سیاسِت اسکان، تولید فضا و نظام‌های چندگانه‌ی رؤیت‌پذیری: شرایط امکان پیدایش سوژه‌ی خودکشی در استان ایلام

نوع مقاله : علمی وپزوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه رازی

10.22059/jsr.2023.347426.1790

چکیده

چگونه می توان استانی چون ایلام و پیوندش با خودکشی را به گفتمان درآورد و به بازنمایی‌اش پرداخت؟ این گفتار بر آن است توضیح دهد که آن چه در پی مداخله‌ی دولتی از دهه‌ی چهل به بعد در این ناحیه رخ داد شکل تازه‌ای از ظهور و تعمیق مسأله‌ی اجتماعی را سبب شد؛ به طوری که در نیم قرن اخیر، این مداخله‌ی بیش از اندازه‌ی دولت در جامعه بود که به حاد شدن مسأله‌ی اجتماعی در ترازی تازه منجر گشت. خطر این شکل از مداخله و توسعه‌ی ناشی از آن، در خلق مازادی از سوبژکتیویته بود که امکانی برای اجرایش در زیست روزمره‌ی استان نوپایی چون ایلام و شهرهای تابعه‌ی آن با بافت خاصی که دارند نبود. این شهرها بنا به منطق تکوین و توسعه‌ای که از سر گذراندند، توان خلق آن نوع از تاب‌آوری کالبدی و عاطفی را نداشتند که تجربه‌ی شکست و زخم را پذیرا باشند و این مجال را برای سوژه فراهم آورند که از دل همین زخم‌ها و شکست‌هایش بلوغ را بیازماید و بیاموزد. حلقه‌ی مفقوده‌ی شهر برساخته‌ی دولت در این ناحیه از ایران، توان تاب‌آوری در برابر تجارب دردناک و ناگزیر زندگی روزمره است و آنجا هم که توانی برای تاب‌آوری نباشد، خودکشی همچون امکانی برای رهایی از وضعیت نمایان می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Habitation Policy, Production of Space, and the Multiple Visibility system: Possible Conditions for the Emergence of Suicide Subject in Ilam Province

نویسنده [English]

  • homayoun moradkhani
Razi university
چکیده [English]

