نقش نظام بهره برداری دهقانی در توسعه کشاورزی

17 پژوهشی که بوسیله خانم اعتماد مقدم دربارهء رابطه کارآئی اقتصادی و اندازه‌ واحد بهره‌برداری و نوع مدیریت در 5 ده انجام گرفته است مبین آنست که اولا با توجه‌ به تکنولوژی موجود حد مطلوب اندازه واحد بهره‌برداری برای محصولات مختلف و در مناطق مختلف کشور متفاوتست بطوریکه بنظر میرسد چنانچه اندازه واحد بهره‌برداری از "حد متوسط"بگذرد میزان بهره‌وری (Productivity) رو به کاهش می‌نهد. اقداماتی که تاکنون در این زمینه بعمل آمده بیشتر در جهت حل جنبه‌های فیزیکی‌ مسأله یعنی ادغام و یکپارچه کردن اراضی و استفاده از ماشین‌آلات بوده است و حال‌ آنکه بنظر میرسد که نظام اجتماعی تولید،انگیزه و مشوق‌های فردی،شرایط کار و مدیریت کشاورزی مورد توجه و عنایت کافی واقع نشده است. چنانچه هدف سیاست کشاورزی افزایش رشد تولیدات تؤام با توزیع عادلانه‌تر درآمدهای کشاورزی،بطی کردن آهنگ مهاجرت روستائیان و مشارکت فعالانه‌تر آنان‌ در تولید باشد پیشنهاد میشود که رفع محدودیتها و تنگناهای نظام بهره‌برداری دهقانی‌ بعنوان یکی از راه‌حلهای توسعه کشاورزی مورد توجه و امعان نظر قرار گیرد. متشکل ساختن دهقانان در واحدهای زراعت گروهی تؤام با اصلاحاتی در ساخت و کارکرد تعاونیهای روستائی و عرضه خدمات فنی و ترویج کشاورزی و اعتبارات‌ بصورت مجموعه‌ای هم‌آهنگ،نظام بهره‌برداری خاصی را بوجود خواهد آورد که‌ مزایای تولید"در سطح متوسط"و امکان استفاده از تکنولوژی تعاونی‌های روستائی موجود و کادر آن استفاده خواهد شد بدون اینکه ایجاد سازمان جدیدی ضرورت یابد."