اشکال بیگانگی شهری در نظر جامعه‌شناسان شهر

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

انسان در تمام عرصه‌های حیات زندگی از جمله در شهر به دنبال معناست و اگر معانی اصیل مورد نظر خود را در شهر نیابد، دچار انواع بیگانگی می‌شود. نتایج مرور نظام‌مند آرای بیگانگی در میان جامعه‌شناسان شهر نشان می‌دهد بیگانگی شهری پنج نمود عمده دارد: دلزدگی که دلالت بر ناتوانی سیستم عصبی انسان در واکنش به محرکات شهری و یکنواخت دیدن آن‌ها دارد؛ بی‌سازمانی که مبین سست شدن پیوندها، هرج و مرج اخلاقی، منفعل شدن افراد و غوطه‌ور شدن آن‌ها در جامعه توده‌وار است؛ پرسه‌زنی که به معنای شهرنشینِ تماشاگرِ سرگردانی است که کاری جز پرسه‌زنی در فضاهای شهری و دید زدن ویترین‌های مغازه‌ها بدون آن که قصد یا توان خرید داشته باشد، را ندارد؛ بیگانگی فضایی حاکی از سلطه فضاهای جدید شهری بر انسان است، به طوری که انسان‌ها نمی‌دانند چگونه باید با فضای خلق‌شده مواجه شوند. در نهایت بیگانگی جمعی که بر شکل‌گیری فضای جدیدی تحت تأثیر فضای جریان‌ها در جامعه اطلاعاتی دارد که جدایی کامل مردم از تاریخ، فرهنگ، محصولات تولیدی، از اطرافیان و از خود را در بردارد. بعلاوه بیگانگی شهری و اشکال آن اساساً تحت تأثیر ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهرهای سرمایه‌داری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Forms of Alienation from the Perspective of City Sociologists

نویسندگان [English]

  • ali yousefi
  • fardin mohammadi
ferdosi university
چکیده [English]

In all areas of life, including city life, human beings want to find meanings and if they do not find their desired original meaning, they become alienated in different forms. Results of a systematic review among city sociologists on their ideas about alienation show that urban alienation has five major forms including: blasé that indicates the incapability of the human nervous system in response to the urban incentives and considering these incentives as similar, anomi which represents the loosing ties, chaos, passivity of individuals, and their soaking in a mass society. Flander which indicates someone who lives in a city and observes people’s wandering and has nothing to do except wandering in urban areas and appraising retail shops without the intention or the financial ability to buy anything. Special alienation which suggests the domination of new urban spaces over people so that they do not know how to deal with the new spaces created, and finally collective alienation which results in the formation of history, culture, products, and relatives. In addition, urban alienation and its different forms are essentially under the influence of cultural, social, and economical features of capitalist cities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blasé
  • anomi
  • flander
  • especial alienation
  • collective alienation

مراجع

-       اسمیت، فلیپ (1383)، درآمدی بر نظریۀ فرهنگی. ترجمۀ حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
-       آویارد، هلن (1390)، چگونهیکتحقیقمروریانجامدهم؟ ترجمۀ پوریا صرامی فروشان و فردین علی‌پور، تهران: جامعه‌شناسان.
-       بنیامین، والتر (1377)، درباره برخی از مضامین و دستمایه‌های شعر بودلر. ترجمه: مراد فرهادپور، ارغنون. 14، 49-27.
-       جیلوش، جرمی (1388)، شهرنگاری‌های والتر بنیامین. ترجمه: جواد طلوعی، مجله پرونده. 54، 56- 69.
-       دریابندری، نجف (۱.۳۶۹)، درد بی خویشتنی؛ بررسی مفهوم الیناسیون در فلسفه غرب. تهران: کتاب پرواز.
-       زیمل، جورج (1380). تضاد فرهنگ مدرن. ترجمۀ هاله لاجوردی، ارغنون، 18، 247- 225.
-       زیمل، جورج (1372)، کلان‌شهر و حیات ذهنی. ترجمۀ یوسف‌علی اباذری، نامه علوم اجتماعی، 13، 53- 67.
-       ساوج، مایک، وارد، آلن (1387)، جامعه‌شناسی شهری. ترجمۀ رضا ابوالقاسم‌پور، تهران: سمت.
-       سوندرز، پیتر (1391). نظریه اجتماعی و مسأله شهری. ترجمۀ محمود شارع‌پور، تهران: انتشارات تیسا.
-       طهوری، نیّره (1384)، والتر بنیامین: نظریه فقدان تجلی در هنر مدرن، فرهنگستان هنر، 15، 47- 38.
-       کاستلز، مانوئل (1380)، «عصر اطلاعات؛ ظهور جامعه شبکه‌ای». ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، جلد اول، تهران: طرح نو.
-       کاستلز، مانوئل (1381)، جامعه شبکه‌ای و هویت جدید؛ مصاحبه با مانوئل کاستلز. ترجمۀ محمدرضا معینی، مجلس و پژوهش، 11 (43)، 459- 431.
-       کاظمی، عباس (1388)، پرسه زنی و زندگی روزمره، تهران: انتشارات آشتیان.
-       کوزر، لویس (1386)، زندگی و اندیشه بزرگان جامه‌شناسی. ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-       کیویستو، پیتر (1385)، اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی. ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشرنی.
-       گرب، ادوارد (1381)، جامعه‌شناسی نابرابری اجتماعی.ترجمۀ محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی‌زاده، تهران: نشر معاصر.
-       گرونلاند، بو (1385)، شهر در دوران جامعه شبکه‌ای، مروری بر نظریات مانوئل کاستلز. ترجمۀ آزار امین ناصری، جستارهای شهرسازی، 15 و 16، 62- 77.
-       گیدنز، آنتونی (1389)، جامعه‌شناسی. ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
-       مارکس، کارل (1382)، دست‌نوشته‌های اقتصادی و فلسفی 1844. ترجمۀ حسن مرتضوی، تهران: آگه.
-       محسنی تبریزی، علیرضا(1370)،بیگانگی، مفهوم‌سازی و گروهبندی تئوری‌ها در حوزه جامعه‌شناسی و روانشناسی. نامه علوم اجتماعی، 5 (29)، 71- 26.
-       معتمدیان، سعید رضا (1392)، راهنمای نگارش مقالات مروری. مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 2 (1)، 8-1.
-       ممتاز، فریده (1387)، جامعه‌شناسی شهر. تهران: شرکت سهامی انتشار.
-       موسوی، یعقوب (1388)، تحلیلی جامعه‌شناختی از تناقضات فضایی و اجتماعی توسعه‌شهری. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 3 (2)، 16-1.
-       موسوی، یعقوب؛ پاک‌خصال، اعظم (1391)، شهرگرایی و ایستار فرهنگی: مورد تجربی ساکنین شهر تهران. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 8 (28)، 191- 171.
-       هاروی، دیوید (1379)، عدالت اجتماعی و شهر. ترجمۀ فرخ حسامیان؛ محمدرضا حائری و بهروز منادی‌زاده، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
 
-       Benjamin, Walter (1999). The Arcades Project. Translated by Howard Eiland and Kevin McLaughlin, London: Cambridge.
-       Feagin, J. R. (1998). The New Urban Paradigm: Critical Perspectives on the City. Lanham, Md: Rowman & Littlefield Publishers.
-       Gottdiener, M. (1994). The Social Production of Urban Space. Austin, TX: University of Texas press.
-       Lefebvre, Henri (1991). The Production of Space. Translated by Donald Nicholson-Smith, Cambridge: Basil Blackwell
-       Mayer, Philip (2009).Guidelines for writing a Review Article. ZurichBasel Plant Science Center. 2- 10.
-       Prigge, Walter (2008). Reading the urban revolution: space and representation. In Kanishka, G., Stefan, K., Richard, M. & Christian, S. SPACE, DIFFERENCE, EVERYDAY LIFE; Reading Henri Lefebvre. New York and London: Routledge, 46- 63.
-       Ronneberger, Klaus (2008). Henry Lefebvre and urban everyday life: in search of the possible. In Kanishka, G., Stefan, K., Richard, M. & Christian, S. SPACE, DIFFERENCE, EVERYDAY LIFE; Reading Henri Lefebvre. New York and London: Routledge, 134- 147
-       Schmid, Christian (2008). Henri Lefebvre’s theory of production of space: Towards a three-dimensional dialectic, translated by Bandulasena Goonewardena, 2th chapter of “Space, Difference, Everyday life, Reading Henri Lefebvre", Edited by Kanishka, Goonewardena, Stefan Kipfer, Richard Milgrom, Christian Schmid, First published 2008 by Routledge.
-       Wirth, Louis (1938). Urbanism as a way of life. American journal of sociology, 44, 1-24.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 25، شماره 2
اسفند 1397
صفحه 481-504

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار