بررسی نظری جنبش زندگی، اصلاحات یا لحظه انقلابی (براساس تجربه تولید شده در اعتراضات 1401ایران)

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.22059/jsr.2023.356564.1846

چکیده

جنبش‌های اجتماعی پدیده‌های فراگیری در دهه اخیر بوده‌اند و به واسطه ماهیت شبکه‌ای و متفاوتی که داشته‌اند لقب جنبش‌های اجتماعی جدید را با خود همراه کرده‌اند. مقاله حاضر تلاش کرده‌ است با استعانت از صورتبندی نظری میگل ابنسور و توصیفات نظری نظریه‌پردازان جنبش‌های جدید از این جنبش‌ها، با ارائه یک تیپ ایده‌آل نظری از انواع کنش‌های اعتراضی به عنوان یک ابزار تحلیلی، تعریف مشخصی از تمایز بین جنبش‌های زندگی / دموکراسی شورشی، با لحظه انقلابی / دموکراسی قیام‌طلبانه و اصلاحات / دموکراسی تضادآمیز به دست دهد. برای رسیدن به این ابزار کارهای نظری انجام شده درباره جنبش‌ها مرور شده و به لحاظ تجربی از تحلیل محتوای متون تولید شده درباره اعتراضات 1401 ایران بهره برده است. در ارائه تمایزهای نظریِ سه دسته فوق، موضوع ایران در حاشیه قرار گرفته و تمایز نظری این سه دسته از منظر شاخص‌هایی چون نقطه آغاز، پیام، ماهیت، سازماندهی، سازمان (گروه‌های شکل دهنده)، رهبری و نمایندگی، محل‌های درگیر، ابزار و رسانه و هدف عرضه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theoretical study of life movement, reforms or revolutionary moment (based on the experience produced in the protests of 1401 in Iran)

نویسنده [English]

  • Somayeh Tohidlou
Assistant Professor, Department of Social Studies, Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)
چکیده [English]

Social movements have been pervasive phenomena in the last decade and have been called new social movements because of their networked and different nature. The current article has tried to provide a theoretical ideal type of protest actions as an analytical tool, by using the theoretical formulation of Miguel Ebensor and the theoretical descriptions of the theorists of the new movements. From the distinction between life movements / insurgent democracy, with the revolutionary moment / Insurrectionary democracy and reforms / Conflictual democracy. In order to reach this tool, the theoretical works done about the movements have been reviewed and empirically, it has benefited from the content analysis of the texts produced about the 1401 protests in Iran. In presenting the theoretical distinctions of the above three categories, the issue of Iran has been marginalized and the theoretical distinction of these three categories has been presented from the point of view of indicators such as starting point, message, nature, organization, forming groups, leadership and representation, involved places, Media and purpose.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New social movements
  • revolution
  • insurgent democracy
  • reform
  • life movement
ابنسور، میگل (1397). ‌دموکراسی علیه دولتمارکس و لحظه ماکیاولین، ترجمه فؤاد حبیبی و امین کرمی، انتشارات ققنوس، چاپ اول
بی‌نام، (1401). الزامات مواجهه نظام با جامعه ایران پسا اعتراضات، ماه نگار راهبردی دیده‌بان امنیت ملی، شماره 129، دی‌ماه
بیات، آصف (1390). زندگی همچون سیاستچگونه مردم عادی خاورمیانه را تغییر می‌دهند، ترجمه فاطمه صادقی، نشر کتاب‌های الکترونیکی امین
بیات، آصف (1379). ‌سیاست‌های خیابانیجنبش تهیدستان در ایران، ترجمه سید اسدالله نبوی چاشمی، نشر شیرازه
توحیدلو، سمیه ‌(1400). تحلیل کارآمدی پژوهش‌های علوم اجتماعی در حل مسائل اجتماعی (سبک‌زندگی و الگوی مصرف)، طرح اعتلای علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
تورن، آلن (1400). بازگشت کنش‌گرنظریه اجتماعی در جامعه پساصنعتی، ترجمه سلمان صادق‌زاده، نشر ثالث
تورن، آلن (1401).‌ جامعه‌شناسی جنبش‌های اجتماعی، ترجمه سلمان صادقی‌زاده، انتشارات طرح نو
دلاپورتا، دوناتلا و دیانی، ماریو (1390). مقدمه‌ای بر جنبش‌های اجتماعی،  ترجمة محمدتقی دلفروز. تهران: کویر، چاپ دوم
دیکچ، مصطفی (1401). خشم شهریشورش طردشدگان، ترجمه مجید ابراهیم‌پور و دیگران، نشر چشمه
کلیما، ایوان (1399). قرن دیوانه من، ترجمه علیرضا بهشتی شیرازی، نشر روزنه
ژیژک، اسلاوی (1401). رخدادسفری فلسفی با قطار یک مفهوم، ترجمه امیررضا گلابی، نشر نی
کاستلز، مانوئل (1393). ‌شبکه‌های خشم و امیدجنبش‌های اجتماعی در عصر اینترنت، ‌ترجمه مجتبی قلی‌پور، نشر مرکز، چاپ اول
هاول، واتسلاو (1398). قدرت بی‌قدرتان، ترجمه احسان کیانی‌خواه، فرهنگ نشر نو، چاپ سوم
مدنی، سعید و همکاران (1399). ‌آتش خاموشنگاهی به اعتراضات آبان 1398، مؤسسه رحمان
مدنی، سعید و همکاران‌ (1401). ‌مظاهرات سلمیهگزارش اعتراضات آب در خوزستان؛‌بررسی موردی یک خیزش، مؤسسه رحمان
مشیرزاده، حمیرا (1381). درآمدی نظری بر جنبش‌های اجتماعی، تهران: پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی
نیکولاس طالب، سعید (1401). قوی سیاهتاثیر رویدادهایی که وقوع­شان را محال پنداشته­ایم، ترجمه فرخ بافنده، نشر صبح صادق، چاپ هشتم
هارت، مایکل و نگری، آنتونیو (1401).‌ اسمبلی، ترجمه فؤاد حبیبی، موسسه انتشارات نگاه
Tilly, Charles. (1978). From Mobilization to Revolution. London: Addison,We