مسئله‌مند شدن جوانی: مطالعه‌ای تاریخی دربارۀ رؤیت پذیر شدن جوانی در ایران معاصر

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ تهران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ تهران- گروه مطالعات فرهنگی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف فهم چگونگیِ رؤیت‌پذیر شدنِ جوانی برای علوم انسانی ایران انجام شده است. این پژوهش با تأکید بر دیرینه‌شناسی و تبارشناسی تلاش دارد آغازین لحظاتِ شکل‌بندیِ جوانی همچونِ ابژۀ دانش-قدرت را بررسی کند و نشان دهد که جوانی چگونه پروبلماتیک (مسئله‌مند) شده است. از این رو از یک سو با بررسی نهادهایی که در فاصلۀ سال‌های 1330 تا 1350 حول جوانی شکل گرفته‌اند، منطق کردارها را پی می‌گیرد و در سطح بعد با بررسی متونی که در این دهه‌ها دربارۀ جوانی نوشته شده‌اند به بررسی گفتمان‌هایی می‌پردازد که جوانی را رؤیت‌پذیر و بدل به مسئله کرده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهند که چهار گفتار دینی، حقوقی، جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه در همدستیِ استراتژیکی که با یکدیگر دارند در چارچوب منطق توسعه و پیشرفت، جوانی را بدل به موضوعی برای آسیب‌شناسی می‌کنند. از این حیث آغازین لحظات شکل‌بندیِ جوانی همچون ابژۀ دانش-قدرت همراه است با آسیب‌شناسانه خواندن جوانی. این یافته‌ها با نظر به منطقِ رایج مطالعات آسیب‌شناسی اجتماعی در ایران امروز مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The problematization of youth: A Genealogical study about the objectification of Youthhood in Contemporary Iran

نویسندگان [English]

  • Masomeh Shaghaghi 1
  • Arash Heydari 2
1 M.A of cultural study at unic=versity of science and culture-Tehran
2 Assistant professor at science and culture university of Tehran
چکیده [English]

