رهبران مذهبی و سلامت زنان: مردم‌نگاری انتقادی در بازاندیشی زنان اورامی

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مردم‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار مردم‌شناسی، گروه مردم‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 فارغ‌التحصیل دکتری مردم‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت جامعه نقش بسیار مهم و حیاتی در سلامت جامعه و خانواده دارند. جامعه‌ای که در آن زنان حضوری فعال و همه­جانبه داشته باشند، هرگز نمی­تواند همچون جامعه­ای که زنان در آن وجود اجتماعی ندارند، ساختارهای خشونت، بی‌عدالتی و بی‌رحمی را تقویت و تشویق کند. بنابراین مسائل مربوط به زنان در اولویت قرار دارد. در منطقه اورامان دین و مذهب و به تبع آن رهبران مذهبی، نقش بسیار پررنگی در اموراجتماعی­ ومعیشتی مردم دارند و اساساً متغییر بسیار مهمی برای درک و فهم جامعه اورامانات می­باشند. زنان اورامی در مواجه با دنیای مدرن واکنش بازاندیشیانه­ای را از خود نشان داده‌اند و بر این­ اساس در مورد سلامت و دین نیز همین برخورد بازاندیشانه را داشته‌اند که خود نتیجه مجموعه‌ای از شرایط زندگی مدرن و تغییر موضع رهبران مذهبی در حمایت از زنان و چندگانگی رهبران مذهبی و تعدد ایدئولوژی‌ها می‌باشد. پژوهش حاضر کوشیده است اولاً نقش رهبران مذهبی بر سلامت زنان را مورد کنکاش قرار دهد و ثانیاً اینکه زنان درتقابل سلامت خود با رهبران مذهبی و آموزه‌های آنها چه واکنشی داشته­اند و در صورت بازاندیشی، آیا این بازاندیشی همسو با حفظ و ارتقاء سلامت آنان بوده است؟ ثالثاً چه تغییراتی و چگونه باید اعمال کنند تا از تبعیض‌های جنسیتی موجود در جامعه و خانواده علیه آنان کاسته شود؟ در این پژوهش با رویکرد مردم‌نگاری انتقادی کارسپیکن و با تکیه بر مصاحبه عمیق و اسناد و مدارک و ... تلاش شده تا دلیل اینکه بعضی از کنشگران زن اورامی توانسته‌اند زیست‌جهان خود را مورد بازاندیشی مستمر و مدوامی قرار دهند؛ درحالی‌که برخی دیگر از آنان یا اساساً نیازی به بازاندیشی ندیده­اند و یا امکان بازاندیشی برایشان میسر نبوده است، موردبررسی قرار داده شود. براساس یافته‌های این پژوهش، این امکان در شرایطی محقق می‌شود که زنان به سطوح بالاتری از تحصیلات و متعاقب آن، استقلال مالی و عاطفی و ... دست یابند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Sahar Baba Safari 1
  • Ahamad Naderi 2
  • Ebrahim Fayaz 2
  • Nafe Baba safari 3
1 .
2 .
3 .
چکیده [English]

Women, making up one half the society’s population, have an important and pivotal role in family and community health. A society in which women have active and comprehensive presence would never reinforce and encourage structures of violence, injustice and cruelty as much as a society in which women have no social presence does. Therefore, issues related to women are of priority. In Uraman region, religion and consequently the religious leaders have a significant role in livelihood and social affairs of people and are basically considered as a crucial variable for understanding the Uraman community. Urami women have made a reflective reaction to the modern world, and accordingly have had the same reflective reaction regarding religion and health. This is the result of a series of causes including modern life condition, modifications in religious leaders’ views about supporting women and plurality of religious leaders and ideologies. The present study seeks to investigate, firstly, the role of religious leaders in women's health and, secondly, to discover the way women have reacted to the conflict between their own health on one hand and religious leaders and their teachings on the other, and if it is reflected, to see if this reflection is consistent with maintaining and promoting their health. Thirdly, what changes should be applied to reduce gender discrimination existing in society and the family, and how? In this research, with the critical ethnographic approach of Carspecken and relying on in-depth interviews, documents, etc., an attempt has been made to find the reason why some Urami female agents have been able to reflect on their lifeworld continuously, while others did not see any need or were not able to reflect. According to the findings of this study, this would be possible in a situation where women have higher levels of education and, consequently, financial and emotional independence, etc.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women’s Health
  • Reflection
  • Religious Leaders
  • Critical Ethnography
  • Carspecken
  • Uramanat
  • Education
  • بیتس، دانیل و پلاگ، فرد (۱۳۸۷‌)، انسانشناسی فرهنگی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
  • خدابخشی، شراره؛ رحیمی‌کیا، امین و جعفری، حسن (۱۳۹۳)، «شناسایی رابطه بین هوش معنوی و سلامت روانی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان». فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان. دوره ۱۶. شماره ۱. صص. ۵۸-۶۵.
  • فکوهی ناصر (1399)، زن­ها شیرها روباه­ها، تهران: نشر ثالث.
  • اینگلهارت، رانلد اف (1400)، تحول فرهنگی، ترجمه بهزاد عطارزاده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • گیدنز، آنتونی (1380)، پیامدهای مدرنیت، محسن ثلاثی، تهران: مرکز، چاپ دوّم.
  • محمودی، محمد (1395)، فرهنگ جغرافیای هورامان. چاپ اول، سنندج: انتشارات کردستان.
  • موسوی، میرطاهر و شیانی، ملیحه (1394)، سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی مفاهیم و رویکردها، چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه.
  • حافظ‌نیا، محمدرضا، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم اجتماعی.
  • سلطانی هورامی، مظفربهمن (1386)، تاریخ هورامان. مقدمه، تصحیح و تعلیقات از نادر کریمی سردشتی. تهران: نشر احسان.
  • باباصفری، نافع (1397)، بررسی مردم‌شناختی پایداری و دگرگونی منابع هویت در اورامان. پایان‌نامه دکترا، گروه مردم‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • صالحی امیری، سیدرضا (1392)، آسیب‌شناسی فرهنگی در ایران، انتشارات ققنوس.
  • اعزازی، شهلا (1375) جامعهشناسی خانواده، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
  • کار، مهرانگیز (1378) رفع تبعیض از زنان: مقایسه کنوانسیون رفع تبعیض از زنان با قوانین داخلی. تهران: پروین.
  • گیدنز، آنتونی (1374) جامعهشناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی.
  • Carspecken, phil. Francis (1996) critical ethnography in educational research: A Theoretical and practical guide. New York: Routledge.
  • Turner, jonathan H. (1986) the structure of sociological theory. london: wadsworth.
  • Harrowing jn, Mill j, Spiers j, kulig j, kipp w. (2010), “critical ethnography, cultural Safety, and international nursing research”. International journal of qualitative Methods, 9(3),240-251.

16) Hardcastle, Mary Ann; Usher, Kim and Colin Holmes (2006). “Carspeaknes Five-Stage Critical Qualitative Research Method: Application of Nursing Research". Qualitative Health Research. 16 (1), 151-161.