تقابل گفتمان زنانگی و مردانگی در سینمای بیضایی (مطالعه موردی سگ‌کشی)

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

مدیر گروه ارتباطات موسسه شناخت

10.22059/jsr.2023.91522

چکیده

تحلیل‌گفتمان، فراتر رفتن از صورت‌های قابل‌رویت زبان و رسیدن به‌زمینه‌های اجتماعی و کشف رابطه متقابل میان زبان و فرایندهای اجتماعی است. این مقاله سعی دارد با بررسی گفتمان زنانگی و مردانگی در فیلم سگ‌کشی، به این مساله بپردازد که سینمای بیضایی، چه دیدگاه جنسیتی را بازتولید می‌کند و تاثیر و تاثر دیدگاه مولف فیلم با جامعه فرهنگی اواخر دهه60 و اوایل دهه70 چگونه است. بدین منظور سعی می‎شود با استفاده از روش تحلیل‌گفتمان، لایه‌های «متنی»،«بینامتنی» و «بافتی» فیلم تحلیل شود. نتایج براین مدعاست که سگ‌کشی با پذیرفتن مبانی فمینیسم سوسیال، زنانگی را در تقابل با مردانگی می‌داند و زن را تحت‌ستم دو نظام «پدرسالاری» و «سرمایه‌داری» بازنمایی می‌کند. در این فیلم، صدق، فرهنگ، عشق، اخلاق، رنج و تعهد، دال‌های پیرامونی گفتمان زنانه‌اند که در تقابل با دال‌های پیرامونی گفتمان مردانه یعنی فریب، اقتصاد، سکس، خشونت، قدرت و خیانت قرار دارند. درنهایت باید گفت زن در جامعه سگ‌کشی شکست می‌خورد و دنیای مردانه را رها کرده و به شهرستان بازمی‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Contrasting Discourse of Femininity and Masculinity in Beyzai Cinema (Case Study of Killing Mad Dogs)

نویسنده [English]

  • hafize mahdian
Director of the Communication Department of the Shenakht Institute
چکیده [English]

