تأثیر جنبش‌های اجتماعی نوین بر عرصۀ قدرت و سیاست برزیل و آرژانتین طی دهه‌های 1960 تا 1990 میلادی

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات آمریکا، دانشکدۀ مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای، دانشکدۀ روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

10.22059/jsr.2023.91908

چکیده

منطقۀ آمریکای‌لاتین، از دیرباز مهد پیدایش جنبش‌های اجتماعی بوده است. برخی از جنبش‌های اجتماعی نوین در بطن فضای سیاسی حاکم بر کشورهایی از این منطقه پدید آمده‌اند که تحت سلطۀ نظامیان بودند و اهمیت این جنبش‌ها در مبارزاتی است که در راه رسیدن به دموکراسی انجام داده‌اند. تحقیق حاضر بر پایۀ مکتب فرانکفورت و با استفاده از نظریات جنبش‌های اجتماعی نوین، به بررسی تأثیر این جنبش‌های اجتماعی نوین بر عرصۀ قدرت در فضای سیاسی برزیل و آرژانتین، دو کشور قدرتمند منطقۀ آمریکای‌لاتین، پرداخته است. از نگاه مکتب فرانکفورت، جنبش‌های اجتماعی نوین محصول تداوم روابط سلطه در مدرنیته و بالاخص سرمایه‌داری متأخر بوده و رسالت اصلی‌ آن‌ها رفع سازوکارهای سلطه و سرکوب است. بررسی توصیفی-تحلیلی در زمینۀ پنج جنبش اجتماعی نوین، یعنی جنبش زنان، انجمن‌های محله و کلیساهای پایه در برزیل، گروه‌های حقوق بشری در آرژانتین و انجمن‌های فعال محیط‌زیست در هر دو کشور نشان می‌دهد که ناکام ماندن الگوهای نهادگرایی سیاسی سنتی طی دهه‌های 1960 تا 1990 در برزیل و آرژانتین باعث به وجود آمدن خلاء قدرت شد و این مسئله جنبش‌های اجتماعی نوین این دو کشور را به سمتی سوق داد که گزینه‌های جایگزین سیاسی مبتنی بر قدرت مردم را ارائه دهند. این جنبش‌ها نه تنها روابط قدرت را به چالش کشیدند، بلکه به قدرت یافتن مردم در سطح محلی و سیاسی شدن آن‌ها نیز کمک کردند، فرآیندی که در دهه‌های بعدی با قدرت بیشتری تداوم پیدا کرد. در مجموع، این روابط قدرتِ مبتنی بر مردم باعث ایجاد شبکه‌های غیررسمی همسایگی و محلی و انجمن‌های حمایتی شده است که خود تغییردهنده و قوام‌دهندۀ زندگی اجتماعی هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Impact of New Social Movements on the Power and Political Arena of Brazil and Argentina during 1960s to 1990s

نویسندگان [English]

  • Elaheh Nourigholamizadeh 1
  • Parisa Rezaei Fedeshkuyeh 2
1 Assistant Professor, Department of American Studies, Faculty of World Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Master of Regional Studies, School of International Relations of Ministry of Foreign Affairs, Tehran, Iran
چکیده [English]

Latin America has long been the birthplace of social movements. New social movements have emerged in the heart of the political space of those countries of the region that were dominated by the military regimes, and the relevance of these movements lies in their struggles on the way to democracy. Based on the Frankfurt school and using the theories of new social movements, this research has investigated the impact of these new social movements on the power relations in the political space of Brazil and Argentina, two powerful countries in the Latin American region. According to the Frankfurt school, new social movements are the product of the continuity of domination relations during modenism, especially late capitalism, and their main mission is to eliminate the mechanisms of supremacy and oppression. A descriptive-analytical study in the context of five new social movements, namely the women's movement, neighborhood associations and grassroots church groups in Brazil, human rights groups in Argentina and environmental activist associations in both countries shows that the deteriorating patterns of traditional political institutionalism during the 1960s to 1990s in Brazil and Argentina created a power vacuum, and consequently the new social movements of these two countries offered political alternatives based on the people's power. These movements not only challenged power relations, but also helped to the empowerment and politicization of the people at the local level, a process that continued with greater vigor in the following decades. In sum, these people-based power relations have created informal neighborhood and local networks, and supportive associations that in turn change and reinforce social life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New Social Movements
  • Political Space
  • Latin America
  • Argentina
  • Brazil

