سیری بر نظریات جامعه‌شناختی در باب موانع سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی توسعه اقتصادی، اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد جامعه‌شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

3 استاد جامعه‌شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن

10.22059/jsr.2022.91839

چکیده

به باور بسیاری از اقتصاددانان وجود یک بخش کشاورزی پیشرو و نیرومند از ضروریات توسعه اقتصادی است. با توجه به اینکه الگوی کاهش دخالت مستقیم اقتصادی دولت در بخش‌های تولیدی و افزایش مشارکت بخش خصوصی در فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی یک اصل مورد قبول به شمار می‌آید، کوشش در زمینه جلب و جذب سرمایه‌های خصوصی به بخش کشاورزی نقش مهمی در این امر ایفا می کند. اگرچه سرمایه‌گذاری به مثابه مفهومی اقتصادی فهم می‌شود اما بایستی این نکته را در نظر داشت که سرمایه‌گذاری کنشی انسانی است که از متغیرهای اجتماعی و فرهنگی سرچشمه می‌گیرد و برای افزایش سرمایه‌گذاری بایستی به این متغیرها توجه کرد. در مقاله حاضر نظریات مرتبط با سرمایه اجتماعی، احساس امنیت و همچنین متغیرهای نهادی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاکی از آن است که در شرایطی که سرمایه اجتماعی روندی نزولی دارد و افراد در جامعه احساس امنیت نمی‌کنند به سرمایه‌گذاری به عنوان امری که ملازم ریسک است، تمایل نشان نخواهند داد. بنابراین بایستی ضمن بهبود محیط کسب و کار و سرمایه‌گذاری، ساختارهای اعتمادساز و افزاینده سرمایه اجتماعی را تقویت کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A survey of sociological theories about investment obstacles in the agricultural sector

نویسندگان [English]

  • Ali Kazemi 1
  • Meysam Mousaei 2
  • Khalil Mirzaei 3
1 .Doctoral student of Sociology of Economic and Social Development, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 .
3 .
چکیده [English]

According to many economists, the existence of a leading and strong agricultural sector is essential for economic development. Considering that the pattern of reducing the direct economic involvement of the government in the production sectors and increasing the participation of the private sector in production and economic activities is an accepted principle, the effort to attract and attract private capital to the agricultural sector plays an important role in this matter. . Although investment is understood as an economic concept, it should be kept in mind that investment is a human action that originates from social and cultural variables, and these variables should be taken into account to increase investment. In this article, the theories related to social capital, sense of security and also institutional variables were examined and the results indicate that in the situation where social capital has a downward trend and people in the society do not feel safe, investment is considered as something that involves risk. , will not show desire. Therefore, while improving the business and investment environment, it is necessary to strengthen trust-building and social capital-increasing structures  .                                                      

کلیدواژه‌ها [English]