Discourse analysis is to go beyond the visible forms of language and reach social contexts and discover the mutual relationship between language and social processes. This article tries to investigate the discourse of femininity and masculinity in Killing Mad Dogs movie, and what kind of gender perspective is reproduced by the oval cinema and what is the effect and impression of the author's perspective on the cultural society of the late 60's and early 70's. For this purpose, it is tried to analyze the "textual", "intertextual" and "textural" layers of the film using the discourse analysis method. The results claim that by accepting the foundations of social feminism, Killing Mad Dogs considers femininity in opposition to masculinity and represents women under the oppression of two systems, "patriarchy" and "capitalism". In this film, truth, culture, love, morality, suffering and commitment are the peripheral signifiers of the female discourse, which are in opposition to the peripheral signifiers of the male discourse, namely deception, economy, sex, violence, power and betrayal. Finally, it must be said that the woman fails in the society that Killing Mad Dogs represents and leaves the male world and returns to the her original county.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse analysis
  • femininity
  • masculinity
  • Beyzai Cinema
  • Killing Mad Dogs
اسماعیلی، رفیع‌الدین (1396). بررسی انتقادی جریان‌های فرهنگی سینمای پس از انقلاب اسلامی ایران، رساله دکتری، به راهنمایی نعمت‌الله کرم‌اللهی، قم: دانشگاه باقرالعلوم، دانشکده علوم اجتماعی.
اسماعیلی، رفیع‌الدین (1398). سینما، دین و سیاست، قم: بوستان کتاب.
آقاگل‌زاده، فردوس و غیاثیان، مریم (1386). رویکردهای غالب در تحلیل‌گفتمان انتقادی، زبان و زبان‌شناسی، 3 (5)، 54-39.
رفیع‌پور، فرامرز (1387). وسایل ارتباط جمعی و تغییر ارزش‌های اجتماعی، تهران: آفرینه.
رودگر، نرجس (1388). فمینیسم: تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، تهران: مطالعات و تحقیقات زنان.
سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1391). قدرت، گفتمان و زبان، تهران: نی.
ضمیران، محمد (1382). درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر، تهران: قصه.
فاضلی، محمد (1384). گفتمان و تحلیل‌گفتمان انتقادی، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، 4 (14)، 81-107.
فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه گروه مترجمان، تهران: مطالعات و توسعة رسانه‌ها.
گفتگو با بهرام بیضایی (1380). تجربه شخصی، مساله اجتماعی، فیلم، 29 (279).
مهدی‌زاده، سیدمحمد (1387). رسانه‌ها و بازنمایی، تهران: مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
ناظمی‌قره‌باغ، مهدی (1391). پدیدار سینمای دولتی، ققنوس، کارنامه سینمایی دولت نهم و دهم، شماره1، 10-4.
نعمانی، فرهاد و بهداد، سهراب (1386). طبقه و کار در ایران، ترجمه محمود متحد، تهران: آگه.
ون‌دایک، تئون‌اِی (1387). مطالعاتی در تحلیل‌‌گفتمان، ترجمة پیروز یزدانی و دیگران، تهران: مطالعات و توسعة رسانه‌ها.
Abbott, Pamela & Wallace, Claire (1990). An introduction to sociology: feminist perspectives, London New York: Routledge
Aghagolzadeh, Ferdous and Ghiathian, Maryam (1386). Dominant Approaches in Critical Discourse Analysis, Language and Linguistics, 3(5), 39-54. (inPersian) 
Barthes, Roland (1973). Mythologies, London: Paladin Books.
Conversation with Bahram Beyzai (1380). Personal experience, social issue, film, 29 (279). (inPersian)
Fairclough, Norman (1989) Language and Power, London: Logman.
Fairclough, Norman (1995). Critical Discourse Analysis. Boston: Addison Wesley.
Hall, Stuart (1982). The rediscovery of ‘ideology’: return of the repressed in media, London: Routledge.
Harvey, David (2005) A Brief History of Neoliberalism, Oxford: Oxford University.
Ismaili, Rafiuddin (1396). Critical review of the cultural currents of cinema After the Iranian Islamic Revolution, Ph.D. Thesis, Under the guidance of Nematullah Karamollahi, Qom: Bagheral Uloom University, Faculty of Social Sciences. (inPersian) 
Ismaili, Rafiuddin (1398). Cinema, religion and politics, Qom: Bostan Kitab. (inPersian) 
Jaworski, Adam& Coupland, Nicolas (1999). The Discourse Reader, London: Routledge.
Mahdizadeh, Seyyed Mohammad (1387). Media and Representation, Tehran: Media Studies and Development. (inPersian)
McLaughlin, Janice (2003). Feminist Social and Political Theory, London: Bloomsbury.
Nazmi Karabagh, Mahdi (2011). Phenomenon of state cinema, Phoenix, 1 (1), 4-10.
Nomani, Farhad and Behdad, Sohrab (1386). Class and work in Iran, translated by Mahmoud Tahid, Tehran: Age. (inPersian) 
Rafipour, Faramarz (1387). Means of mass communication and change of social values, Tehran: Afarineh. (inPersian) 
Saussure, Ferdinand de (1966). Course in General Linguistics. New York: McGraw-Hill.
Society and the Media. London: Routledge: 56–90
Soltani, Seyyed Ali Asghar (1391). Power, Discourse and Language, Tehran: Ney. (inPersian) 
studies, in M. Gurevitch, T. Bennett, J. Curran and J. Woollacott (eds) Culture,
Tong, Rosemarie (1998). Feminist Thought: A More Comprehensive Introduction, Colorado: Westview Press.
van Dijk, Teun A (1387) Studies in discourse analysis, translated by Pirouz Yazdani and others, Tehran: Media Studies and Development. . (inPersian)
Zamiran, Mohammad (1382). An introduction to the semiotics of art, Tehran: Qeseh. (inPersian)