مراجع

براتعلی‌پور، مهدی و امانی، محمدرضا (1396). کنش‌های هویتی در جنبش‌های اجتماعی جدید (مورد مطالعه: جنبش‌های اعتراضی در ایران و انگلستان). فصلنامۀ سیاست‌های راهبردی و کلان، 5 (20)، 1-20.
بشیریه، حسین (1378). تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم: اندیشه‌های مارکسیستی. تهران: نشر نی.
تورن، آلن (1380). نقد مدرنیته. ترجمۀ مرتضی مردی‌ها. تهران: نشر گام نو.
حافظ‌نیا، محمدرضا؛ قادری‌حاجت، مصطفی و احمدی‌پور، زهرا (1389). شاخص‌سازی مؤلفه‌های سیاست و فضا در جغرافیای سیاسی. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 42 (2)، 134-121.
فلکس، ریچارد (1387). پایان حزب؛ اکنون چه باید کرد. در جنبش‌های نوین اجتماعی: از ایدئولوژی تا هویت. ویراستار هانک جانستون؛ انریک لارانا و ژوزف گاسفیلد. ترجمۀ سید محمدکمال سروریان و علی صبحدل. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
قاسمی، محمدعلی. (1386). جنبش‌های جدید اجتماعی: مطالعۀ مورد آذربایجان. فصلنامۀ مطالعات راهبردی، 10 (35). 87-61.
قنبرلو، عبداله (1398). تحلیل جنبش‌های اجتماعی نوین بر اساس مکتب فرانکفورت. جامعه‌پژوهی فرهنگی، 10 (4)، 45-23.
کوهن، جین (1387). فهم و مطالعۀ جنبش‌های اجتماعی جدید. ترجمۀ علی حاجلی. تهران: نشر جامعه و فرهنگ.
Almeida, P., & Ulate, A. C. (2015). Handbook of Social Movements across Latin America. New York: Springer.
Alvarez, S. E. (1990). Engendering Democracy in Brazil: Women's Movements in Transition Politics. United Kingdom: Princeton University Press.
Asis, E., & James, G. (1993). Gays & Lesbians: The Closet Door Swings Open. NACLA Report on the Americas, 26 (4), 4-7.
Bada, X., & Rivera-Sánchez, L. (2021). The Oxford Handbook of the Sociology of Latin America. New York: Oxford University Press.
Barat Alipour, M., & Amani, M. R. (2018). Identity Interactions in New Social Movements (Case Study: Protest Movements in Iran and England). Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 5 (20), 1-20. (in Persian)
Barton, J. R. (2002). A Political Geography of Latin America. Oxford, UK: Routledge.
Bashiriyeh, H. (1999). A History of Political Thought in Twentieth Century (Marxism). Tehran: Nashreney. (in Persian)
Burdick, J. (1992). Brazil’s Black Consciousness Movement. NACLA Report on the Americas, 25 (3), 23–27.
Cardoso, C. P., & Adelman, M. (2016). Feminisms from the Perspective of Afro-Brazilian Women. Meridians, 14 (1), 1-29.
Cohen J. (2008). Understanding New Social Movements. Translation: Ali Hajali. Tehran: Jame va Farhang Publication. (in Persian)
Dodds, K. J. (1993). Geography, Identity and the Creation of the Argentine State. Bulletin of Latin American Research, 12 (3), 311–333.
Escobar, A., & Alvarez, S. (1992). The Making of Social Movements in Latin America: Identity, Strategy and Democracy. Westview Press: Boulder, CO.
Flacks, R. (2008). The Party’s Over-So What is to be Done. In New Social Movements: From Ideology to Identity. Ed. Hank Johnston, Enrique Larana & Joseph R. Gusfield. Translation: Seyyed Mohammad Kamal Sarvarian & Ali Sobhdel. Tehran: Strategic Studies Quarterly. (in Persian)
Funke, P. N., Lamas A. T., & Wolfson T. (2017). Bouazizi's Refusal and Ours: Critical Reflections on the Great Refusal and Contemporary Social Movements. In The Great Refusal: Herbert Marcuse and Contemporary Social Movements. Edited by Andrew T. Lamas et al. Philadelphia: Temple University Press.
Ghanbarloo, A. (2020). An Analysis of the New Social Movements on the Basis of Frankfurt School. Sociological Cultural Studies, 10 (4), 23-45. (in Persian)
Ghasemi, M. A. (2007). New Social Movements: the Case of Azerbaijan Province of Iran. Strategic Studies Quarterly, 10 (35), 61-87. (in Persian)
