جامعة شایستة راسکولنیکاف

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی / دانشگاه گیلان

چکیده

نقد جامعه‌شناختی، روان‌شناختی، زیبایی‌شناختی، تطبیقی، اخلاقی و تاریخی و سایر شاخه‌های نقد ادبی، که جای نقد صوری و کلاسیک را گرفته‌اند، وجود مناسبات تنگاتنگ میان ادبیات و علم و جامعه را اثبات می‌کند. نمی‌توان ادبیات را -که به گفتة لوکاچ، واقعیات اجتماع را بازتاب می‌دهد- قائم‌به‌‌ذات دانست، فقط به جنبه‌های درونی متن ادبی پرداخت و به عوامل بیرونی و فرامتنی، به‌ویژه گفتمان متن و جامعه، اهمیت نداد. جامعه‌شناسانْ جرم را پدیده‌ای اجتماعی و، از نظر جامعه‌شناسی، تفسیرپذیر می‌دانند؛ پدیده‌ای که به وضعیت و ساخت فرهنگی جامعه بستگی دارد و نمی‌توان علتی استثنایی برای وقوع آن جست. جرم و مجازات مجرم به‌عنوان بخشی از حوزة اجتماعی زندگی انسان، از دیرباز از دغدغه‌های ادبیات بوده ‌است که اندیشمندان آن را نیز نهادی اجتماعی و تابع نظام‌های اجتماع می‌دانند. نقد ادبیِ جامعه‌شناختی که به فراخور از جامعه‌شناسیِ جرم نیز بهره می‌برد، در بررسی و تحلیل آثار ادبی‌ای که به مقولة جرم و مجازات آن پرداخته‌اند، اهمیت بسیاری دارد. مقالة حاضر بر آن است تا از این منظر به یکی از بارزترین آثار ادبی جهان در این حوزه -جنایت ‌و مکافاتِ فیودار داستایِفسکی‌- و دغدغه‌ها و نظرگاه‌های جامعه‌شناختی این نویسندة بزرگ روس بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Of The Society That Deserves Raskolnikov

نویسنده [English]

  • Hamidreza Atashbarab
faculty member of Ghilaan University
چکیده [English]

Of The Society That Deserves Raskolnikov Sociological, psychological, aesthetical, comparative, ethical, historical and other branches of literary criticism that have gradually replaced the classical trends of critique, well prove the close and intertwined relationship of literature, science and society. Literature that as Lukacs says, reflects the reality, can’t be considered autonomous or be studied just based on intertextual elements, putting aside extratextual elements and in particular text’s relationship with the society. Sociologists find crime a social phenomenon and from sociology point of view, interpretable. Crime is a phenomenon highly dependent on the cultural and sociological structures and conditions, for whose happening an exceptional cause can’t be sought. Crime and punishment as a main part of human social life, has long been a matter of concern for literature, while it should be noted that literature itself is believed to be a social unit, subject to social order. Sociological literary criticism employs sociological criminology rules to study and interpretation of literary works on crime and punishment. In current article we aim to shed more light on one of the greatest novels of time -Fyodor Dostoevsky’s Crime and Punishment- from sociological criminology point of view and based on Dostoevsky’s concerns and sociological viewpoints. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • crime
  • Sociological Criminology
  • nihilism
  • Dostoevsky
  • Crime and punishment
-        آرون، ریمون (1382)، مراحل سیر اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، باقر پرهام، تهران: شرکت نشر انتشارات علمی‌فرهنگی.
-        پارک، ازرا (1358)، مفهوم شهر، نظریاتی دربارة بررسی شهر، رفتار انسانی در محیط شهری، گیتی اعتماد، تهران: انتشارات نشر ایران.
-        دورکیم، امیل (1384)، دربارة تقسیم کار اجتماعی، علی باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
-        زمانیان، علی (1385)، نیهیلیسم از انکار تا واقعیت، فصلنامة راهبرد، شمارة 40، صص 114-87.
-        ستوده، هدایت‌اله (1382)، آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران: انتشارات آوای نور.
-        شایان‌مهر، علیرضا (1379)، دایره‌المعارف تطبیقی علوم اجتماعی، تهران: انتشارات کیهان.
-        شیخاوندی، داور (1379)، جامعه‌شناسی انحرافات و مسائل جامعتی، مشهد: نشر مرندیز.
-        غفوری، علی (1379)، یادداشت‌هایی دربارة نیهیلیسم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
-        محسنی، منوچهر (1386)، جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی، تهران: نشر طهوری.
-        نصری، عبداله (1375)، خدا و انسان در فلسفة یاسپرس، تهران: انتشارات آذرخش.
 
-        Dostoyevsky, Fyodor (1981) "Crime and punishment", Toronto: Bantam Books.
-        McNeil, Russell, (2002) "Dostoevsky’s crime and punishment", http://www.mala.bc.ca/~mcneil/lec/lecdost.htm
-        Storey, D. (December 01, 2011) "Nihilism, nature, and the collapse of the cosmos, Cosmos and History", 7, 2, 6-25.