  • agriculture
  • investment
  • feeling of security
  • ابزری، مهدی؛ صمدی، سعید؛ تیموری، هادی؛ (1386)، بررسی عوامل موثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصولات مالی، نشریه روند، صص 123-152.
  • اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران معاونت بررسی‌های اقتصادی. (۱۳۹۶). مروری بر گزارش سهولت کسب و کار بانک جهانی 2018 - ایران، قابل دسترسی در سایت اتاق بازرگانی به آدرس. http://tccim.ir/images/Docs/TCCIMirBizReport_520.pdf
  • اختر محققی، مهدی(1385). سرمایه اجتماعی، تهران، نشر مؤلف.
  • اسفندآبادی و سپیده صمیمی(1393)، بررسی موانع سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران، فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان، سال2، شماره7، صص 89-109.
  • بوردیو، پیر (۱۳۸۴) شکل سرمایه‌های اجتماعی. مجموعه مقالات سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی تهران، نشر شیرازه.
  • بوزان، باری (۱۳۷۸) مردم، دولت‌ها و هراس. ترجمه پوهشکده مطالعات راهبردی. تهران، چاپ اول، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • پاتنام، رابرت (۱۳۸۰) دموکراسی و سنتهای مدنی ترجمه محمدتقی دل افروز. تهران، انتشارات سلام.
  • جعفری‌زاده، اکرم (1398). بررسی موانع و راهکارهای جذب سرمایه گذاری خارجی در بخش کشاورزی استان لرستان، پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد، رشته کشاورزی گرایش توسعه روستایی.
  • جوبُر، محمود (1392). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر عدم تمایل سرمایه‌گذاران به مشارکت و سرمایه‌گذاری در پروژه‎‌های مشارکت عمومی-خصوصی شهرداری شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز - دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی.
  • حسین زاده بحرینی، محمد حسین؛ ملک الساداتی، سعید. (1390). موانع نهادی سرمایه‌گذاری و کسب وکار در ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 15(59)، 25-74.
  • خانزادی، آزاد؛ قادری، شیوا. (1399). ارزیابی تأثیر مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران. اقتصاد با ثبات و توسعه پایدار، 1(1)، 71-90.
  • خداپرست مشهدی و ایزانلو. (2012). ریشه یابی موانع تولید و سرمایه گذاری در استان خراسان شمالی. راهکارهای ارتقای تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی.‎
  • خداداد کاشی، فرهاد (1390). اقتصاد کلان1، تهران، چاپ نهم، انتشارات دانشگاه پیام نور.
  • خسروی، تانیا؛ پژویان، جمشید. (1392). تأثیر مالیات بر شرکت‌ها بر سرمایه گذاری بخش خصوصی با استفاده از رهیافت کرانه‌ها. اقتصاد مالی، 7(25)، 95-121.
  • دوادنگی، محمد. (1395). عوامل مؤثر بر جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال ششم، شماره بیست و سوم، صص ۱۳۱-۱۴۷.
  • دیولیو، یوجین (1392). تئوری و مسائل اقتصاد کلان، ترجمه حمیدرضا ارباب، تهران، نشر نی.
  • روشندل اربطانی، طاهر؛ سطوتی، فرانک (1391). مطالعه آثار تبلیغات تجاری تلویزیون ایران بر انگیزش‌های سرمایه گذاری، مجله جهانی رسانه، دوره 7، شماره 2، صص159-194.
  • رهبر، فرهاد؛ خامنه، فرشید مظفری؛ محمدی، شاپور. (1386). موانع سرمایه‎گذاری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران. تحقیقات اقتصادی, 42 (4)، صص 111-138.
  • زند، پرنیان؛ میرزایی خلیل آبادی، حمیدرضا؛ مهرابی بشرآبادی، حسین؛ نبی ییان، صدیقه. (1399). بررسی تأثیر سیاست توسعه سرمایه ‏گذاری بر اشتغال در بخش کشاورزی با استفاده از رهیافت ماتریس حسابداری اجتماعی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 28(111)، 65-92.
  • سازمان امور اقتصادی و دارائی استان سمنان(1391)، «تحلیل موانع سرمایه گذاری خارجی در استان سمنان».
  • سعادت مهر، مسعود. (1398). شناسایی موانع غیر اقتصادی جذب سرمایه‌گذاری (مطالعه موردی: استان لرستان). جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 8(2)، 257-278.
  • شاکری، عباس؛ موسوی، میرحسین. (1387) ارایه راهکارهای افزایش انگیزه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی ایران، نشریه اقتصاد کشاورزی (اقتصاد و کشاورزی)، دوره 2 (3)، صص 1-26.
  • شعبان‌زاده، مهدی؛ شاهنوشی، ناصر؛ دانشور، محمود؛ مجاوریان، مجتبی؛ قربانی، محمد. (1396). بررسی روند رشد سرمایه‌گذاری در بنگاه‌های دریافت‌کننده اعتبارات زودبازده بخش کشاورزی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 21(81)، 23-50.
  • شکری، الهام؛ شاهنوشی، ناصر؛ محمدزاده، رویا؛ آذرین‌فر، یداله. (1388). عامل‌های موثر بر سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 1(2)، 107-121.
  • فوکویاما، فرانسیس (۱۳۷۹) پایان نظم، سرمایه اجتماعی و حفظ آن. ترجمه غلام عباس توسلی، تهران، انتشارات جامعه ایرانیان، چاپ اول.
  • فوکویاما، فرانسیس(1384)، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان. تهران، نشر شیرازه
  • فیلد، جان (1388). سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران، کویر
  • قادری، علی (1395). شناسایی عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری داخلی در مناطق آزاد تجاری اروند و اولویت‌بندی آن با استفاده از تکنیک (AHP)، پایان نامه برای دریافت درجه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیکی
  • کشاورزیان پیوستی، اکبر؛ عظیمی چنزق، اکبر (1387). بررسی موانع نهادی سرمایه‌گذاری صنعتی مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی،مجله اقتصادی، 8 (81)، صص 69-104.
  • کلمن ، جیمز (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نشر نی
  • کمالی، سحر (1392). سرمایه گذاری بخش کشاورزی در فضای نا‌اطمینانی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
  • کمیجانی، اکبر؛ مجاب، رامین. (1390). رابطه نااطمینانی تورم و سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران.پژوهشنامه اقتصادی، سال 11، شماره 41، صص 13-30.
  • کهنسال، محمدرضا؛ هاتف، حکیمه. (1396). بررسی آثار متقابل توسعه مالی، سرمایه‏‏گذاری خارجی و رشد اقتصادی در بخش کشاورزی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 22(88)، 1-22.
  • گیدنز، آنتونی (۱۳۷۸). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه ناصر موفقیان. تهران، نشر نی.
  • لطیفی، غلامرضا؛ امین آقایی، مهرناز (1385). تحلیل وضعیت مناطق آزاد ایران، فصلنامه اقتصادی و سیاسی، شماره 78، شماره 231 و 232، صص 231-232.
  • مانی، تیمور (1385). اقتصاد کلان، تهران، انتشارات برادران.
  • متوسلی، محمود؛ طیب‌نیا، علی؛ حسنی، محسن ( 1390 ). « سرمایه اجتماعی از دید رویکرد منفی فوکویاما در ایران »، فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، شماره 75، صص: 5 –
  • ممی‌پور، سیاب؛ بشارتی، زهرا؛ بهبودی، داود (۱۳۹۳). بررسی و اولویت بندی عوامل جذب سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد انزلی، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، شماره 7 ، صص ۱۳۳-۱۶۲.
  • موسوی جهرمی، یگانه (۱۳۹۳) توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور
  • نمازی، حسین (۱۳۸۹) نظامهای اقتصادی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم.
  • وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ معاونت بررسی های اقتصادی، اتاق بازرگانی (۱۳۹۵) گزارش سرمایه گذاری خارجی.
  • وفا، مهرداد و غلامرضا معمارزاده(1393)، بررسی موانع توسعه سرمایه گذاری زیربنایی در کشور، مجله مطالعات کمی در مدیریت، سال 5، شماره 2، صص1-14.
  • هژبر کیانی، کامبیز؛ ناهیدی، محمدرضا (۱۳۴۰) اثر بهره وری نیروی کار، امنیت سرمایه گذاری، نرخ ارز و شرایط تجاری بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران در شرایط ثبات و بی ثباتی. مجله مدیریت بهره وری، شماره ۱۶.

منابع خارجی

  • Dinda, Soumyananda. (2010). "Factors Determining FDI to Nigeria: An Empirical Investigation", Chandragupt Institute of Management Patna (CIMP), Patna -1, Bihar, India.
  • Kisunko, G., Brunetti, A., & Weder di Mauro, B. (1997). Credibility of rules and economic growth: Evidence from a worldwide survey of the private sector. Available at SSRN 614955.‏
  • Lan, W., & Yin, Q. (2009). Analysis of Economic Factors Attracting FDI in West China since Reform and Opening-up. International Journal of Business and Management4(2), 26.
  • Mahbub, T., & Jongwanich, J. (2019). Barriers to foreign direct investment in the power sector: evidence from Bangladesh. International Journal of Development Issues.‏
  • Malao, M(2011). Delivery of infrastructure Development through Public Private Partnership: Managing procurement More Efficently. University of Stellenbosch , South Africa.
  • Morrissey, O., & Udomkerdmongkol, M. (2012). Governance, private investment and foreign direct investment in developing countries. World development40(3), 437-445.‏
  • Munthali, T. C. (2012). Interaction of public and private investment in Southern Africa: A dynamic panel analysis. International Review of Applied Economics, 26(5), 597-622.‏
  • Mwigeka, S. (2015). Do budget deficit crowds out private investment: a case of Tanzanian economy. American Journal Of Trade And Policy, 2(1), 11-18.‏
  • Ndikumana, L. (2005). Financial development, financial structure, and domestic investment: International evidence. Journal of International Money and Finance24(4), 651-673.‏
  • Olufemi, A. P., Owojori, A. S., & Olu, A. B. (2016). Impact of Security Expenditure on Foreign Direct Investment in Nigeria. International Journal of Accounting, Finance and Risk Management, 1(1), 33.‏
  • Patton M.(1990) Q., Qualitative Research and Evaluation Methods ( 2nd ed. ) Newbury park, CA: Sage.
  • Quero, R. A. (2012). Reframing coordination challenges for public-private partnerships in disaster preparedness. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 57, 440-447.
  • Sabir, S., Rafique, A., & Abbas, K. (2019). Institutions and FDI: evidence from developed and developing countries. Financial Innovation5(1), 1-20.‏