González-Rivera, V., & Kampwirth, K. (2010). Radical Women in Latin America: Left and Right. Pennsylvania: Penn State Press.
Hafeznia M. R., Ghaderi Hajat M., & Ahmadipor Z. (2010). Intoxication of Politics and Space in Political Geography. Human Geoghraphy Research Quarterly, 42 (2), 121-134. (in Persian)
Kellner, D. (2005). Introduction: Radical Politics, Marcuse, and the New Left. In The New Left and the 1960s: Collected Papers of Herbert Marcuse. Edited by Douglas Kellner. London and New York: Routledge.
Lewis, C., and Pile, S. (1996). Women, Body, Space: Rio Carnival and the Politics of Performance. Gender, Place and Culture, 3 (1), 23–41.
MacRae, E. (1992). Homosexual Identities in Transitional Brazilian Politics. In The Making of Social Movements in Latin America: Identity, Strategy and Democracy. Edited by Arturo Escobar and Sonia Alvarez. Westview Press: Boulder, CO. 185–207.
Mainwaring, M., & Viola E. (1984). New Social Movements, Political Culture and Democracy: Brazil and Argentina in the 1980s. Telos: Critical Theory of the Contemporary, 61, 17-52.
Matos, M. and Simões, S. (2017). Emergence of Intersectional Activist Feminism in Brazil: The Interplay of Local and Global Contexts. In Global Currents in Gender and Feminisms. Edited by Glenda Tibe Bonifacio. Bingley, United Kingdom: Emerald Publishing Limited. 35-47.
Melucci, A. (1996). Challenging Codes: Collective action in the Information Age. Cambridge: Cambridge University Press.
Moser, C. (1993) Adjustment from Below: Low-income Women, Time and the Triple Role in Guayaquil, Ecuador. In Viva: Women and Popular Protest in Latin America. Edited by Sarah Radcliffe and Sallie Westwood. London: Routledge.173–197.
Munck. R. (2020). Social Movements in Latin America: Mapping the Mosaic. Canada: McGill-Queen's Press (MQUP).
Prado, N. M. (2015). La Emergencia del Feminismo en la Argentina: un Análisis de las Tramas Discursivas a Comienzos del Siglo XX. Revista Estudos Feministas, 23, 71-97.
Radcliffe, S. A. (1996). Imaginative Geographies, Postcolonialism, and National Identities: Contemporary Discourses of the Nation in Ecuador. Ecumene, 3 (1), 23–43.
Roberts, B. (1995). The Making of Citizens: Cities of Peasants Revisited. London, Edward Arnold.
Rowe, W., & Schelling, V. (1991). Memory and Modernity: Popular Culture in Latin America. London: Verso.
Scheuerman, W. E. (2008). Frankfurt School Perspectives on Globalization, Democracy, and the Law. London and New York: Routledge.
Seidman, S. (1989). Introduction. In Jürgen Habermas on Society and Politics: A Reader. Edited by Steven Seidman. Boston, MA: Beacon Press.
Slater, D. (1985). Social Movements and a Recasting of the Political. In New Social Movements and the State in Latin America. Edited by David Slater. Amsterdam: Interuniversity Centre for Latin American Research and Documentation (CEDLA). 1–27.
Slater, D. (2004). Geopolitics and the Post-Colonial Rethinking North–South Relations. Oxford: Blackwell Publishing Ltd.
Touraine, A. (2001). Critique of Modernity. Translation: Morteza Mardiha. Tehran: Game nou. (in Persian)
Venegas, T. R. (2014, July). Women’s Movement in the Southern Cone. A qualitative Comparison of its Current Characteristics. Paper presented at FLACSO-ISA Joint International Conference, Buenos Aires, Argentina.
White, Stephen K. (1988). The Recent Work of Jürgen Habermas: Reason, Justice and Modernity. Cambridge: Cambridge University Press.
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
دوره 29، شماره 2
(مربوط به پاییز و زمستان 1401)
اسفند 1401
صفحه 201-221

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار