بدن زیسته: کشاکش جامعه و بدن (واکاوی پدیدارشناختی روایت زنان از بدن)

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مسائل اجتماعی وجرم شناس

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی وتوسعه دانشگاه تبریز

چکیده

اهمیت بدن و رابطه‌مندی آن با قلمرو‌های اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و مکانی که امروزه در جامعه‌شناسی بدن بدان پرداخته می‌شود، انسان را نوعی عامل جسم‌مند تعریف می‌کند. بدن زیسته مفهومی است که نشان می‌دهد که بودن در جهان و آگاهی انسان تا حد زیادی توسط بدن معین می‌شود. شناخت تجربه زنان و درک و تصویر از بدن‌شان در جامعه امری است که این مقاله در صدد مطالعه آن است. محقق با هدف شناخت، توصیف و تشریح این امر از روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی تفسیری استفاده کرده است. مشارکت‌کنندگان در مطالعه، 26 نفر زن در شهر سنندج می‌باشند که تحت مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. مشارکت‌کنندگان به صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته‌‌های حاصل از توصیف و روایت زنان از بدن زیسته شامل شش مقوله اصلی است: بدن به‌مثابه ناموس-بدن، ابژۀ جنسی-بدن ابزار سلطه نمادین مرد در جامعه-بدن همچون دستگاه بازتولید نسل-بدن‌ سرمایه‌ای جنسی-بدن علیه پدرسالاری. یافته‌ها نشان می‌دهد که وضعیت حاکم بر بدن زنان و تصورات و ذهنیت آنان از بدن، بیش از آنکه حاصل نوعی انتخاب جمعی زنان باشد، امری ابژکتیو است که از وضعیت اجتماعی-تاریخی موجود در سنندج ریشه گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Lived Body: The Struggle of Society and Body (Phenomenological Reflection on Women’s Narrations of Body)

نویسندگان [English]

  • saeid madani 1
  • keyhan safari 2
1 .
2
چکیده [English]

The importance of the body and its relation to the social, cultural, historical, and spatial realms dealt with today in the sociology of the body defines human as a physical agent. The body of life is a concept that shows that being in the world and human consciousness are largely determined by the body. Understanding women's experiences and understanding and depicting their bodies in society is what this article seeks to study. The researcher has used a qualitative approach and a phenomenological approach to identify, describe and describe this. The study participants were 26 women in Sanandaj who were interviewed in-depth and semi-structured. Participants were selected through purposive sampling. Findings from the description and narration of women in the living body include six key terms: Body as Honor-Body, Sexual Object-Body Symbolic Dominance Tool in Society-Body as Generation Reproduction Machine-Body Capital-Sex-Body Against Patriarchy
The findings show that the status of the female body and their perceptions and mentality of the body, rather than the result of some sort of collective choice of women, is an objective thing that is rooted in the socio-historical situation in Kurdistan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lived body
  • patriarchy
  • sexual capital
  • honor
  • phenomenology

مراجع

-اباذری، یوسف، سهیلا صادقی فسایی و نفیسه حمیدی (1387)، احساس ناامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره، پژوهش زنان، دوره 6، شماره 1.
-اباذری، یوسف و نفیسه حمیدی (1387)، جامعه‌شناسی بدن و پار‌های از مناقشات، پژوهش زنان، دوره 6، شماره 4.
-احمدی، کامیل (1394)، به نام سنت: پژوهشی جامع در باب ختنه زنان در ایران، چاپ اول، تهران، نشر شیرازه.
-احمدی، کامیل (1395)، انگار‌های در حال تغییر ناقص‌سازی اندام تناسلی زنان:
http://kameelahmady.com/fa/wp-content/uploads/2015/05/the-changing-paradaigm-of-fgmc-web.pdf
-کریگان، کیت (1395)، جامعه‌شناسی بدن (نظریه‌‌های مدرن، پست مدرن و پساساختارگرایانه)، ترجمه محسن ناصری‌راد، چاپ اول، تهران، نشر نقش و نگار.
-محمدپور، احمد (1389)، ضد روش: منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی، جلد اول، تهران: جامعه‌شناسان.
-محمدپور، احمد (1390)، روش در روش: درباره ساخت معرفت در علوم انسانی، تهران: جامعه‌شناسان.
- چنذانق عباداللهی، حمید و حسن چاوشیان و مریم اسمعیل‌زاده سالستانی (1394)، پدرسالاری، تجدد تحریف شده و نمایش بدن زنانه:‌ مطالعه‌ای‌ در شهر رشت، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره نهم، شماره 4.
-حکیم، کاترین (1391)، سرمایه جنسی و نقش آن در مناسبات قدرت جامعه، ترجمه ژیلا سرابی، آمستردام، کپیلفت.
-شرابی، هشام (1380)، پدرسالاری جدید: نظری‌های درباره تغییرات تحریف شده در جامعه عرب، تهران، کویر.
-آزاد ارمکی، تقی و حسن چاوشیان (1381)، بدن به‌مثابه رسانه هویت، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره چهارم: شماره 4.
-رضایی، امید، مینا اینانلو و محمد فکری (1389)، مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران، مطالعات راهبردی زنان، دوره دوازدهم، شماره 47.
-فاتحی، ابوالقاسم و ابراهیم اخلاصی (1387)، مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن، مجله مطالعات راهبردی زنان، سال یازدهم، شماره 41.
-ذکایی، محمد سعید (1386)، جوانان، بدن و فرهنگ تناسب، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره 1.
-آبوت، پاملا و والاس کلر (1380)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران، نشر نی.
-لوبرتون، د (1392)، جامعه‌شناسی بدن، ترجمه ناصر فکوهی، تهران، ثالث.
-رستم‌پور، سمیه (1395)، «زنان مهمانان ناخوانده مجلس پدرسالاری روشنفکری در کردستان»، ژیلوان، شماره 8: 45
-رستم‌پور، سمیه (2014)، ناموس و مردسالاری:
http://mahasti.blogspot.co.id/2014/09/blogpost_26.html
-صادقی فسایی، سهیلا و رضا فاضل و حسین رضایی (1396)، مطالعه جامعه‌شناختی رابطه مدیریت بدن و ارزش سرمایه جنسی در بین زنان همدان، مجله مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال پانزدهم، شماره 3
-موسوی، منصوره (1396)، زنانگی و بدن (نگاهی جامعه‌شناسانه به بلوغ)، تهران، نشر فیروزه.
-سفیری، خدیجه (1387)، جامعه‌شناسی بدن، تهران انتشارات جامعه‌شناسان.
- شهریاری، سهیلا (1394)، زنان کُرد (نظری‌های مبنایی در باب زنان کُرد)، تهران، نشر جامعه‌شناسان
-De Certeau, Michel (1997) practice of everyday life, translated by Steven Rendall, Berkeley Los Angeles, London, university of California press
-Howson, a& Inglis, d (2001), “the body in sociology: tensions inside and outside sociological though”, the editorial board of sociological review.
-Turner, Brayan s, (1994), Regulating Bodies, essay in medical sociology, London: Rutledge.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 27، شماره 1
مربوط به بهار و تابستان 1399
شهریور 1399
صفحه 289-313

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار