تحول شهرنشینی در ایران از- 1335 تا 1345

 "در طی ده سال بر تعداد شهرهای کوچک(25 هزار نفر کمتر)بیش از شهرهای بزرگ افزوده‌ شده،ولی نسبت جمعیت این شهرها به کل جمعیت شهرنشین کم شده است. (تصویرتصویر) در اثر توسعهء شدید شهرنشینی و مهاجرت از شهرهای کوچتر به شهرهای بزرگتر،تعداد شهرها و همچنین جمعیت آنها افزایش قابل‌ملاحظه‌ای یافته و،همانطور که در فوق اشاره شد، به سبب توزیع نامتساوی شهرنشینی،هنوز حتی بعضی از مراکز استانها نیز سیمای کامل شهر به خود نگرفته‌اند. برای آنکه نسبت بزرگتر شدن تهران به سایر شهرهای ایران در این فاصلهء ده سال نشان‌ داده شود،جمعیت شهرهای بیش از صد هزار نفر را نسبت به تهران در سالهای 1335 و 1345 محاسبه کرده‌ایم که در جدول VII نسان داده می‌شود. نسبت شهرهای مهم(از 100 هزار نفر بیشتر)به شهر تهران در سالهای‌ 1335 و 1345* (تصویرتصویر) جدول فوق نشان می‌دهد که در سال 1335 جمعیت تبریز،دومین شهر ایران،3/19% جمعیت تهران بوده است،و این نسبت در سال 1345 برای اصفهان،دومین شهر ایران،در آن سال‌ به 6/15 درصد کاهش یافته است. S. Teheran,I 966 در این پیش‌بینی امید زندگی برای سالهای 1345 و 1365 به ترتیب برای شهر تهران 2/63 و 2/70 در نظر گرفته شده و میزان باروری،به ترتیب،210 و 132 برای هر 100 نفر زن(15- 49 ساله فرض شده است. این آینده‌نگری براساس ارقام اولین سرشماری‌ محاسبه شده است و اگر در جمعیت سرشماری سال 1345 با جمعیت پیش‌بینی شدهء تهران و کل‌ کشور اختلافی مشاهده می‌شود سبب آن دسترسی نداشتن به ارقام شهر تهران در زمان این‌ بررسی است."