The aim of the present study is to understand this question that how youthfulness has been visible in Iranian human sciences? With emphasis on archaeology and genealogy, present research seeks to discover the original moments of youth formation as an object for knowledge-power. In another word we sought to the springs which youth has become problematic. On the one hand, non-discursive practices, and in the other hand discursive propositions were analyzed and excavated. Historical excavations suggested at least four different discourses are objectifying youth: religious, legal-juridical, sociological, and psychological. These orders of discourses making youth as a pathological object which needs cure and policymaking. In this sense, the early moments of youth formation as an object of knowledge-power are accompanied by the pathological reading of youth. These findings are discussed in light of the current area of social pathology studies in contemporary Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • youth
  • discourse
  • visibility
  • problematic
-        اباذری، یوسف و همتی، مسعود (1349) جوانان دانشجو اوقات فراغت خود را چگونه می‌گذرانند، مجلۀ مکتب مام، زمستان 1349، شمارۀ 13.
-        اخبار دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی: گزارش ارزشیابی سپاهیان دانش دورۀ هفتم، نشر دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، مهر 1346، سال 15، شمارۀ 1، از 112-132
-        ازغندی، سید علیرضا (1۳8۶) تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (1۳20 – 1۳5۷)، تهران: سمت.
-        اساسنامۀ کاخ جوانان، کاخ جوانان، شمارۀ 1، 16 آذر 1347.
-        اصول و هدف‌های برنامۀ عمرانی چهارم کشور، (مصوب کمیسیون برنامۀ مجلسین به موجب تبصرۀ مادۀ یک قانون برنامۀ عمرانی کشور (هشت مرداد 1347)، سازمان برنامه و بودجه.
-        باریر، جولیان (1363) اقتصاد ایران 1900-1970، مؤسسۀ حسابرسی سازمان صنایع ملی ایران.
-        پهلوی، محمدرضا (1391) پاسخ به تاریخ، حسین ابوترابیان، تهران: زریاب.
-        توکلی طرقی، محمد (1391) مهندسانه‌اندیشی و ولایت‌مداری مجتهندسانه، فصلنامۀ ایران‌شناسی ایران‌نامه، سال 27، شمارۀ 2 و 3.
-        حجتی کرمانی، علی (1344) بازهم در بارۀ نسل جوان (3): جهان از جنایات «جوانان» به ستوه آمده است؟، درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ششم، شمارۀ 12.
-        حیدری، آرش (1398) صورت‌بندی شکاف نسلی در علوم اجتماعی ایرانی، در شکاف‌های اجتماعی در ایران، زیر نظر محمد روزخوش، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-        حقوق امروز (1342) پیشگیری جرم، بهمن و اسفند، شمارۀ 9 و 10.
-        راسخ، شاپور (1342) علل اجتماعی ناسازگاری‌های جوانان، مسائل ایران، شمارۀ 7، صص 333-340.
-        سیاسی، علی‌اکبر (1341) گزارش سمینار دربارۀ مسائل اجتماعی شهر تهران، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال نهم، شمارۀ 4 (پیاپی 36).
-        شاملو، سعید (1345) روانشناسی قانون و عدالت، مهنامۀ قضایی، شمارۀ 12، صص 69-77.
-        شاملو، سعید (1345) مسائل جوانان حقیقت یا افسانه، مهنامۀ قضایی، شمارۀ 9، صص. 31-29.
-        صاحب الزمانی، ناصرالدین (1342) جوانی پررنج (پژوهشی دربارۀ مسائل جوانان ایرانی) 12، مجلۀ موسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی، صص 25-13.
-        صاحب‌الزمانی، ناصرالدین (1341) جوانی پر رنج 1، مجلۀ مسائل ایران، شماره 1.
-        عمیدی نوری، عفت (1342)، علل ارتکاب جرائم جوانان و لزوم تشکیل دادگاه‌های صغار، مجلۀ کانون وکلا، شمارۀ 88، صص 74-66.
-        فوران، جان، (1۳88) مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ترجمۀ احمد تدین، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
-        فوکو، میشل (1392) تولد پزشکی بالینی: باستان‌شناسی نگاه پزشکی، ترجمه فاطمه ولیانی، نشر ماهی.
-        فوکو، میشل (1393) دیرینه‌شناسی دانش، ترجمه نیکوسرخوش و افشین جهاندیده، نشر نی.
-        قاطع، منوچهر (1345) مسائل ایران: جوانان و انقلاب، مجله مسائل ایران، شمارۀ 39، صص 6-2.
-        کامور بخشایش، جواد (1386) کاخ جوانان؛ از تأسیس تا انحلال، فصلنامۀ تاریخ، مطالعات تاریخی، شمارۀ 18، از صص. 143-118.
-        مجتهد شبستری، محمد (1343) مسئلۀ جوانان در کشور ما، درس‌هایی از مکتب اسلام، سال پنجم، شمارۀ 9، صص 62-60.
-        مجلس شورای اسلامی، دفتر امور زیربنایی (1376، بهمن) گزارش نسل جوان ایران از زاویۀ جمعیت، بیم و امید به آینده، کد گزارش: 4102944.
-        مسئول جوانان کیست؟ فلسفه و کلام، مجلۀ معارف جعفری، فروردین 1344، شمارۀ 4، ص 5-3.
-        مکری (1342) علل ارتکاب جرم، مجلۀ حقوق امروز، شمارۀ 2، ص 41-40.
-        موسوی، سید جمال‌الدین (1343) مسئلۀ جوانان: روحیۀ جوانان را بشناسید و با درک مشکلات واقعی جوانان آنان را دریابید، مجلۀ معارف جعفری، شمارۀ 1، صص 77-67.
-        هادی‌زنوز، بهروز (1384) فقر و نابرابری درآمد در ایران، فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، شمارۀ 17.
-        هوسرل، ادموند (1388) بحران علوم اروپایی و پدیدارشناسی استعلایی: مقدمه‌ای بر پدیدارشناسی، ترجمۀ غلام‌عباس جمالی، نشر گام نو.
 
 
-      Althusser, Louis, and Étienne Balibar) 1970 (Reading Capital, translated by Ben Brewser, Librarie Francois Maspero.
-      Althusser, Louis. (1962) For Marx, translated by Ben Brewser, the Pinguin Press.
-      Besley, Tina A.C. (2010) Governmentality of Youth: managing risky subjects, Policy Futures in Education Volume 8 Number 5.
-      Foucault, Michel (1998) Polemics, Politics and Problematizations, In Essential Works of Foucault, edited by Paul Rabinow. Vol. 1, The New Press, 1998.
-      Kelley, Peter (2000) The dangerousness of youth-at-risk: the possibilities of surveillance and intervention in uncertain times, Journal of Adolescence 2000, 23, 463-476.
-      Kelly, Mark G.E. (2018) Problematizing the problematic, Angelaki: Journal of the Theoretical Humanities,23:2, 155-169.
-      Maniglier, Patrice (2012) bachelard and the concept of problematic: What is a problematic?, Radical Philosophy, No. 173.