. نوروزنامه، ویژه‌نامه نوروزی روزنامه اطلاعات، 24 اسفندماه، 25-22.
-      جاودانی، حمید و دیگران. (1385). بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای آموزش و پرورش کشور با نظر به محیط علمی و نظام آموزش عالی. اسناد پشتیبان نقشه جامع علمی کشور، کمیته آموزش، وزارتخانه آموزش و پرورش، تهران، 149-140.
-      جونز، د.ر. (1372). خصوصی‌سازی در بخش آموزش عالی. هادی شیرازی بهشتی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 4، 206-183.
-      خالدی، سمانه. کارکردگرایی ساختاری. برگرفته از تارنمای پژوهشکده باقرالعلوم (ع) در تاریخ 2 شهریور ماه 1393 به نشانی:
-      www.pajoohe.com
-      خدمتیان، آمنه. (1391). بررسی نقاط قوت و ضعف برخی از ابعاد خصوصی‌سازی آموزش عالی ایران از دیدگاه صاحبنظران و ارائه راهکارهایی برای بهبود ارائه آن. دانشگاه شاهد، دانشکده علوم انسانی، گرایش برنامه‌ریزی آموزشی.
-     خورشیدی، غلامحسین. (1383). درآمدی بر اقتصاد آموزش عالی. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت فرهنگی و اجتماعی.
-     رابرت کینگ، مرتون. (1376). مشکلات اجتماعی و نظریه جامعه شناختی. تهران: امیرکبیر.
-     ربیعی، علی و نظریان، زهرا. (1390). عوامل مؤثر در سیاستگذاری آموزش عالی با رویکرد اصل 44. راهبرد، 61، 276-247.
-      رحیمی کلیشادی، رضا. (1374). خصوصی­سازی آموزش عالی و بررسی اثرات و پیامدهای اقتصادی- اجتماعی آن. پایان­نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
-      ریتزر، جورج. (1374). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر. محسن ثلاثی، تهران: علمی.
-      ریتزر، جورج و گودمن، جی داگلاس. (1390). نظریه جامعه‌شناسی مدرن. خلیل میرزایی و عباس لطفی‌زاده. تهران: جامعه‌شناسان.
-      عمادزاده، مصطفی. (1388). تأمین مالی آموزش عالی جایگاه دولت و بخش خصوصی، مجموعه مقالات همایش رویکردها و چشم­اندازهای نو در آموزش عالی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
-      فراستخواه، مقصود. (1379). بررسی مراحل تحول دانشگاه در ایران. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
-      متوسلیان، محمود و آهنچیان، محمدرضا. (1381). اقتصاد آموزش و پرورش. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
-     محدثی گیلوائی، حسن. (1392). پیامدهای تجاری‎شدن فزاینده آموزش عالی در ایران. مجله کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 69، 95-94.
-     محمدی اصل، عباس. (1388). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: جامعه‌شناسان.                                                                                     
-     مهرخوان، احمد و غمخوار، قاسم. (1387). مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی- غیردولتی (بررسی قابلیت‌ها، چالش‌ها و راهبردها). مشهد: آهنگ قلم.
-      مهرعلی‌زاده، یدالله. (1373). خصوصی‌سازی در آموزش عالی. مدیریت دولتی، شماره‌های 26و27، 76-60.
-      مهرنیا، دیانا. (1389). قصه تکراری علم بهتر است یا ثروت. روزنامه تهران امروز.
-      نادری، غلامعلی و دیگران. (1391). طرح آمایش آموزش عالی کار گروه توسعه غیرانتفاعی از 89 تا 91. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اداره کل آموزش عالی غیردولتی.
-      یونسکو. (2009). بیانیه کنفرانس جهانی آموزش عالی: پویش‌های جدید آموزش عالی و پژوهش برای تغییر اجتماعی و توسعه. پاریس.
 
-      Al-Lamki, M. Salma (2006) The Development of Private Higher Education in the Sultanate of Oman: Perception and Analysis, International Journal of  Private Education, No. 3, Pp: 54-77. 
-      Crnkovic, B. & Pozega, z. (2007). Causes and models of privatization in higher education. Interdisciplinary Management Research. Fourth Symposium. Facully of Economis in Osijek. 124-134.
-      Mahmoud. A. A. (2008). Callenges Facing the Privatization of Higher Education in the Arab World. In Proceeding of the International Conference, Ahlia University, Kingdom of Bahrain, 3-4 June (pp. 15-20), London, Taylor & Francis Group.
-      OECD (2007) Funding Systems and Their Effects on Higher Education Systems: Country study-Austria, OECD.
-      Tilak, J. B.G. (2008). Current Trends in Private Higher Education in Asia. In Proceeding of the International Conference of Privatization, January 7-8, (pp 113-143), Samuel Neaman Press.
-      Tilak, J. B.G. (2009). Private Sector in Higher Education: A Few Stylized Facts. Social Change, 39(1), 1-28.
-      Wilkinson, R. & Yossof I. (2005). Pablic and Private Provision of Higher Education in Malaysia: A Comparative Analysis. Higher Education, 50, 361-386.