If it is to talk about a less known geographical area which has not been so far outside of the common representation system, how is then one supposed to bring a province like Ilam and its association with suicide into discourse and draw on its representation. The present research seeks to explain the fact that whatever happened in this area after the governmental interference since 1340s, caused a new form of emergence and deepening of a social problem; In a way that, in the second half of the present century it was the boundless governmental interference in the society which resulted in intensifying a social problem in a new level. Such cities, considering the formative and developmental logic they have gone through, didn’t have the capacity to create that kind of substantive and emotional resilience to admit the failure experience and injury and give the subject an opportunity to test and understand maturity relying on such injuries and failures. The missing point regarding this government-made city in this part of Iran is the resilience capacity against the painful and inevitable experiences of the everyday life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • habitation policy
  • production of space
  • visibility system
  • Suicide subject
  • Ilam
آگامبن، جورجو و دیگران (1387). قانون و خشونت، ترجمة مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: نشر فرهنگ صبا.
الیاس، نوربرت (1395). در باب فرآیند تمدن، ترجمة غلامرضا خدیوی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان
 امیراحمدی، احمد (1373). خاطرات نخستین سپهبد ایران، به کوشش غلامرضا زرگری نژاد، تهران: موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی.
اوون، دیوید (1394). بلوغ و مدرنیته: نیجه، وبر، فوکو و سرشت دو وجهی خرد، ترجمة سعید حاجی‌ناصری و زانیار ابراهیمی، تهران: نشر رخ‌داد نو.
بهداد، سهراب و نعمانی، فرهاد (1387). طبقه و کار در ایران، ترجمة محمود متحد، تهران: نشر آگاه.
پورپرویز، محمدرضا و احسانی، کاوه (1378). انقلاب و جنگ در رامهرمز(بررسی یک تجربه)، فصلنامه گفتگو، شماره 25.                        
پیتون، پل (1383). دلوز و امر سیاسی، ترجمة محمود رافع، تهران: انتشارات گام نو.
توکلی طرقی، محمد (1380). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ، تهران: نشر تاریخ ایران.
توکلی طرقی، محمد (1381) تجدد اختراعی، تمدن عاریتی و انقلاب روحانی، ایران‌نامه، شماره 78 و 79، بهار و تابستان 1381، صص 195-236.
توکلی طرقی، محمد (1387). تجدد روزمره و آمپول تدین، ایران نامه، سال 24، شماره 4، زمستان1387، صص 421-461.
جمشیدزاده، فرخ‌لقا و دیگران(1383) روند خودکشی و اقدام به خودکشی در استان ایلام: 1372 تا 1380، رفاه اجتماعی، بهار 1383، شماره 12، 346-326.
دلوز، ژیل(1389). فوکو، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
دورکیم، امیل(1384). دربارة تقسیم کار اجتماعی، ترجمة باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
 دونزولو، ژاک (1395). ابداع امر اجتماعی: رساله‌ای دربارة افول هیجانات سیاسی، ترجمة آرام قریب، تهران: نشر شیرازه.
رضایی‌نسب، زهرا و همکاران (1396). بررسی تجارب زیسته اقدام به خودکشی زنان ایلام با رویکرد روشی نظریه مبنایی، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره هیجدهم، شماره 4، 107-82.
شکوری، علی و راحلی، حسن (1387). بررسی زمینه‌های حاکمیتی جهاد سازندگی و نقش این زمینه‌ها در دستاوردهای آن( از تشکیل تا ادغام، 1380-1358)، جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 13، شماره 26، 116-96.
عبداللهی، محمدجواد (1398). راهبرد برنامه عمرانی سوم(1341-1346) برای  اشتغال مهاجران از روستاها، گنجینه اسناد، سال 29، شماره پیاپی، شماره 113 .
عسگری، احسان و طالبان، محمدرضا (1400). تحلیل بولی از نرخ خودکشی در ایلام، پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال دهم، شماره 18، 145-119.
علی‌ا‌کبری، اسماعیل (1383). دولت‌مداری در اقتصاد شهری ایلام؛ مطالعه موردی: استان ایلام، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 66،  235-209.
علیوردی‌نیا، اکبر (1399). خودکشی در ایران، تهران: نشر آگه
فوکو، میشل (1389). تئاتر فلسفه، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، نشر نی، تهران.
فوکو، میشل (1395). خاستگاه هرمنوتیک خود، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
فوکو، میشل (1390). گفتمان و حقیقت، ترجمة علی فردوسی، تهران: نشر دیبایه.
قادرزاده، امید و پیری، کامیار (1393). مطالعه پدیدارشناختی اقدام به خودکشی در شهر آبدانان ایلام، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره چهاردهم، شماره 1، 29-3.
کشاورز، اردشیر (1390)، امیر مخصوص کلهر(3 جلد)، انتشارات طاق بستان، کرمانشاه.
گلچین، مسعود و همکاران (1398). روایت خودکشی از منظر اقدام‌کنندگان: مطالعه علت‌ها، زمینه‌ها و پیامدها، مسائل اجتماعی ایران، سال دهم، شماره 2، 298-271.
مرادی مقدم، مراد (1385). تاریخ سیاسی اجتماعی کردهای فیلی پشتکوه(ایلام)، تهران: نشر پرسمان.
مرادی مقدم، مراد و بصیرت‌منش، حمید (1399). بررسی عوامل مؤثر در مسئله‌مند شدن وضعیت تابعیت کردهای فیلی عراق در یکصد سال اخیر، تاریخ اسلام و ایران، سال سی‌ام، شماره 45(پیاپی135)،  175-151.
مظاهری، خداکرم و دیگران (1398). واکاوی قلمرو سیاسی والیان فیلی پشتکوه، فرهنگ ایلام، دوره بیستم، شماره 65 و64، 54-34.
معیدفر سعید و حسن‌پناه، حسین (1389). عوامل اجتماعی موثر بر خودکشی جوانان استان کردستان، بررسی مسائل اجتماعی ایران،  سال اول، شماره 3، 143-123.
نبوی، سید حسین و مرادی نصاری، طاهره (1397). تلاش برای به رسمیت شناخته شدن: تبیین فرهنگی کنش خودکشی در ایلام، تحقیقات فرهنگی، دوره یازدهم، شماره 3(پیاپی34)، 212-187.
نقوی، محسن (1382) سیمای مرگ و میر در 18استان کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران.
نویدی، داریوش (1394). تغییرات اجتماعی-اقتصادی در ایران عصر صفوی، ترجمة هاشم آقاجری، تهران: نشر نی.
والیزاده معجزی، محمدرضا (1382). تاریخ لرستان؛ روزگار پهلوی: از کودتای 1299 تا نهضت ملی شدن صنعت نفت، خرم‌آباد: نشر حروفیه.
 وبر، ماکس (1384).  اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری و همکاران تهران: سمت.
هریس، کوان (1398).  انقلاب اجتماعی: سیاست و دولت رفاه در ایران، ترجمة محمدرضا فدایی،  تهران: نشر شیرازه.
هوگلند، اریک (1392). زمین و انقلاب در ایران(1360-1340)، ترجمة فیروزه مهاجر، تهران: نشر شیرازه.
هیندس، بری (1380). گفتارهای قدرت: از هابز تا فوکو، ترجمة مصطفی یونسی، تهران: نشر شیرازه.
Dean, M (1999) Governmentality: power and rule in modern society, London: Sage Publication, 1999.
Foucault, M (2003) Society must be defended: Lectures at the College de France, 1975-76. New York: Palgrave McMillan.
Foucault, M (2007) Security, Territory, Population: Lectures at the College de France, 1977-78. New York: Palgrave Macmillan.
Foucault, M (2008) The birth of   biopolitics: Lectures at the College de France, 1978-79. New York: Palgrave Macmillan.
Hindes, B (2001) “Power, Government, Politics”, in K. Nash, A. Scott (eds.), The Blackwell Companion to Political Sociology, Oxford: Blackwell puplishing.
Lefebvre, H (1991) The production of space, Oxford, Blackwell.
Nadesan, M (2008) governmentality, biopower, everyday life, Routledge.
Rose, N (1999) Powers of Freedom: Reframing political Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Rose, N (2004) Powers of freedom, London: Routledge.
Rose, N. and Miller, P (1992) “Political power beyond the state: problematics of government”, British Journal of Sociology, 43, 2: 172-205.